W wyniku przeprowadzonej nowelizacji Kodeksu pracy ustawą z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy (DzU nr 223, poz. 1460) dodano przepisy dotyczące obowiązku wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za ochronę przeciwpożarową oraz ewakuację (art. 2091 k.p.). Ustawa nakłada na pracodawcę obowiązek przeszkolenia takiego pracownika i poinformowania całej załogi o jego miejscu pracy oraz podania danych kontaktowych.
Dodatkowo ustawa określa, że wyznaczony pracownik musi posiadać specjalne kwalifikacje. Wymagania dotyczące kwalifikacji pracownika zostały określone w ustawie z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (DzU z 2002 r. nr 147, poz. 1229). Osoba pełniąca tę funkcję powinna mieć ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej, posiadać tytuł zawodowy technika pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa.
Tak wysoko postawione wymagania szczególnie uderzają w małych przedsiębiorców, gdyż każdy pracodawca bez względu na to, ilu pracowników zatrudnia, musi wyznaczyć osobę odpowiedzialną za ochronę przeciwpożarową oraz ewakuację. Powoduje to duże obciążenie finansowe związane z przeszkoleniem takiego pracownika.
W odpowiedzi na obecny stan prawny w Sejmie znajdują się 3 projekty nowelizacji kontrowersyjnych przepisów. Posłowie przedstawili 2 projekty (nr druku sejmowego 1670, 1671) oraz jeden projekt przedstawiony przez Specjalną Komisję Sejmową „Przyjazne państwo” (nr druku sejmowego 1672).
Wszystkie 3 projekty zawierają propozycję zmiany przepisów w zakresie posiadania przez wyznaczonego pracownika specjalnych kwalifikacji. Najszerzej problem traktuje propozycja zmian przedstawiona przez Specjalną Komisję „Przyjazne Państwo”.
Komisja w projekcie proponuje:
- zastąpić sformułowanie „wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników” fragmentem w brzmieniu „wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników” oraz
- usunąć odesłania do przepisów o ochronie przeciwpożarowej.
W uzasadnieniu do projektu czytamy, że pracownicy wyznaczeni do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników będą musieli mieć ukończone szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w myśl z art. 2373 § 2 Kodeksu pracy. Powołany przepis zawiera odesłanie do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 180, poz. 1860 ze zm.). Zawiera ono program szkolenia bhp, w którym uwzględniona jest także problematyka dotycząca ochrony przeciwpożarowej.
Zaproponowane zmiany spowodują, że pracodawcy nie będą ponosili dodatkowych kosztów w związku z wyznaczeniem pracowników odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową oraz ewakuację.