W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy nie mogą Państwo przydzielać im odpowiednio mniej odzieży i obuwia roboczego. Można jedynie wydłużyć okresy używalności przydzielonej im odzieży i obuwia roboczego, stosownie do wymiaru czasu pracy, w jakim są zatrudnieni.
UZASADNIENIE
Pracodawca musi nieodpłatnie dostarczyć pracownikom odzież i obuwie robocze, które spełnia wymagania określone w Polskich Normach. Pracownikom przysługuje od pracodawcy odzież robocza:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Bezpłatne przekazanie odzieży i obuwia roboczego pracownikom oznacza, że pracodawca nie może obciążyć pracowników kosztami jej zakupu.
Obecnie przepisy prawa pracy nie przewidują odgórnych norm określających, jakie rodzaje odzieży i obuwia roboczego oraz w jakiej liczbie powinny być przydzielone pracownikom na określonych stanowiskach. Ustalenia co do rodzaju, jakości i liczby przysługujących pracownikom na określonych stanowiskach odzieży i obuwia roboczego, a także przewidywanego okresu ich użytkowania powinny zostać określone w przepisach wewnątrzzakładowych. Okres używalności powinien uwzględniać przede wszystkim:
- rodzaj i jakość materiału, z którego odzież i obuwie są wykonane,
- sposób wykonywania pracy na danym stanowisku,
- warunki pracy panujące w danym zakładzie pracy, np. stosowana technologia, stan maszyn, stopień brudzenia i niszczenia odzieży itp.
Przydzielanie pracownikom odzieży i obuwia roboczego nie powinno być jednak uzależnione od wymiaru czasu pracy, w jakim jest zatrudniony dany pracownik. Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy, np. na pół etatu, nie mogą zatem otrzymać proporcjonalnie mniej odzieży i obuwia roboczego. Trudno sobie bowiem wyobrazić, aby pracownicy ci otrzymywali np. po jednym bucie roboczym co roku lub połowę kombinezonu na rok.
Ponadto zapewnienie pracownikom po 2 lub więcej kompletów odzieży i obuwia roboczego umożliwia odpowiednio jej częste pranie, odkażanie, odpylanie, konserwację lub naprawę. W sytuacji gdy jest czyszczony lub naprawiany jeden komplet, pracownik może wykonywać pracę używając drugiego kompletu. Natomiast w sytuacji, gdy przydzielono mu tylko jeden – pranie czy naprawa z pewnością utrudnią lub w niektórych przypadkach nawet uniemożliwią wykonywanie pracy.
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony na pół etatu otrzymał 1 parę spodni i 1 koszulkę. Pracownik pracuje w każdy poniedziałek i wtorek oraz co drugą środę po 8 godzin. We wtorek po pracy oddał swoje ubranie do prania, które zapewnia pracodawca. Ubranie miało być gotowe na kolejny poniedziałek, lecz z powodu awarii w pralni nie zostało wyprane. W takiej sytuacji pracownik powinien otrzymać od pracodawcy przed przystąpieniem do pracy w poniedziałek kolejny komplet odzieży roboczej. Pracownik nie miałby również w czym pracować, gdyby zaszła potrzeba wykonywania pracy w godzinach ponadwymiarowych, np. w czwartek w tygodniu, kiedy oddał odzież roboczą do prania. Przydzielenie mu dwóch kompletów ubrań roboczych zapobiegnie takim sytuacjom.
Mimo że pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy rzeczywiście nie zużywają odzieży i obuwia roboczego tak szybko jak pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy, nie można im przydzielić odpowiednio (tj. w zależności od wymiaru etatu) mniej odzieży lub obuwia. W takiej sytuacji jedynym wyjściem jest wydłużenie okresów używalności odzieży i obuwia przydzielanych pracownikom niepełnoetatowym. Mniejsza liczba godzin użytkowania odzieży i obuwia faktycznie to usprawiedliwia. Ustalając okres używalności takiej odzieży pracodawca powinien mieć na uwadze:
- wymiar czasu pracy pracownika (np. półetatowiec może użytkować tę samą odzież dwa razy dłużej niż pełnoetatowiec),
- możliwość i częstotliwość występowania pracy w godzinach ponadwymiarowych,
- maksymalny okres użytkowania danej odzieży i obuwia podany przez producenta – po upływie tego okresu odzież i obuwie tracą wartości użytkowe, a tym samym przestają spełniać swoje zadanie (nawet jeśli nie są uszkodzone), a zatem nie powinny być wówczas użytkowane.
WAŻNE!
Przydzielając pracownikom niepełnoetatowym odzież roboczą można ustalić dłuższe okresy jej używalności niż w przypadku pracowników pełnoetatowych.
Przydzielanie odzieży i obuwia roboczego powinno odbywać się po przeprowadzeniu konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami (art. 23711a § 1 pkt 4 Kodeksu pracy). Jeżeli w zakładzie pracy działają związki zawodowe, wówczas to one dokonują wyboru przedstawicieli pracowników. Natomiast w przypadku, gdy w zakładzie pracy nie działa żadna organizacja związkowa, przedstawiciele pracowników są wybierani przez pracowników w trybie przyjętym w tym zakładzie pracy (art. 23713a Kodeksu pracy).
Pracownik nie może być dopuszczony do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, jeśli pracuje na stanowisku, na którym używanie odzieży jest niezbędne (art. 2379 § 1 Kodeksu pracy). Jeśli taka odzież zostanie mu przydzielona, obowiązkiem pracownika jest jej używać zgodnie z przeznaczeniem (art. 211 pkt 4 Kodeksu pracy).
Podstawa prawna
- art. 1041 § 1 pkt 1, art. 2376 § 1 i § 3, art. 2377 § 1, art. 2378, art. 2379 § 1 i § 2, art. 23711a § 1 pkt 4, art. 23713a Kodeksu pracy,
- § 8 pkt 3 rozporządzenia z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.).