Zmiany w Kodeksie pracy
"W związku z koniecznością dostosowania naszego kodeksu pracy do prawa unijnego zaplanowano wprowadzenie, między innymi, zmian dotyczących umów o pracę, urlopów wypoczynkowych i czasu pracy oraz uprawnień rodziców i opiekunów" - powiedziała PAP radca prawny Monika Jurkiewicz.
Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2932), który ma zapewnić bardziej przejrzyste i przewidywalne warunki zatrudnienia. W poniedziałek rozpatrzeniem projektu zajmie się sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny.
Wśród rozwiązań dotyczących urlopów i czasu pracy znalazły się, między innymi, dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy: urlop opiekuńczy w wymiarze pięciu dni w roku kalendarzowym oraz nowy rodzaj zwolnienia od pracy, z powodu działania siły wyższej – wymieniła Jurkiewicz.
Bezpłatny urlop opiekuńczy pracownik będzie mógł wykorzystać, by zapewnić osobistą opiekę bądź wsparcie krewnym lub osobom pozostającym we wspólnym gospodarstwie domowym wymagającym opieki bądź wsparcia ze względów medycznych. W danym roku kalendarzowym pracownikowi będą przysługiwały także dwa dni bądź 16 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, które pracownicy będą mogli wykorzystać w pilnych sprawach rodzinnych. Radca prawny Monika Jurkiewicz zaznaczyła, że za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia.
Podkreśliła, że nowe przepisy mają też ułatwić pracownikom - będącym rodzicami lub opiekunami - godzenie życia zawodowego z życiem rodzinnym.
Podwyżki po urlopie macierzyńskim?
"Projekt zakłada indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego zarówno dla pracownic, jak i pracowników; w ramach urlopu rodzicielskiego wprowadzona zostanie nieprzenoszalna część tego urlopu - w wymiarze do 9 tygodni - dla każdego z rodziców. Ponadto, pracownik wychowujący dziecko do 8. roku życia, będzie mógł złożyć wniosek o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy". Przypomniała, że za elastyczną organizację pracy uważa się, przykładowo, system pracy weekendowej lub ruchomy, rozkładany czasu pracy, oraz obniżenie wymiaru czasu pracy.
Pracodawca będzie zobowiązany do dopuszczenia pracownika - po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu wychowawczego - do pracy na dotychczasowym stanowisku, albo co najmniej porównywalnym z poprzednim stanowiskiem, na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby nie korzystał z urlopu.
Radca prawny Monika Jurkiewicz podkreśliła, że wynagrodzenie po takim powrocie musi być ustalone tak, jakby pracownik z tych urlopów nie korzystał, czyli nie mogą go ominąć np. podwyżki i dodatkowe świadczenia.
"Chodzi o to, aby - niezależnie od tego, czy pracownik powrócił do pracy na swoje dotychczasowe stanowisko, na równorzędne czy też inne, zgodne z jego kwalifikacjami - nie powinno to wpłynąć niekorzystnie na jego sytuację finansową. Po powrocie pracownika do pracy powinien on więc otrzymać podwyżkę, jeżeli podwyżki przyznawane w czasie jego nieobecności obejmowały grupę pracowników, w której znajduje się pracownik lub wszystkich pracowników zakładu pracy. W innym przypadku pracodawca mógłby się narazić na zarzut dyskryminacji płacowej" - wytłumaczyła Jurkiewicz.
"W projekcie znalazł się szereg rozwiązań dotyczących umów o pracę. Projekt przewiduje - w przypadku umów na okres próbny - możliwość, że będzie można uzgodnić, iż umowa ta przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej, usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności. Ponadto, pracodawcy nie będą mogli zakazywać pracownikom podejmowania innego, dodatkowego zatrudnienia. Oczywiście, pomijając zatrudnienie konkurencyjne wobec pracodawcy – te zasady pozostają bez z zmian" – powiedziała Jurkiewicz.
Projekt wprowadzi także rozwiązania związane z wypowiadaniem umowy o pracę na czas określony. "W wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca to wypowiedzenie, tak samo, jak dotychczas w umowie zawartej na czas nieokreślony. Zostaną zatem usunięte nierówności w Kodeksie pracy między umowami o pracę na czas określony i umowami o pracę na czas nieokreślony" – powiedziała radca prawny Jurkiewicz.
Zauważyła, że dodano także obowiązek informowania wszystkich pracowników o możliwości awansu oraz o wolnych stanowiskach, a ponadto pracownik, zatrudniony i wykonujący swoje obowiązki przez minimum pół roku, będzie miał prawo - raz w roku - do zmiany rodzaju umowy: na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.
"Na przykład może złożyć wniosek o to, aby być poinformowanym przez pracodawcę o przydzieleniu mu zadania w rozsądnym terminie, określonym Regulaminem Pracy lub przyjętą pracodawcy praktyką. Na taki wniosek pracodawca będzie musiał dać pisemną odpowiedź oraz ją uzasadnić" - wyjaśniła Jurkiewicz.
Monika Jurkiewicz jest radcą prawnym, specjalistą i praktykiem prawa pracy, ochrony danych osobowych oraz odpowiedzialności za produkt. Jest członkiem European Employment Lawyers Association i autorką bloga LoveLaborLaw. (PAP)
Autorka: Iga Leszczyńska
iga/ mir/