Powołanie do wojska a zwolnienie z pracy
Co zrobić, gdy otrzymamy powołanie do służby wojskowej? Czy możemy obawiać się zwolnienia z pracy? Pracodawca nie może zwolnić pracownika powołanego do wojska, gdyż poborowy w okresie między otrzymaniem karty powołania do służby wojskowej a dniem jej zakończenia jest chroniony przed zwolnieniem.
Kogo dotyczy ochrona?
Ochrona przed zwolnieniem dotyczy zarówno pracownika powołanego do służby przygotowawczej (ochotnika, który wcześniej nie pełnił czynnej służby wojskowej), jak i czynnej.
Które rodzaje umowy o pracę obejmuje ochrona stosunku pracy?
Ochrona obejmuje wszystkie rodzaje umowy o pracę. Występuje ona również, gdy pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę, a w okresie wypowiedzenia dostarczono pracownikowi kartę powołania do służby. W takim przypadku wypowiedzenie jest bezskuteczne, a rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić jedynie na wyraźne żądanie pracownika.
Powołanie do wojska a rozwiązanie umowy o pracę
Od tej zasady istnieją pewne wyjątki. Ochrona nie dotyczy pracownika w sytuacji ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy, zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym oraz powołania do jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby wojskowej.
Umowa na okres próbny a powołanie do wojska
Pracownikowi, który dostał powołanie do wojska, a jest zatrudniony na okres próbny, umowa zmienia się automatycznie na umowę na czas nieokreślony, jeżeli okres próbny kończy się po powołaniu do służby wojskowej. Z kolei umowa o pracę na czas określony ulega rozwiązaniu po upływie wskazanego w niej czasu – zasada ta nie dotyczy tej umowy oraz przypadku powołania do jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby.
Odprawa dla pracownika powołanego do wojska
Pracownikowi powołanemu do wojska w ramach zasadniczej lub okresowej służby wojskowej przysługuje odprawa w wysokości 2-tygodniowego wynagrodzenia obliczanego jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Co ważne, odprawa nie należy się w przypadku kolejnego powołania do tej samej służby.
Pracownik powołany do wojska – dni wolne od pracy
Pracownik, który został powołany do wojska może złożyć pracodawcy wniosek o dni wolne w wymiarze:
2 dni - pracownik powołany do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej,
1 dnia - pracownik wezwany na ćwiczenia wojskowe trwające dłużej niż 30 dni.
Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do wojska
Pracownik powołany do wojska ma prawo do skorzystania z urlopu bezpłatnego na czas trwania ćwiczeń lub służby, a pracodawca nie może mu go odmówić. Urlop bezpłatny nie dotyczy ćwiczeń trwających do 24 godzin odbywanych w czasie wolnym od pracy.
Wynagrodzenie a powołanie do wojska
Pracodawca nie ma obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za czas ćwiczeń i za urlop bezpłatny – to od niego zależy, czy pokryje te koszty.
Uposażenie pracownika powołanego do wojska
Pracownik powołany do służby wojskowej za każdy dzień otrzymuje uposażenie w zależności od stopnia wojskowego. Jeśli kwota ta będzie niższa niż niewypłacone wynagrodzenie, pracownik może ubiegać się o rekompensatę z wojska. W tym celu należy dostarczyć do wojska zaświadczenie o zarobkach i w ciągu 3 miesięcy od zakończenia ćwiczeń wysłać wniosek do urzędu samorządu terytorialnego właściwego dla miejsca zamieszkania.
Powrót do pracy po służbie wojskowej
Po zakończeniu służby wojskowej pracownik może domagać się od pracodawcy zatrudnienia go na poprzednio zajmowanym stanowisku albo na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju wykonywanej pracy i wynagrodzenia. Pracownik powinien zgłosić się do pracodawcy w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby – po tym czasie stosunek pracy wygasa, chyba że niestawiennictwo pracownika nastąpiło ze względu na okoliczności niezależne od niego.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2021.1728 t. j.);
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 t.j.).