- Co to jest wypadek przy pracy?
- Wypadek przy pracy może mieć charakter ciężkiego, zbiorowego czy też śmiertelnego
- Jakie świadczenia przysługują z powodu wypadku przy pracy?
- Obowiązki pracodawcy
- Co to jest statystyczna karta wypadku przy pracy?
- Co zawiera statystyczna karta wypadku przy pracy?
- Od kiedy nowe zasady?
Co to jest wypadek przy pracy?
Wypadek przy pracy może powstawać w różnych okolicznościach i może być spowodowany różnymi przyczynami.
Generalnie przyjmuje się, że za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Wypadek przy pracy może mieć charakter ciężkiego, zbiorowego czy też śmiertelnego
Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.
Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
Gdy dojdzie do śmiertelnego, ciężkiego czy zbiorowego wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora.
Jakie świadczenia przysługują z powodu wypadku przy pracy?
Z tytułu wypadku przy pracy osobie poszkodowanej czy też członkom jej rodziny przysługują m.in. takie świadczenia: jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego, zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca ma obowiązek chronić życie i zdrowie pracowników w zw. z wykonywaną przez nich pracą. Jeżeli dojdzie do wypadku ma zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Ponadto pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy.
Co to jest statystyczna karta wypadku przy pracy?
Jeżeli dojdzie do wypadku przy pracy ustaleń w zakresie okoliczności i przyczyn tego wypadku dokonuje się w protokole powypadkowym. Jest to bardzo ważny dokument, który może później stanowić np. podstawę do wypłaty odszkodowania pracownikowi.
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Rodziny i Polityki Społecznej – 72, dalej: rozporządzenie), określa nowy wzór karty.
Na podstawie zatwierdzonego protokołu powypadkowego albo karty wypadku przy pracy sporządza się statystyczną kartę wypadku przy pracy. Statystyczną kartę sporządza się według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które są określone w nowym załączniku nr 2 do rozporządzenia.
Wypełnioną statystyczną kartę pracodawca przekazuje w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy lub w którym sporządzono kartę wypadku. Z kolei część II, uzupełniającą, statystycznej karty pracodawca przekazuje nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku.
Pracodawca przekazuje kartę w postaci elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników może przekazać oryginał statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku po przesłaniu uzasadnionej informacji o wyborze tej formy.
Od 2023 r. statystyczna karta wypadku przy pracy Z-KW ulegnie zmianie, ponieważ istnieje konieczność dostosowania jej do polskich norm Głównego Urzędu Statystycznego jak i europejskich standardów, tj. Europejskiej Statystyki w Zakresie Wypadków przy Pracy (ESAW) wydanej na podstawie przepisów UE. Polska przekazuje dane o wypadkach przy pracy do ESAW. Z kolei z danych ESAW korzysta Eurostat (Europejski Urząd Statystyczny).
Nowy wzór ma być łatwiejszy w wypełnieniu oraz ma ułatwić przetwarzanie danych na poziomie europejskim. Ponadto jak podaje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej: oczekiwanym efektem rozporządzenia i nowej karty będzie poprawa poziomu bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracujących, poprzez pozyskiwanie dokładniejszych danych i dokładniejszą analizę okoliczności powstawania i skutków wypadków przy pracy.
Co zawiera statystyczna karta wypadku przy pracy?
Statystyczna karta wypadku przy pracy zawiera m.in. takie dane do wypełnienia:
- liczbę pracujących w jednostce lokalnej (bez przeliczenia na pełny etat)
- czy był to wypadek przy pracy czy wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy
- miejscowość (gmina), na terenie której znajduje się jednostka lokalna
- rodzaj działalności według PKD oraz forma własności
- określenie płci, roku urodzenia, obywatelstwa, status zatrudnienia, zawodu wykonywanego, stażu na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy (w latach), godzin przepracowane od podjęcia pracy do chwili wypadku
- określenie skutków wypadku, rodzaj urazu i jego umiejscowienie, liczb ę osób poszkodowanych
- szacunkowe straty materialne spowodowane wypadkiem
- miejsce, datę i godzinę wypadku
- czynności wykonywane przez poszkodowanego w chwili wypadku
- przyczyny wypadku.
Co ważne, niektóre podmioty miały problem z wypełnieniem poz. nr 6 dotyczącej „Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy”. Jak wskazuje Ministerstwo, z analizy dotychczasowych kart wynika, że w większości przypadków staż pracy podawany jest błędnie, tj. od początku kariery zawodowej poszkodowanego, a nie na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy (na którym doszło do wypadku). Co więcej, w związku z coraz bardziej rozwijającą się formą pracy poza zakładem pracy, tj. pracą zdalną czy telepracą, dodano w nowej karcie pozycję: Czy wypadek wydarzył się w związku z wykonywaniem pracy zorganizowanej w formie zdalnej?
Od kiedy nowe zasady?
Planuje się wejście w życie projektowanego rozporządzenia z dniem 1 stycznia 2023 r. Do wypadków przy pracy zgłoszonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, określony w przepisach dotychczasowych. Chodzi o jednolitość przekazywanych dokumentów.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy - projekt (nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Rodziny i Polityki Społecznej – 72).