Jak należy liczyć 36-miesięczny okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP

Składek na FP i FGŚP za tę pracownicę nie powinni Państwo naliczać już za maj 2012 r. Bieg 36-miesięcznego okresu zwolnienia z tych składek zostaje zawieszony od 1 czerwca 2012 r. do końca urlopu wychowawczego pracownicy, czyli do 31 grudnia 2012 r. Po powrocie pracownicy z urlopu wychowawczego, tj. od 1 stycznia 2013 r. ponownie będą Państwo korzystać ze zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, ale tylko przez 35 miesięcy (do 30 listopada 2015 r.), ponieważ jeden miesiąc zwolnienia (maj 2012 r.) został już przez Państwa wykorzystany.

Pracodawcy są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP m.in. za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. Zwolnienie przysługuje przez 36 miesięcy kalendarzowych (art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 9a ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy). Okres zwolnienia należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu.

Zwolnienie ma zastosowanie do przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu.

Natalia S. wróciła do pracy z urlopu macierzyńskiego 14 września 2012 r. Pracodawca będzie zwolniony z opłacania składek na FP i FGŚP za tę pracownicę od miesiąca następującego po wrześniu, czyli po miesiącu, w którym wróciła do pracy. Pierwszy miesiąc zwolnienia dotyczy zatem przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek w październiku 2012 r. Nie ma znaczenia, za jaki okres jest należne wynagrodzenie (za wrzesień czy za październik).

Wariant 1

Wynagrodzenie za wrzesień zostało wypłacone 28 września br. Od wynagrodzenia wypłaconego we wrześniu należy opłacić składki na FP i FGŚP, gdyż zwolnienie obejmie dopiero wynagrodzenie wypłacone w październiku. Składki za wrzesień zostaną wykazane i rozliczone w dokumentach rozliczeniowych za ten miesiąc (termin złożenia raportu rozliczeniowego oraz termin opłacenia składek przypada 15 października br.).

Wariant 2

Wynagrodzenie za wrzesień Natalia S. otrzymała 10 października br. Pracodawca za wrzesień złożył za Natalię S. raport „zerowy”. Od wynagrodzenia należnego pracownicy za wrzesień (lecz wypłaconego w październiku, a tym samym stanowiącego podstawę wymiaru składek za październik) pracodawca nie powinien opłacać za Natalię S. składek na FP i FGŚP. Pozostałe składki zostaną rozliczone w imiennym raporcie i deklaracji ZUS DRA za październik, w terminie do 15 listopada 2012 r.

Okres 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP biegnie po powrocie z urlopu macierzyńskiego (i dodatkowego urlopu macierzyńskiego) od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu, do miesiąca, w którym następuje rozpoczęcie urlopu wychowawczego lub jego części (włącznie z tym miesiącem). Analogicznie należy liczyć okres zwolnienia po powrocie z każdej części wykorzystanego urlopu wychowawczego. Okres zwolnienia kończy się, gdy w wyniku sumowania okresów płatnik wykorzysta łącznie 36 miesięcy.

Maria P. wróciła do pracy 20 kwietnia 2012 r. po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego Następnie pracodawca udzielił tej pracownicy urlopu wychowawczego od 11 czerwca do 15 sierpnia 2012 r. Pozostałą część urlopu pracodawca udzielił na okres od 1 października do 31 grudnia 2012 r. W tym przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP za Marię P. w następujących okresach:

• od 1 maja do 30 czerwca 2012 r. (2 miesiące),
• od 1 do 30 września 2012 r. (1 miesiąc),
• od 1 stycznia 2013 r. do 30 września 2015 r. (33 miesiące).

Sumowaniu podlegają wszystkie okresy zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, które nastąpiły po powrocie pracownicy z urlopu udzielonego z tytułu urodzenia dziecka lub dzieci przy jednym porodzie. Jeśli pracownica urodzi kolejne dziecko, wówczas pracodawca nabywa uprawnienie do zwolnienia z opłacania składek na następny 36-miesięczny okres.

Iwona N. 20 września 2011 r. wróciła do pracy po urlopie wychowawczym udzielonym jej na pierwsze dziecko. Od 23 maja 2012 r. przebywa na urlopie macierzyńskim w związku z urodzeniem kolejnego dziecka. W tej sytuacji pracodawca kończy okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, który był związany z powrotem z urlopu udzielonego pracownicy na pierwsze dziecko. Po powrocie Iwony N. z kolejnego urlopu macierzyńskiego pracodawca będzie zwolniony ze składek na FP i FGŚP na następne 36 miesięcy.

WAŻNE!

Jeżeli urlop macierzyński i wychowawczy został udzielony na to samo dziecko, miesiące należy sumować aż do uzyskania łącznie przysługujących płatnikowi 36 miesięcy zwolnienia ze składek na FP i FGŚP.

Jeżeli pracodawca w całości wykorzysta 36-miesięczny okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, a następnie udzieli pracownikowi urlopu wychowawczego na to samo dziecko, wówczas temu pracodawcy nie będzie przysługiwało kolejne 36-miesięczne zwolnienie z opłacania składek.

Maria G. przebywała na urlopie macierzyńskim do 20 marca 2009 r. W okresie od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2012 r. pracodawca był zwolniony z opłacania składek na FP i FGŚP. Następnie pracodawca udzielił Marii G. urlopu wychowawczego na to samo dziecko w okresie od 1 kwietnia do 30 września 2012 r. Po powrocie pracownicy z urlopu wychowawczego pracodawcy nie przysługuje już zwolnienie z opłacania za nią składek na FP i FGŚP, ponieważ wykorzystał pełne 36 miesięcy zwolnienia po jej powrocie z urlopu macierzyńskiego.

Jeśli między urlopem macierzyńskim a wychowawczym (analogicznie między częściami urlopu wychowawczego) pracownik będzie świadczył pracę, wykorzystywał urlop wypoczynkowy albo przebywał na zwolnieniu lekarskim, wówczas do okresu 36 miesięcy zwolnienia należy zaliczyć każdy rozpoczęty miesiąc między jednym a drugim urlopem (lub jego częściami). ZUS uznaje, że powrót pracownika do pracy nastąpił po zakończeniu urlopu (macierzyńskiego, wychowawczego), a nie w momencie faktycznego podjęcia pracy, czyli po zakończeniu urlopu wypoczynkowego czy po upływie okresu niezdolności do pracy z powodu choroby. W takim przypadku okres urlopu wypoczynkowego czy okres niezdolności do pracy jest traktowany na równi z okresem świadczenia pracy.

Elwira K. przebywała na urlopie macierzyńskim do 18 kwietnia 2012 r. Od 19 kwietnia do 4 czerwca 2012 r. przebywała na urlopie wypoczynkowym, a następnie, do 4 października, na zwolnieniu lekarskim. 5 października 2012 r. Elwira K. rozpoczęła urlop wychowawczy. Płatnik nie powinien za nią naliczać składek na FP i FGŚP za maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień i październik 2012 r. Po powrocie Elwiry K. do pracy z urlopu wychowawczego pracodawca będzie mógł korzystać ze zwolnienia jeszcze przez 30 miesięcy, gdyż 6 miesięcy z przysługującego okresu zostało już wykorzystane.

Podstawa prawna:

• art. 104a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.),
• art. 9a ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1121 ze zm.),
• art. 183 § 1 Kodeksu pracy.