- Skarga na państwo członkowskie UE
- Skarga przeciwko Austrii
- Przykład dyskryminacji - świadczenia rodzinne
- Dyskryminacja pracowników migrujących i ich dzieci – wyrok TSUE z 16 czerwca 2022 r., C-328/20
- Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego
Skarga na państwo członkowskie UE
Generalną zasadą jest, że skarga o stwierdzenie uchybienia państwa członkowskiego jest kierowana przeciwko temu państwu, jeżeli naruszyło ono zobowiązania pochodzące z prawa UE, którym jest związane. Skargę może wnieść Komisja Europejska lub inne państwo członkowskie. Każdorazowo w sprawie analizowany jest stan prawny państwa przeciwko któremu wnoszona jest skarga oraz dotychczasowe praktyki w zakresie jego stosowania. W wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) może uznać, że doszło do uchybienia prawa UE i wówczas państwo, na które była składana skarga, powinno jak najszybciej zastosować się do wyroku. Jeżeli Komisja stwierdzi, że państwo nie zastosowało się do wyroku TSUE, może wnieść nową skargę i domagać się sankcji finansowych.
Skarga przeciwko Austrii
Jeszcze w 2019 r. Austria wprowadziła przepisy, które dotyczyły zasad obliczania świadczeń rodzinnych jak i podatków. Przywileje podatkowe dotyczyły: ulgi podatkowej dla gospodarstwa domowego o jednym dochodzie, ulgi podatkowej na pozostające na utrzymaniu dziecko, ulgi podatkowej dla rodzica samotnie wychowującego dziecko oraz ulgi podatkową z tytułu świadczeń alimentacyjnych. Świadczenia były przyznawane pracownikom, którzy posiadają dzieci/dziecko, jednak ważne było to, gdzie te dzieci/dziecko mają miejsce stałego pobytu. Zgodnie z wprowadzonym przez Austrię mechanizmem wysokość świadczeń uzależniona była właśnie od tego miejsca.
Przykład dyskryminacji - świadczenia rodzinne
Dla przykładu można wyobrazić sobie sytuację, że Polak pracujący w Austrii (jako pracownik migrujący), którego dzieci mieszkają na stale w innym państwie członkowskim niż Austria, np. w Polsce, nie ma takiego samego prawa do świadczeń socjalnych, jak np. Austriak pracujący w Austrii, którego dzieci mieszkają w Austrii. Nowy mechanizm opierał się więc na pośrednim kryterium dyskryminacyjnym jakim było miejsce pobytu dziecka. Austria uznała, że dostosowanie wysokości świadczenia może zostać przeprowadzone w górę lub w dół, stosownie do ogólnego poziomu cen w danym państwie członkowskim. Jeżeli więc w Polsce (w której żyją dzieci pracownika pracującego w Austrii) są niższe koszty życia, niż w Austrii, to świadczenie rodzinne również może być niższe. W konsekwencji Polska, Republika Czeska, Chorwacja, Rumunia, Słowenia, Słowacja i Urząd Nadzoru EFTA, poparły Komisję, która to wniosła do TSUE skargę przeciwko Austrii o takie dyskryminacyjne uregulowanie prawa.
Dyskryminacja pracowników migrujących i ich dzieci – wyrok TSUE z 16 czerwca 2022 r., C-328/20
W konsekwencji w dniu 16 czerwca 2022 r. zapadł wyrok TSUE w sprawie C-328/20 przeciwko Austrii. Sąd uznał, że uzależnienie przyznania pracownikom zasiłków rodzinnych i różnych przywilejów podatkowych, od państwa miejsca zamieszkania dzieci tych pracowników, jest niezgodne z prawem UE, które zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zakresie zabezpieczenia społecznego opartej na przynależności państwowej pracowników migrujących. Świadczenia rodzinne i inne przywileje socjalne oraz podatkowe, nie mogą być uzależnione od kryterium migracyjnego, ponieważ są należne bez względu na przynależność państwową pracowników migrujących. W UE obowiązuje swobodny przepływ pracowników oraz zasady równego traktowania. Austria naruszyła więc przepisy art. 4 i 67 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a także art. 7 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii.
Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego
Zgodnie z prawem UE, zasiłki rodzinne i ulga podatkowa na pozostające na utrzymaniu dziecko stanowią świadczenia rodzinne objęte rozporządzeniem w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Świadczenia pieniężne należne na podstawie ustawodawstwa jednego lub kilku państw członkowskich lub na podstawie niniejszego rozporządzenia nie podlegają jakimkolwiek obniżkom, zmianom, zawieszaniu, wstrzymywaniu lub konfiskacie z powodu tego, że beneficjent lub członkowie jego rodziny mieszkają w innym państwie członkowskim niż to, w którym znajduje się instytucja odpowiedzialna za ich wypłacanie. Istnieje konieczność ścisłej równoważności kwot świadczeń rodzinnych wypłacanych przez państwo członkowskie pracownikom, których członkowie rodziny zamieszkują w tym państwie członkowskim, i pracownikom, których członkowie rodziny zamieszkują w innym państwie członkowskim. Równoważność powinna istnieć nawet jeżeli różny jest poziom życia w różnych państwach UE.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii