Część świadczeń wypłacanych osobom uprawnionym z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych podlega na zasadach ogólnych opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W tym zakresie w 2009 r. nastąpiły niewielkie zmiany.
Opodatkowaniu nie podlegają następujące świadczenia z zfśs:
- zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – ale tylko do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; kwota przekroczenia będzie opodatkowana, należy ją uwzględnić w rozliczeniu rocznym;
Przykład
Pracownik otrzymał zapomogę w kwocie 3000 zł przeznaczoną na remont piwnicy, która uległa zniszczeniu w czasie powodzi. Opodatkowaniu będzie podlegać kwota stanowiąca różnicę między kwotą wypłaconą a 2280 zł, czyli 720 zł.
- wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (rzeczowymi świadczeniami nie są: bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi). Z regulacji tych wynika, że przyznawane pracownikom bony nadal podlegają opodatkowaniu, nie są bowiem świadczeniem rzeczowym i nie są też świadczeniem pieniężnym. Jeżeli jednak pracodawca zamiast bonu czy talonu przekaże pracownikowi pieniądze, to wypłacona kwota w granicach przewidzianego w przepisach limitu będzie korzystać ze zwolnienia od podatku; świadczeniami rzeczowymi będą, oprócz np. zakupów związanych z wydarzeniami losowymi, także bilety na imprezy kulturalne i sportowe, karnety wstępu na zajęcia sportowe;
Przykład
Pracownik na skutek powodzi utracił cały sprzęt AGD oraz meble. Pracodawca w ramach pomocy rzeczowej zakupił i przekazał mu sprzęt AGD o wartości 3500 zł oraz przyznał dodatkowo świadczenie pieniężne (1000 zł) na zakup niezbędnych łóżek (zakup został potwierdzony rachunkiem). Z tej kwoty 4120 zł podlega opodatkowaniu.
W analogicznej sytuacji pracodawca przekazał pracownikowi bony o wartości 4500 zł na zakup sprzętu AGD – cała ta kwota będzie podlegać opodatkowaniu.
W związku z tym, że świadczenia finansowe zostały włączone do zwolnień podatkowych dopiero w sierpniu 2009 r. (choć wprowadzone regulacje dotyczą całego roku), mogło się zdarzyć, że pracodawca pobrał zaliczkę na podatek od świadczenia, które obecnie korzysta ze zwolnienia. W takiej sytuacji zdaniem Ministerstwa Finansów w PIT-11 po stronie przychodów nie uwzględnia się zwolnionych od podatku świadczeń, należy zaś wykazać faktycznie pobraną zaliczkę.
- dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18;
Przykład
Pracownikowi przyznano dopłatę do jego wczasów oraz dla jego trójki dzieci w wieku 7, 14 i 19 lat. Dopłata, jaką otrzymał pracownik oraz najstarsze z dzieci, podlega opodatkowaniu. Podatku nie płaci się natomiast od dopłaty przyznanej na dzieci młodsze.
- świadczenia „zbiorowe”, czyli takie, których nie można „przypisać” do konkretnego uprawnionego do korzystania z funduszu – zwolnienie takich świadczeń z opodatkowania nie zostało wprost ujęte w przepisach. Jednak Izba Skarbowa w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Siedlcach w decyzji nr 1464/DSi-I-415/I/99/06/MŁ z 12 stycznia 2007 r. zajęła stanowisko, że świadczenie na rzecz pracowników w zakresie sfinansowania wycieczki zorganizowanej dla pracowników z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie mieści się w zakresie pojęcia przychodu ze stosunku pracy i jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Inne opodatkowania i zwolnienia podatkowe
Świadczenia urlopowe stanowią przychód ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu na takich samych zasadach jak inne przychody ze stosunku pracy. Wolne od podatku mogą być jednak odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia urlopowego, jeżeli pracodawca miał obowiązek je wypłacić, ale nie zrobił tego w terminie.
Przykład
Pracodawca ustalił, że pracownikom w 2009 r. przysługiwało świadczenie urlopowe w wysokości 450 zł. Pracownik, który z urlopu skorzystał w styczniu, w okresie wypowiedzenia nie otrzymał świadczenia. Na skutek złożenia pozwu sąd nakazał wypłatę świadczenia wraz z odsetkami za zwłokę do dnia wypłaty. Od kwoty 450 zł należy zapłacić podatek, kwota zaś należnych odsetek nie podlega opodatkowaniu.
Jeżeli emeryci i renciści, których z poprzednim pracodawcą łączył stosunek służbowy, stosunek pracy, praca nakładcza lub spółdzielczy stosunek pracy, otrzymali od niego świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne przekraczające łącznie kwotę 2280 zł, to od nadwyżki tej kwoty pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10%.
Należy zwrócić uwagę, że podatek zryczałtowany pobierany jest jedynie od świadczeń wskazanych wyżej, natomiast od pozostałych (np. dofinansowań do wypoczynku, zapomóg przekraczających kwotę 2280 zł) podatek pobierany jest na zasadach ogólnych, według skali podatkowej.
Przykład
Emeryt otrzymał w ciągu całego roku kalendarzowego z funduszu socjalnego świadczenia rzeczowe o łącznej wartości 3000 zł. Od kwoty 720 zł powinien zapłacić podatek dochodowy w wysokości 10%, czyli 72 zł.
W ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych możliwe jest uzyskanie także zwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe (pożyczki). Inaczej niż w przypadku zwykłej umowy pożyczki umowa pożyczki z funduszu jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają także inne cywilnoprawne czynności związane z zakładowym funduszem świadczeń socjalnych.
Podstawa prawna:
- art. 21 ust. 1 pkt 26, 67, 78, 95, art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
- art. 2 pkt 1 lit. e, art. 9 pkt 10 lit. e ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU nr z 2007 r. 68, poz. 450 ze zm.).