Dodatek specjalny jest świadczeniem pieniężnym, które pracownik samorządowy może otrzymywać wówczas, gdy okresowo zostanie zwiększony zakres jego zadań lub gdy wykonuje dodatkowe, szczególne zadania. Zasady jego przyznawania oraz wysokość powinien określać regulamin wynagradzania obowiązujący w jednostce. Dodatek ten powinien być przyznawany na czas określony. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Przepisy w sposób bardzo ogólny wskazują podstawy wypłaty dodatku specjalnego. Świadczenie to na mocy ustawy o pracownikach samorządowych może obecnie zostać przyznane:
- z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych,
- z tytułu powierzenia dodatkowych zadań.
Jeśli jednak chodzi o jego wysokość, to przepisy nie zawierają jakiejkolwiek wskazówki. Pracodawca samorządowy powinien więc te kwestie wyczerpująco uregulować w regulaminie wynagradzania.
Okresowe zwiększenie obowiązków oznacza zwiększenie ilości pracy. Może to być spowodowane np. nieobecnością części osób, które razem z tym pracownikiem – w ramach jednego zespołu roboczego – zajmują się wykonywaniem określonej grupy zadań. Zwiększenie obowiązków może mieć nie tylko charakter ilościowy (więcej pracy), ale także jakościowy – polegający na wykonywaniu większej liczby prac związanych ze zwiększoną odpowiedzialnością spośród prac wchodzących w zakres zadań pracownika.
PRZYKŁAD
W urzędzie gminy przygotowywane są rocznicowe obchody nadania praw miejskich. W związku z tym pracownicy wydziału promocji miasta będą wykonywać przez miesiąc zdecydowanie więcej zadań niż na co dzień. Na ten okres pracownikom wydziału promocji można przyznać dodatek specjalny.
Powierzenie dodatkowych zadań powinno być związane z powierzeniem pracownikowi na czas określony zadań, których do tej pory nie wykonywał. Jeżeli pracodawca zamierza na stałe powierzyć pracownikowi dodatkowe obowiązki, wykraczające poza dotychczas wykonywany zakres pracy, powinien to zrobić w formie wypowiedzenia zmieniającego lub zawarcia z pracownikiem porozumienia zmieniającego dotychczasowe warunki pracy.
Podane w ustawie o pracownikach samorządowych dwie ogólne podstawy przyznania dodatku specjalnego (okresowe zwiększenie obowiązków służbowych lub powierzenie dodatkowych zadań) ograniczają możliwość jego przyznania jedynie do zamkniętego okresu. Powierzenie dodatkowych zadań nie powinno nastąpić na czas nieokreślony. Sformułowanie to sugeruje bowiem, że mamy do czynienia tylko z dodaniem zadań, co powinno mieć charakter okresowy. Przyznanie dodatku specjalnego wymaga więc wskazania czasu, na jaki dodatek został przyznany, oraz uzasadnienia jego przyznania.
Nie oznacza to jednak, że w danej jednostce nie może funkcjonować inny dodatek związany np. z warunkami wykonywanej pracy lub z dużym stopniem obciążenia psychofizycznego wynikającego z realizowanych przez pracownika zadań, który będzie świadczeniem bezterminowym. Pracodawca samorządowy może w regulaminie wynagradzania wprowadzić inne dodatki niż te, które są wymienione w przepisach powszechnych.
Przepisy samorządowe regulują także inny dodatek specjalny. Przysługuje on obligatoryjnie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście oraz marszałkowi województwa w kwocie wynoszącej co najmniej 20% i nieprzekraczającej 40% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. Natomiast w urzędach miasta stołecznego Warszawy, miast (na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców dodatek ten przysługuje w kwocie nieprzekraczającej 50% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.
Podstawa prawna
- art. 36 i art. 39 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458),
- § 6 rozporządzenia z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398).