Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami należy niewątpliwie do zadań o szczególnym charakterze, bo praca jest dla nich nie tylko źródłem utrzymania, ale też daje możliwość integracji społecznej – odpowiedział RPO wiceszef MRiPS Paweł Wdówik.
Skargi osób z niepełnosprawnościami
Do RPO zwracają się osoby z niepełnosprawnościami, w tym mające wysokie kwalifikacje i znające języki obce. Skarżą się, że nie mogą znaleźć odpowiedniego zatrudnienia, bo z uwagi na orzeczenie o stopniu niepełnosprawności oferowane są im stanowiska pracy głównie w ochronie lub firmach sprzątających.
W skargach podkreślają także niewystarczające zaangażowanie służb zatrudnienia w podejmowanie działań zmierzających do znalezienia miejsc pracy i stanowisk odpowiadających umiejętnościom i aspiracjom tej grupy.
Jak wyjaśnił zastępca RPO, zarzuty te potwierdził raport Najwyższej Izby Kontroli "Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych przez powiatowe urzędy pracy". W związku z tym w grudniu ubiegłego roku zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk poprosił o stanowisko minister rodziny i polityki społecznej Marlenę Maląg.
Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych
Wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówki w odpowiedzi na pismo Trociuka wskazał, że aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych należy niewątpliwie do zadań o szczególnym charakterze.
"Praca jest dla tych osób nie tylko źródłem utrzymania i zapewnieniem warunków do życia, ale również formą rehabilitacji i możliwością integracji społecznej. Włączanie osób z niepełnosprawnościami na rynek pracy jest procesem wymagającym zaangażowania instytucji statutowo odpowiedzialnych za wspieranie tej grupy osób, organizacji pozarządowych działających w tym obszarze, instytucji rynku pracy, jak i samych osób z niepełnosprawnościami" – podkreślił.
Wdówik zaznaczył, że osoby z niepełnosprawnościami stanowią jedną z grup szczególnie narażonych na wykluczenia na rynku pracy. Napotykają wiele barier, m.in. społeczne w postaci funkcjonujących stereotypów i dostępnościowe, a w tym architektoniczne.
Wśród działań mających przyczynić się do wzrostu zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wymienił to, że pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, którzy nie osiągają wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie 6 proc., zobligowani są do obowiązkowych wpłat na PFRON w wysokości 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy brakujący etat do osiągnięcia wskaźnika.
Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami
Oprócz tego w 2021 r. przyjęta została Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021–2030. Przewidziano w niej działania "mające skutkować większą aktywnością zawodową osób niepełnosprawnych i większymi możliwościami zatrudnienia w otwartym, integracyjnym i dostępnym środowisku pracy, stosownie do art. 27 konwencji o prawach osób niepełnosprawnych".
Działania te koncentrują się m.in. na modyfikacji i uzupełnieniu systemu wsparcia zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami, realizowanej m.in. poprzez zatrudnienie w podmiotach ekonomii społecznej i solidarnej (zwłaszcza w przedsiębiorstwach społecznych), stworzeniu środowiska pracy przyjaznego pracownikom niepełnosprawnym, stworzeniu otoczenia sprzyjającego skutecznej aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych czy ograniczeniu barier w podejmowaniu aktywności zawodowej.
Oprócz tego wiceminister wskazał na realizację działań w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS). Jak tłumaczył, z inicjatywy MRiPS w ramach wsparcia osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin zaplanowano działania, które przyczynią się do zmian systemowych m.in. w dziedzinie zatrudnienia wspomaganego. (PAP)
Autorka: Aleksandra Kiełczykowska
ak/ joz/