O przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS, do którego ubezpieczony zwraca się z wnioskiem o rozpatrzenie sprawy w tym zakresie. Wniosek powinien być złożony do oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. Jeżeli lekarz orzecznik nie przyzna świadczenia rehabilitacyjnego, a ubezpieczony nie zgadza się z taką decyzją, może odwołać się od tego orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS. Komisja ta wydaje także orzeczenie w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika zgłosi Prezes ZUS.
Świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane także w sytuacji, gdy ubezpieczony został skierowany na badanie do lekarza orzecznika ZUS w celu przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, a lekarz ten orzekł, że rokuje on odzyskanie zdolności do pracy i zamiast renty przyznaje świadczenie rehabilitacyjne.
Jak długo wypłaca się świadczenie rehabilitacyjne
Świadczenie rehabilitacyjne wypłaca się przez okres wskazany w decyzji ZUS, wydanej na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, nie dłużej jednak niż przez ustalony ustawowo okres 12 miesięcy.
WAŻNE!
Ilekroć przy ustalaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni (np. jeżeli świadczenie rehabilitacyjne zostało przyznane na 5 miesięcy, oznacza to jego wypłatę przez 150 dni od dnia przyznania).
Świadczenie rehabilitacyjne a możliwość rozwiązania umowy o pracę >>
Świadczenie przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy – również za dni ustawowo wolne od pracy.
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie, która jest uprawniona do:
- emerytury,
- renty z tytułu niezdolności do pracy,
- zasiłku dla bezrobotnych,
- zasiłku przedemerytalnego,
- świadczenia przedemerytalnego,
- urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów,
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje także w czasie:
- urlopu bezpłatnego,
- urlopu wychowawczego,
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem sytuacji, kiedy prawo do świadczenia wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Ubezpieczonego można też pozbawić prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli:
- w okresie pobierania świadczenia wykonuje pracę zarobkową,
- okres, na który zostało mu przyznane świadczenie, wykorzystuje niezgodnie z jego celem,
- zostanie stwierdzone, że niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego wynosi:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za okres pierwszych 3 miesięcy (90 dni),
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100% podstawy jego wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, jest wypłacane na podstawie zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego ten stan.
Do celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego podlega waloryzacji, wskaźnikiem waloryzacji obowiązującym w kwartale, w którym przypada pierwszy dzień okresu świadczenia rehabilitacyjnego. Waloryzacji tej nie dokonuje się, jeżeli wskaźnik waloryzacji jest równy lub niższy niż 100%.
Przykłady
29 września 2009 r. pracownik wykorzystał 182. dzień okresu zasiłkowego. Od 30 września 2009 r. przyznano mu świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy. Podstawę do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego dla pracownika stanowi podstawa ustalona dla zasiłku chorobowego pobieranego do 29 września 2009 r. w kwocie 3451,60 zł, którą zwaloryzowano wskaźnikiem waloryzacji ogłoszonym na III kwartał 2009 r., wynoszącym 107,3%. Podstawę do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego stanowi zatem kwota 3703,57 zł.
***
Pracownica korzystała z okresu zasiłkowego (270 dni) do 10 lutego 2010 r. Od 11 lutego do 9 sierpnia 2010 r. przyznano jej świadczenie rehabilitacyjne. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego pobieranego przed przyznaniem świadczenia rehabilitacyjnego stanowiła kwota 3106,44 zł. Ponieważ wskaźnik waloryzacji ogłoszony na I kwartał 2010 r. wynosi 97,7%, nie przeprowadza się waloryzacji, a podstawę obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego przysługującego od 11 lutego 2010 r. stanowi nadal kwota 3106,44 zł.
WAŻNE!
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego, tj. gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego po waloryzacji.
Dokumenty
Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne ZUS Np-7 powinien być złożony w oddziale ZUS co najmniej na 6 tygodni przed zakończeniem pełnego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni).
Do wniosku o świadczenie rehabilitacyjne należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione przez lekarza leczącego – druk ZUS N-9,
- wywiad zawodowy z miejsca pracy – druk ZUS N-10 – druk ten nie jest wymagany w przypadku, gdy wniosek o świadczenie rehabilitacyjne jest składany przez osobę, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu ubezpieczenia, albo przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność.
Jeżeli świadczenie rehabilitacyjne będzie wypłacane po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do wniosku o to świadczenie należy dołączyć również zaświadczenie płatnika składek na druku:
- ZUS Z-3 – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem,
- ZUS Z-3a – w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem.
W celu udokumentowania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% z ubezpieczenia wypadkowego ubezpieczony musi przedłożyć, oprócz wymienionych wyżej dokumentów, także: protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (pracownik) albo kartę wypadku (inny ubezpieczony), oraz – jeżeli uległ wypadkowi przy pracy lub jeżeli stwierdzono chorobę zawodową – decyzję w tej sprawie.
Podstawa prawna: