Jeśli składki na swoje ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy z tytułu prowadzenia działalności za maj i czerwiec br. opłaci Pan do 30 września br., zasiłek chorobowy za lipiec otrzyma Pan w październiku br. Natomiast pracownicy i zleceniobiorcy otrzymają świadczenia chorobowe w ustawowym terminie, bez względu na datę opłacenia przez Pana zaległości z tytułu składek należnych za te osoby.
UZASADNIENIE
Prawo do zasiłku chorobowego mają osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu zarówno obowiązkowo (np. pracownicy), jak i dobrowolnie (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą, zleceniobiorcy). Inny jest jedynie okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy. Dla ubezpieczonych obowiązkowo wynosi on nieprzerwanie 30 dni, a dla ubezpieczonych dobrowolnie – 90 dni.
Osoba prowadząca działalność i objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Objęcie takiej osoby ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia:
- wskazanego we wniosku (gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych) lub
- nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony – w pozostałych przypadkach.
Samozatrudniony ma prawo do zasiłku chorobowego, pod warunkiem że w terminie i w pełnej wysokości opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe. W przeciwnym razie ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono tej składki. W konsekwencji osoba prowadząca działalność traci prawo do zasiłku chorobowego.
W ustawie z 24 czerwca 2010 r. przewidziano dla płatników dotkniętych skutkami powodzi z maja i czerwca br. szczególne rozwiązanie dotyczące przesunięcia terminu zapłaty składek na ZUS do końca września br. bez żadnych konsekwencji. Termin ten dotyczy składek należnych za kwiecień, maj i czerwiec br. (art. 36 ust. 1 ustawy powodziowej). W tym celu należy złożyć stosowne oświadczenie do właściwego oddziału ZUS.
UWAGA! Rząd nie podjął prac nad przesunięciem terminu opłacania składek za inne miesiące, w których w Polsce miała miejsce powódź. Projekt ustawy o wspieraniu przedsiębiorców (druk nr 3254), który uprawnia do pomocy przedsiębiorcę poszkodowanego również w innych miesiącach niż maj i czerwiec br., reguluje wyłącznie zasady udzielania preferencyjnych pożyczek i zwolnień podatkowych.
WAŻNE!
Płatnicy poszkodowani w tegorocznej powodzi mogą opłacić składki za kwiecień, maj i czerwiec br. w terminie do 30 września br. bez odsetek za zwłokę, pod warunkiem poinformowania o tym ZUS.
W omawianym przypadku, jeśli zachorował Pan w lipcu br., a składki opłaci do końca września, ZUS wypłaci Panu zasiłek chorobowy za ten okres w październiku. Nieopłacenie składek w podanym terminie, czyli do 30 września, spowoduje wyłączenie Pana z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od pierwszego dnia miesiąca, za który nie zostaną opłacone składki. W konsekwencji utraci Pan prawo do zasiłku chorobowego za okres zwolnienia. Ponadto, począwszy od 1 października będą naliczane odsetki za zwłokę.
Jedynie w przypadku płatników, którzy chorują od pierwszego dnia miesiąca, a opłacą składki później niż 30 września br., ubezpieczenie chorobowe ustanie od dnia następującego po dniu, za który zasiłek został wypłacony (art. 14 ust. 2a ustawy systemowej).
Inaczej jest w przypadku pracowników ubiegających się o wypłatę zasiłku chorobowego w sytuacji, gdy płatnik nie opłacił za nich w terminie należnych składek, np. z powodu trudnej sytuacji powstałej w wyniku powodzi. Nieopłacenie składek w terminie za tych ubezpieczonych nie ma wpływu na późniejszą wypłatę przez ZUS świadczeń w razie choroby i macierzyństwa dla tych osób (Informacja ZUS dostępna na stronie www.zus.pl).
W związku z tym pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia tej niezdolności (pod warunkiem posiadania okresu wyczekiwania) i otrzyma świadczenia chorobowe w normalnym terminie, bez względu na zaległości płatnika w opłacaniu składek.
Również zleceniobiorcy nie utracą prawa do świadczeń chorobowych, podobnie jak pracownicy, niezależnie od terminu opłacenia składek za te osoby. Mimo że zarówno dla zleceniobiorców, jak i osób prowadzących działalność gospodarczą ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, nie są oni traktowani jednakowo w zakresie wypłaty świadczeń w razie choroby i macierzyństwa.
WAŻNE!
Pracownicy i zleceniobiorcy mają prawo do wypłaty świadczeń chorobowych w normalnym terminie, bez względu na opóźnienia płatnika w opłacaniu składek.
Ustalenie przez ZUS nowego terminu płatności składek nie zwalnia płatnika z obowiązku składania do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych (zgłoszeniowych i rozliczeniowych). Należy je składać na bieżąco, w terminach wskazanych w ustawie.
Z obowiązkiem przekazywania dokumentów do ZUS wiąże się również obowiązek wydawania ubezpieczonym informacji na drukach ZUS RMUA. W odniesieniu do powyższego, za kwiecień, maj i czerwiec br. płatnik jest również zobowiązany do ich wydania zachowując ustawowe terminy.
Podstawa prawna
- art. 4 ust. 1–2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512),
- art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 1–1a, ust. 2 pkt 2, ust. 2a, art. 36 i 41 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 36 ust. 1–2 ustawy z 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. (Dz.U. Nr 123, poz. 835).