Czy będzie państwowy egzamin na maszynistę?
Sejmowa Komisja Infrastruktury pozytywnie zaopiniowała we wtorek [red. 20 lipca 2021 r.] projekt noweli ustawy o transporcie kolejowym, która zakłada m.in. wprowadzenie państwowych egzaminów na maszynistę. We wtorek podczas obrad sejmowej Komisji Infrastruktury odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.
Projekt nowelizacji, autorstwa resortu infrastruktury zakłada m.in. wprowadzenie państwowych egzaminów na maszynistę oraz utworzenie i prowadzenie przez Prezesa UTK Krajowego rejestru elektronicznego maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe.
Jak mówił podczas posiedzenia komisji wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel, obecnie maszyniści nie są objęci egzaminem państwowym. "Aktualnie zarówno szkolenie, jak i egzaminowanie maszynisty są realizowane przez te same podmioty - ośrodki szkolenia i egzaminowania, które nie są instytucjami o charakterze państwowym" - wyjaśnił.
Licencja i świadectwo maszynisty
Bittel wskazał, że egzamin na licencję maszynisty będzie egzaminem teoretycznym, prowadzonym w formie testu. Dodał, że kandydat na maszynistę przed dopuszczeniem do pracy oprócz posiadanej licencji maszynisty będzie też musiał uzyskać tzw. świadectwo maszynisty, "gdyż zgodnie z prawem UE sama licencja maszynisty nie uprawnia do prowadzenia pociągu".
Szacowany koszt projektu współfinansowanego z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko to, jak powiedział Bittel, niespełna 37 mln zł. "Celem tej ustawy jest poprawa bezpieczeństwa na kolei" - zaznaczył.
Prezes UTK Ignacy Góra zwrócił uwagę, na jednolity standard egzaminów. "Dzisiaj tych standardów jest tyle, ile jest ośrodków szkolenia" - wskazał. Dodał, że na liście prezesa UTK jest 40 takich ośrodków. Zaznaczył, że egzamin na świadectwo maszynisty będzie przeprowadzany z wykorzystaniem symulatorów odzwierciedlających: nowoczesną lokomotywę elektryczną, elektryczny zespół trakcyjny i lokomotywę manewrową.
Koszt szkolenia maszynisty
Góra szacuje, że koszty szkolenia "nie będą przekraczały 750 zł za przeprowadzenie egzaminu na licencję i przeprowadzenie trzyetapowego egzaminu na świadectwo maszynisty". Podkreślił, że będą one ponoszone przez maszynistę "raz w życiu".
Egzamin rozszerzony o symulator
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami zarówno szkolenie jak i egzaminowanie na licencję maszynisty i świadectwo maszynisty są realizowane przez ośrodek szkolenia i egzaminowania. Projekt zakłada natomiast, wprowadzenie jednolitego egzaminu państwowego, który będzie przeprowadzany przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Chodzi o egzamin na licencję maszynisty i świadectwo maszynisty, rozszerzony o część na symulatorze. "Nowe rozwiązanie realizuje postanowienia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r., w części dotyczącej transportu kolejowego” - dodano w komunikacie po posiedzeniu rządu.
Rozdzielenie szkolenia od egzaminu
Po wejściu w życie noweli ma nastąpić rozdzielenie funkcji szkolenia i egzaminowania maszynistów. Szkoleniem w dalszym ciągu będą się zajmować ośrodki szkolenia maszynistów i kandydatów na maszynistów, a egzaminy będą prowadzone przez Prezesa UTK, będącego centralnym organem administracji rządowej, krajową władzą bezpieczeństwa i krajowym regulatorem transportu kolejowego w rozumieniu przepisów UE z zakresu bezpieczeństwa, interoperacyjności i regulacji transportu kolejowego.
Krajowy rejestr elektroniczny maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe
Projekt przewiduje też utworzenie i prowadzenie przez Prezesa UTK Krajowego rejestru elektronicznego maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe. W rejestrze będą prowadzone dwie ewidencje - jedna dotycząca kwalifikacji maszynistów, druga związana z monitorowaniem czasu pracy maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe.
W ewidencji będą gromadzone za pomocą aplikacji teleinformatycznej wszelkie dane związane z osobami pracującymi na stanowiskach kolejowych związanych z prowadzeniem pojazdu kolejowego, kandydatami na te stanowiska, a także osobami, którym cofnięto uprawnienia do prowadzenia pojazdu kolejowego. W ewidencji będą ponadto zbieranie od ośrodków szkolenia, przewoźników kolejowych i zarządców, pracodawców maszynistów i osób prowadzących pojazdy kolejowe oraz od podmiotów przeprowadzających badania lekarskie i psychologiczne maszynistów i kandydatów na maszynistów.
Wysokość opłaty za egzamin
W projekcie wprowadzono opłaty za egzaminowanie przez Prezesa UTK kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie licencji maszynisty i świadectwa maszynisty, która nie może być wyższa niż równowartość połowy minimalnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku w pierwszym kwartale roku poprzedniego.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r.