Przepisy bhp posługują się określeniem "ręczne prace transportowe". Chodzi tu o każdy rodzaj przemieszczania przedmiotów, ładunków, materiałów (np. poprzez podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie).
Co do zasady pracodawca powinien zminimalizować zakres ręcznych prac transportowych i zapewnić sprzęt pomocniczy (np. taczki, wózki, wciągarki, pasy, liny, uchwyty) do transportowania towarów.
Zobacz: Obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy
Pracownik wykonujący ręczne prace transportowe powinien dla swojego bezpieczeństwa i zdrowia stosować się do następujących zaleceń
- unikać dużych skrętów i niepotrzebnego pochylania tułowia ponad 45°;
- utrzymywać stabilną pozycję ciała jak najbardziej zbliżoną do naturalnej postawy;
- najkorzystniejszą wysokością, z której podnoszone są przedmioty, jest wysokość blatu stołu, wysokość ta powinna być dopasowana indywidualnie;
- stosować sprzęt pomocniczy w celu zmniejszenia obciążenia kręgosłupa;
- przedmioty przenoszone powinny mieć uchwyty.
Masa przedmiotów przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać
|
| Młodociane (wiek 16-18 lat) | Kobiety (wiek od 18 lat) |
| Praca stała | 8 kg | 12 kg |
| Praca dorywcza | 14 kg | 20 kg |
| Młodociani (wiek 16-18 lat) | Mężczyźni (wiek od 18 lat) | |
| Praca stała | 12 kg | 30 kg |
| Praca dorywcza | 20 kg | 50 kg |
W razie konieczności podnoszenia przedmiotu trzymanego w odległości większej niż 30 cm od tułowia, należy zmniejszyć o połowę dopuszczalną masę przedmiotu przypadającą na jednego pracownika lub zapewnić wykonywanie tych czynności, przez co najmniej dwóch pracowników
Zobacz: Ogólne wymagania BHP dla pomieszczeń pracy
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie indywidualnie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m.
Podczas oburęcznego przemieszczania przedmiotów siła użyta przez pracownika niezbędna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu nie może przekraczać wartości:
- 300N - przy pchaniu,
- 250N - przy ciągnięciu.
Ręczne przetaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych (np. beczek, rur o dużych średnicach) jest dpouszczalne pod warunkiem spełnienia następujących wymagań:
- masa przedmiotów przetaczanych po terenie poziomym nie może przekraczać 300 kg na jednego pracownika;
- masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przez jednego pracownika nie może przekraczać 50 kg.
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno odbywać się zespołowo, pod warunkiem aby na jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca:
- 25 kg – przy pracy stałej;
- 42 kg – przy pracy dorywczej.
Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg.
Dopuszczalna masa ładunku przemieszczanego na wózku (taczce) po terenie płaskim o twardej nawierzchni nie może przekraczać 450 kg na pracownika, łącznie z masą wózka.
Przy przemieszczaniu ładunku na wózku (taczce) po pochyleniach większych niż 5% masa ładunku, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać 350 kg.
Zobacz serwis: Szkolenia BHP
Niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie ładunków na wózkach (taczkach) po pochyleniach powierzchni większych niż 8% oraz na odległość większą niż 200 m.
| Praca dorywcza - ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów nie częściej niż 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania tych prac nie przekracza 4 godzin na dobę. |
Podstawa prawna:
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. 2000 nr 26 poz. 313) ze zm. (Dz. U. 2000 nr 82 poz. 930);
- rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. 1996 nr 114 poz. 545) ze zm. (Dz. U. 2002 nr 127 poz. 1092);
- rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. 2004 nr 200 poz. 2047) ze zm. (Dz.U. 2005 nr 136 poz. 1145).