Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest dokumentem uprawniającym do korzystania ze świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub EFTA (Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Liechtenstein). Osoby posiadające EKUZ mają prawo do korzystania w tych państwach z opieki tylko tych placówek, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. EKUZ może zostać wystawiona w związku z wyjazdem do ww. państw, np. w celach turystycznych, odwiedzenia rodziny czy znajomych, do szkoły lub na uczelnię, pracownikom oddelegowanym do pracy za granicę przez polskiego pracodawcę.
Należy pamiętać, że EKUZ nie jest dowodem ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia uprawniającym do świadczeń zdrowotnych w Polsce.
Osoby uprawnione do EKUZ
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego przysługuje osobom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia wyjeżdżającym czasowo do innego państwa członkowskiego UE/EFTA.
Prawo do EKUZ mają też osoby wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Są to:
- osoby objęte decyzją wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy,
- nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania w Polsce,
- nieubezpieczone osoby posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania w Polsce, które nie ukończyły 18. roku życia.
Każda osoba wyjeżdżająca do innego państwach członkowskich UE/EFTA otrzymuje własną EKUZ.
Potrzebny nie tylko wniosek
Aby otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego na pobyt czasowy w związku z wyjazdem turystycznym, należy złożyć odpowiedni wniosek w dowolnym oddziale wojewódzkim NFZ. Wniosek ten może zostać złożony osobiście, pocztą, za pomocą poczty e-mailowej (przy zachowaniu obowiązku osobistego odbioru karty) bądź faksem.
Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne w NFZ.
Dokumentami potwierdzającymi ubezpieczenie zdrowotne w NFZ dla:
- pracownika jest ZUS RMUA z ostatniego okresu bądź aktualnie podstemplowana książeczka ubezpieczeniowa;
- osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą jest dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne;
- osoby prowadzącej rolniczą działalność gospodarczą jest aktualne zaświadczenie z KRUS o podleganiu i opłacaniu składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne;
- emeryta jest legitymacja emerytalna, odcinek emerytury;
- rencisty jest legitymacja rencisty, odcinek renty;
- osoby, która zawarła dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, jest aktualny dowód wpłaty składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne;
- osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna jest aktualne zaświadczenie z urzędu pracy;
- osoby zgłoszonej jako członek rodziny jest dokument potwierdzający zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego, dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne głównego ubezpieczonego, legitymacja uczniowska, studencka.
Okres ważności EKUZ
Okres ważności Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego wydanej na pobyt czasowy w związku z wyjazdem turystycznym liczony jest od dnia złożenia wniosku o jej wydanie w Narodowym Funduszu Zdrowia. Dla kobiet posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania w Polsce, które są w okresie połogu, okres ważności EKUZ liczony jest od dnia porodu.
Od 1 stycznia 2011 r. zmienił się okres ważności EKUZ wydawanej w związku z wyjazdem turystycznym. Może ona zostać wydana na:
- 5 lat – osobom pobierającym świadczenie emerytalne,
- 6 miesięcy – osobom ubezpieczonym (zatrudnionym, prowadzącym pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, pobierającym rentę, studentom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię, członkom rodzin), kobietom w okresie ciąży lub porodu, posiadającym obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, dzieciom i młodzieży do 18. roku życia (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18. roku życia),
- 2 miesiące – osobom bezrobotnym zarejestrowanym w urzędzie pracy,
- nie dłużej niż na 90 dni – osobom, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnionym na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych),
- na 42 dni – kobietom od dnia porodu, będącym w okresie połogu, posiadającym obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski.
Utrata ważności EKUZ
Zasadą jest, że Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego zachowuje ważność do momentu określonego w niej jako data końcowa ważności karty, chyba że w czasie, w którym była ważna data, osoba utraciła status osoby ubezpieczonej w NFZ. Wówczas EKUZ traci ważność w tym samym dniu, co utrata statusu osoby ubezpieczonej w NFZ.
Prawo do rzeczowych świadczeń zdrowotnych na koszt NFZ osób ubezpieczonych wygasa po upływie 30 dni od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia, np. 30. dnia od dnia rozwiązania stosunku pracy lub też w przypadku otrzymania bezpłatnego urlopu dłuższego niż 30 dni, zakończenia lub wyrejestrowania działalności gospodarczej, utraty statusu bezrobotnego w Polsce lub z dniem podjęcia pracy w innym państwie członkowskim. Prawo do świadczeń wygasa też w przypadku utraty czy zawieszenia prawa do pobierania świadczenia emerytalno-rentowego, utraty statusu rolnika, utraty prawa do świadczenia społecznego (innego niż zasiłek dla osób bezrobotnych czy świadczenie emerytalno-rentowe), np. zasiłku stałego z pomocy społecznej, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego czy świadczenia pielęgnacyjnego, rozwiązania umowy dobrowolnego ubezpieczenia.
Dla osób uczących się (szkoła średnia lub wyższa) prawo do świadczeń opieki zdrowotnej wygasa po upływie 4 miesięcy od dnia zakończenia nauki oraz z chwilą ukończenia 26. roku życia.
Wraz z wygaśnięciem prawa do świadczeń ww. grup ubezpieczonych prawo to wygasa również dla osób zgłoszonych przez nich do ubezpieczenia zdrowotnego jako członków rodzin.
Prawo do rzeczowych świadczeń zdrowotnych na koszt NFZ wyżej wymienionych osób określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2–3 ustawy wygasa z dniem:
- wskazanym w decyzji wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy,
- zakończenia okresu połogu, gdy wnioskodawca nie spełnia wymogów niezbędnych do wydania karty dla „nieubezpieczonych kobiet w ciąży”,
- ukończenia 18. roku życia,
- zmianą miejsca zamieszkania.
Podstawa prawna:
- art. 2, 51 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).