Zasada walutowości obowiązująca do 23 stycznia 2009 r. odnosiła się do zobowiązań pieniężnych. Wynikała ona z treści art. 358 k.c., który stanowił, iż zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej - z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie - mogły być wyrażone tylko w pieniądzu polskim.
Zasada ta miała zastosowanie do wszelkich zobowiązań pieniężnych powstałych z różnych źródeł, w tym również do umów o pracę i miała charakter bezwzględny, bowiem jej przekroczenie powodowało nieważność czynności prawnej (art. 58 § 1 k.c.). Podstawę zastosowania norm zawartych w Kodeksie cywilnym do wynagrodzenia wynikającego ze stosunku pracy stanowi art. 300 k.p. Formułuje on zasadę, że w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.
Ze względu na obowiązującą zasadę walutowości strony umowy o pracę mogły określić wysokość wynagrodzenia wyłącznie w złotówkach. Możliwe było jednak określenie wynagrodzenia w walucie obcej, pod warunkiem że wyrażone ono było jako równowartość określonej kwoty w złotych.
Zasada walutowości została zniesiona ustawą z 23 października 2008 r. Daje to pracodawcy możliwość określania i wypłacania pracownikowi wynagrodzenia w walucie obcej. Przepis art. 358 k.c. w nowym brzmieniu stanowi, że jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
Z wyżej przytoczonego przepisu wynika, że pracodawca ma prawo wypłacić wynagrodzenie nie tylko w walucie polskiej, ale również jego równowartość wyrażoną w walucie obcej, jeżeli umowa tego nie zabrania. W przypadku gdy wynagrodzenie miałoby być wypłacane w walucie obcej, wówczas umowa o pracę musi je w takiej walucie określać. Konieczne jest również zawarcie w umowie zastrzeżenia, że zapłata musi nastąpić w ustalonej przez strony walucie.
W sytuacji gdy strony umowy nie postanowią inaczej, przyjmuje się wartość waluty obcej, w której ustalone zostało zobowiązanie według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia (w przypadku umowy o pracę jest to dzień, w którym pracodawca powinien wypłacić pracownikowi wynagrodzenie).
Omawiana nowelizacja Kodeksu cywilnego dotyczy wszystkich świadczeń o charakterze pieniężnym, tym samym odnosi się również do umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia).
Podstawa prawna:
• art. 1 ustawy z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo dewizowe (DzU nr 228, poz. 1506),
• art. 58 § 1, art. 358 Kodeksu cywilnego
• art. 300 Kodeksu pracy.