Pomieszczenia, w których pracownicy będą wykonywali stałą pracę, nie powinny być zlokalizowane poniżej otaczającego terenu. Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia oświetlenia naturalnego w pomieszczeniach pracy. W prawie polskim jest jednak przewidziana możliwość organizowania stanowisk pracy w podanych wyżej warunkach. Pracodawca musi wtedy spełnić określone warunki. Powinien on wystąpić do właściwego terytorialnie wojewódzkiego inspektora sanitarnego z prośbą o wyrażenie zgody na zorganizowanie stanowisk pracy poniżej poziomu otaczającego terenu.
UZASADNIENIE
Pomieszczenia stałej pracy nie powinny być zlokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu poza następującymi wyjątkami:
- jeżeli wymaga tego rodzaj produkcji (np. w chłodniach, rozlewniach win itp.),
- pomieszczenia pracy mogą znajdować się w garażu, kotłowni i warsztatach podręcznych, jeżeli są to pomieszczenia handlowe, usługowe i gastronomiczne w ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz w obiektach zabytkowych, pod warunkiem zachowania wymagań przepisów techniczno-budowlanych (m.in. wentylacja, ogrzewanie, oświetlenie sztuczne, wysokość i objętość pomieszczenia itp.)
oraz po uzyskaniu zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
WSKAZÓWKA!
W omawianym przypadku prawo przewiduje odstępstwo. W tym celu pracodawca powinien na piśmie zwrócić się do właściwego wojewódzkiego inspektora sanitarnego z wnioskiem o wyrażenie zgody wraz z uzasadnieniem na zlokalizowanie pomieszczeń stałej pracy poniżej poziomu otaczającego terenu.
Wskazane byłoby załączenie pełnej informacji dotyczącej planowanych pomieszczeń pracy oraz liczby stanowisk pracy.
Pracodawca powinien:
- mieć plany zakładu pracy zatwierdzone m.in. przez rzeczoznawców ds. bhp oraz
- wykonać wszystkie niezbędne pomiary i badania (potwierdzenie natężenia oświetlenia sztucznego z Polskimi Normami, pomiary skuteczności wentylacji itd.).
Z pomieszczeniami pracy znajdującymi się poniżej otaczającego terenu ściśle związany jest obowiązek zapewnienia przez pracodawcę oświetlenia dziennego.
Zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami, w pomieszczeniach, gdzie wykonywana jest stała praca, należy zapewnić oświetlenie dzienne. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
WAŻNE!
W pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia mogą wystąpić zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, należy zapewnić oświetlenie awaryjne spełniające wymagania określone w odrębnych przepisach i Polskich Normach.
„Uzyskanie zgody na lokalizację pomieszczeń pracy poniżej poziomu terenu (w miejscu pozbawionym dostępu do światła dziennego) nie wymaga dodatkowo zgody na stosowanie oświetlenia sztucznego w tych pomieszczeniach” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 grudnia 2003 r., II SA 3979/2002).
PODSTAWA PRAWNA
- Par. 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).