Mimo że regulamin pracy zmienili Państwo samodzielnie, nie ma możliwości wprowadzenia do regulaminu nowego postanowienia w sprawie rozkładów czasu pracy ani żadnego innego postanowienia bez konsultacji ze związkami zawodowymi.
UZASADNIENIE
Zmiana regulaminu pracy powinna nastąpić w tym samym trybie, jaki został zastosowany przy jego wprowadzeniu (art. 1042 Kodeksu pracy). Wprowadzenie zmian do regulaminu pracy, jeżeli w zakładzie istnieją związki zawodowe, odbywa się w kilku etapach.
Krok 1. Przekazanie projektu zmian regulaminu pracy związkom
Aby wprowadzić zmiany do regulaminu pracy, najpierw powinni Państwo przekazać działającym w zakładzie organizacjom związkowym projekt tych zmian.
Krok 2. Ustalenie terminu, do którego powinny być uzgodnione zmiany w regulaminie pracy
Po przekazaniu projektu zmian regulaminu pracy związkom powinni Państwo ustalić termin, do którego pracodawca i związki zawodowe mają czas na uzgodnienie treści zmian do regulaminu pracy (art. 1042 § 2 Kodeksu pracy). Należy zatem zaproponować zakładowym organizacjom związkowym ustalenie terminu, do którego prowadzone będą uzgodnienia treści aneksu do regulaminu pracy. Zakładowe organizacje związkowe powinny wówczas w tej sprawie przedstawić wspólnie uzgodnione stanowisko w terminie 30 dni (art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych). Gdy stanowisko to jest wspólnie uzgodnione i jest negatywne, tzn. związki nie wyrażają zgody na ustalenie terminu końcowego całej procedury uzgodnień, to nie będą Państwo mogli wprowadzić zmiany do regulaminu pracy samodzielnie. Jeżeli zaś stanowisko związków w sprawie terminu, do którego ma być uzgodniona treść zmian do regulaminu pracy, jest pozytywne, a do uzgodnienia treści aneksu regulaminu nie dojdzie, to przy braku zgody zakładowych organizacji związkowych na zmianę regulaminu mogą Państwo samodzielnie wprowadzić taką zmianę.
W sytuacji braku przedstawienia w ciągu 30 dni przez zakładowe organizacje związkowe wspólnie uzgodnionego stanowiska w sprawie terminu, do którego mają być – według Państwa wniosku – prowadzone uzgodnienia, mogą Państwo samodzielnie dokonać zmiany regulaminu pracy. Potwierdził to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 21 marca 2001 r. (I PKN 320/00, OSNP 2002/24/599).
Krok 3. Konsultacje zmian regulaminu pracy ze związkami
Ponieważ w Państwa zakładzie działa kilka organizacji związkowych, mają one 30 dni na przedstawienie pracodawcy wspólnie uzgodnionego stanowiska w sprawie zaproponowanej przez Państwa zmiany regulaminu pracy (art. 30 ust. 4 ustawy o związkach zawodowych).
Jeżeli wszystkie działające u Państwa organizacje związkowe przedstawią wspólnie uzgodnione stanowisko, z którego będzie wynikało, że zgadzają się bez żadnych zastrzeżeń do proponowanej zmiany, to mogą Państwo tę zmianę wprowadzić. Wówczas aneks do regulaminu pracy powinien być podpisany przez Państwa i przez związki zawodowe.
PRZYKŁAD
Zakład zaproponował związkom zawodowym wprowadzenie zapisu do regulaminu pracy w sprawie komisji antymobbingowej. Trzy działające w zakładzie związki zawodowe zgodziły się na wprowadzenie komisji, jednak pod warunkiem, że w jej skład będą powoływani także przedstawiciele związków. Prezes firmy zaakceptował pomysł związkowców i wprowadził w życie aneks do regulaminu pracy, który został podpisany przez prezesa zarządu i przedstawicieli związków zawodowych.
Jeżeli zostaną Państwo poinformowani, że organizacje związkowe nie mogą uzgodnić wspólnego stanowiska, będą Państwo mogli samodzielnie podjąć decyzję w sprawie zmiany regulaminu pracy po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych dotyczących proponowanego aneksu do regulaminu pracy (art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych). Także wtedy będą Państwo mogli wprowadzić zmianę w sprawie rozkładów czasu pracy samodzielnie, jeżeli w ustalonym ze związkami terminie nie otrzymają Państwo od związków żadnej informacji o ich stanowisku w sprawie zmiany regulaminu pracy.
Należy pamiętać, że ustalenie reprezentacji związkowej oraz sposób ustalenia i przedstawienia przez tę reprezentację wspólnego stanowiska należą wyłącznie do organizacji związkowych. Każdy aneks do regulaminu pracy musi być przedmiotem uzgodnienia między zakładem pracy a zakładową organizacją związkową bądź zakładowymi organizacjami związkowymi.
W przypadku regulaminu pracy zmiana określonych w nim warunków pracy, nawet jeżeli jest mniej korzystna dla pracowników, nie wymaga dokonania wypowiedzenia zmieniającego dotychczasowych warunków pracy. Nie dotyczy to sytuacji, gdy warunki te były ustalone w umowie o pracę.
PRZYKŁAD
W zakładzie działają dwie zakładowe organizacje związkowe. Dyrektor przekazał im projekt aneksu do regulaminu pracy, który uchylał zapis dotyczący czasu pracy w zakładzie w godzinach od 7.00 do 15.00 i wprowadzał nowe godziny pracy, tj. od 8.00 do 16.00. Po kilkunastu dniach obie organizacje związkowe przedstawiły swoje stanowisko akceptujące wprowadzenie zmiany. Po upływie 2 tygodni od dnia umieszczenia na tablicy ogłoszeń aneksu do regulaminu pracy pracownicy zaczęli przychodzić do pracy według nowego rozkładu czasu pracy. Dwóch pracowników nie dostosowało się do zmiany, ponieważ mieli oni w swoich umowach o pracę wpisany czas pracy według starego regulaminu. Uznali też, że dotychczasowy rozkład czasu pracy jest dla nich bardziej korzystny niż nowy. W związku z tym zakład pracy wypowiedział im umowy o pracę w zakresie zmian godzin rozpoczynania i kończenia pracy. Po upływie okresów wypowiedzeń pracownicy będą zobowiązani do przestrzegania nowego regulaminu pracy.
Podstawa prawna
- art. 1042 Kodeksu pracy,
- art. 30 ust. 4 i ust. 5 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.).