Do podstawy wymiaru odprawy ekonomicznej powinni Państwo przyjąć wynagrodzenie w stałej kwocie miesięcznej należnej pracownikowi w miesiącu ustania zatrudnienia według umowy o pracę. Chodzi zatem o stawkę 2350 zł, a nie o kwotę faktycznie wypłaconą mu w tym miesiącu.
UZASADNIENIE
Odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika stanowi równowartość:
- miesięcznego wynagrodzenia – po przepracowaniu w ostatniej firmie mniej niż 2 lata,
- dwumiesięcznego wynagrodzenia – po przepracowaniu w ostatniej firmie minimum 2 lat i nie dłużej niż 8 lat,
- trzymiesięcznego wynagrodzenia – po przepracowaniu w ostatniej firmie co najmniej 8 lat.
Pracownik zwalniany z przyczyn leżących po stronie pracodawcy ma prawo do odprawy w wysokości nie wyższej niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia, czyli najwyżej 19 755 zł (15 x 1317 zł). Taki górny limit wyznacza ustawa o zwolnieniach grupowych (art. 8 ust. 2 ustawy). Jednak pracodawca może dowolnie wypłacić wyższą kwotę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 24 lipca 2009 r. (I PK 41/09).
Wynagrodzenie będące podstawą wymiaru tej odprawy należy obliczać tak samo jak ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych). Oznacza to, że składniki wynagrodzenia w stałej stawce miesięcznej trzeba włączyć do podstawy wymiaru odprawy w kwocie należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy, a więc w miesiącu rozwiązania umowy o pracę (§ 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego...).
WAŻNE!
Składniki wynagrodzenia w stałej stawce miesięcznej włączamy do podstawy wymiaru odprawy w kwocie należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy.
PRZYKŁAD
Andrzej W. otrzymuje wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2350 zł brutto. Dostał wypowiedzenie z przyczyn dotyczących pracodawcy, które upływa z końcem lipca 2010 r. Przez 10 dni tego miesiąca pracownik chorował, za co otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Aby ustalić wysokość odprawy, należy wykonać następujące czynności:
● obliczyć wynagrodzenie zasadnicze za lipiec obniżone z powodu choroby:
2350 zł : 30 = 78,33 zł,
78,33 zł x 10 dni choroby = 783,30 zł,
2350 zł – 783,30 zł = 1566,70 zł,
wynagrodzenie zasadnicze za lipiec wyniesie 1566,70 zł;
● ustalić, które wynagrodzenie przyjąć do podstawy wymiaru należnej odprawy ekonomicznej: określone w angażu (2350 zł brutto miesięcznie) czy faktycznie wypłacone w lipcu, tzw. częściowe (1566,70 zł brutto).
Pracodawcy często biorą pod uwagę składniki w stałej stawce miesięcznej w wysokości faktycznie wypłaconej w miesiącu ustania zatrudnienia, czyli w opisanej sytuacji 1566,70 zł. To duży błąd, ponieważ wysokość odprawy ma odzwierciedlać miesięczną pensję zatrudnionego bądź jej wielokrotność. Potwierdza to również główna zasada obliczania wynagrodzenia i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, zgodnie z którą za czas urlopu przysługuje takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby pracownik, gdyby pracował (art. 172 Kodeksu pracy). Miesięczna odprawa wynosi tyle, ile wynagrodzenie za miesiąc czynnej pracy danej osoby. Zatem w tym przypadku miesięczna odprawa wyniesie 2350 zł;
● ustalić wysokość odprawy.
Ustalając podstawę wymiaru odprawy nie należy jej dzielić przez współczynnik ekwiwalentu, jak nakazuje § 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego (...). Skoro stanowi ona n-krotność miesięcznego wynagrodzenia pracownika, nie ma potrzeby dokonywania przeliczeń na stawkę dzienną odprawy. Poprzestajemy zatem na średniej arytmetycznej miesięcznej, którą mnożymy przez tyle miesięcy, za ile przysługuje odprawa (uchwała SN z 9 maja 2000 r.; III ZP 12/00; OSNP 2000/22/806). Dlatego w zależności od stażu pracy pracownikowi należy się:
● 2350 zł brutto miesięcznej odprawy (jeżeli był zatrudniony w firmie mniej niż 2 lata),
● 4700 zł brutto dwumiesięcznej odprawy, tj. 2350 zł x 2 miesiące (jeżeli był zatrudniony w firmie minimum 2 lata i nie dłużej niż 8 lat),
● 7050 zł brutto trzymiesięcznej odprawy, tj. 2350 zł x 3 miesiące (jeżeli był zatrudniony w firmie co najmniej 8 lat).
Odprawa przysługująca z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika jest w całości zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (§ 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Pełna kwota odprawy podlega natomiast opodatkowaniu na zasadach ogólnych dotyczących przychodów ze stosunku pracy (art. 21 ust. 1 pkt 3b updof).
Podstawa prawna
- art. 8 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.),
- § 15 i § 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.),
- art. 172 Kodeksu pracy,
- art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).