Składki od świadczeń wypłaconych w styczniu br. powinni Państwo rozliczyć w raporcie ZUS RCA za styczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 xx. Składkę na ubezpieczenia rentowe należy naliczyć w wysokości 1,5%. Ponadto należy skorygować wcześniej złożone dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe.
UZASADNIENIE
Zawarta ugoda powoduje przede wszystkim konieczność dokonania korekt dotychczas złożonych dokumentów w ZUS. W tym celu należy wyrejestrować tę osobę z ubezpieczeń społecznych, do których została zgłoszona jako zleceniobiorca, z kodem tytułu ubezpieczenia 04 xx xx, podając jako datę wyrejestrowania dzień zgłoszenia do tych ubezpieczeń. Z tym samym dniem powinni Państwo złożyć zgłoszenie tej osoby do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jako pracownika, tj. z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx.
W ten sposób wyrejestrowanie z ubezpieczeń tej osoby jako zleceniobiorcy złożone po rozwiązaniu umowy zlecenia (z datą 1 maja 2007 r.) z kodem tytułu ubezpieczenia zleceniobiorcy 04 xx xx zostanie wycofane. Z datą 1 maja 2007 r. należy jednak złożyć wyrejestrowanie tej osoby z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx.
Po zmianie tytułu ubezpieczenia z osoby wykonującej pracę na zlecenie na pracownika, powinni Państwo wycofać również złożone za nią raporty rozliczeniowe, w których składki zostały naliczone jak od przychodu zleceniobiorcy. W tym celu należy sporządzić raporty rozliczeniowe za wszystkie miesiące trwania umowy zlecenia z kodem tytułu ubezpieczenia zleceniobiorcy. Jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia i kwoty składek na ubezpieczenia należy podać 0 zł.
Po wycofaniu raportów za okres wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę powinny zostać złożone za tę osobę raporty rozliczeniowe z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx. W raportach rozliczeniowych należy naliczyć składki od przychodów, jakie w tym okresie osiągnęła ta osoba, na wszystkie ubezpieczenia, którym podlegają pracownicy, tj. na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne.
Przy sporządzaniu nowych raportów należy uwzględnić różnice w ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zleceniobiorców i pracowników.
W przypadku zleceniobiorców podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód określony w umowie zlecenia kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej lub prowizyjnie. Gdy w umowie zlecenia nie określono wynagrodzenia lub określono je inaczej niż w powyższy sposób, podstawą wymiaru składek jest kwota minimalnego wynagrodzenia.
W przypadku pracowników podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód osiągnięty z tytułu zatrudnienia, poza wynagrodzeniem chorobowym i zasiłkami, a także poza rodzajami przychodów, które zostały zwolnione ze składek na podstawie rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe; DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.
PRZYKŁAD
Inspektor pracy podważył prawidłowość zawarcia umowy zlecenia z osobą, która wykonuje pracę w warunkach właściwych do uznania za umowę o pracę. Pracodawca dokonał zmian w zgłoszeniu tej osoby w ZUS. Za pracę w październiku 2007 r. zleceniobiorca otrzymał wynagrodzenie w wysokości 1280 zł oraz należności z tytułu podróży służbowych w wysokości 210 zł. Od wszystkich przychodów zostały naliczone składki na ubezpieczenia zleceniobiorcy, którym podlegał (obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, zdrowotnemu i dobrowolnie chorobowemu). W nowym raporcie, który pracodawca sporządził za październik 2007 r. z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00, pracodawca naliczał składki tylko od wynagrodzenia w wysokości 1280 zł. Nie ujął w podstawie wymiaru składek należności z tytułu podróży służbowych, które w przypadku pracowników są zwolnione ze składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego, ponieważ nie przekraczały należności przysługującej z tytułu podróży służbowej pracownikom sfery budżetowej.
W styczniu 2008 r. wypłacą Państwo wyrównanie wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych osobie, z którą stosunek pracy został rozwiązany z końcem kwietnia 2007 r. Mimo że wynagrodzenie jest należne za 2007 r., to należy od niego pobrać składki według stóp procentowych obowiązujących w miesiącu wypłaty, tj. w styczniu 2008 r. Nie ma znaczenia, że przychody te są należne za okres, w którym obowiązywała wyższa stopa procentowa składki na to ubezpieczenie. Zatem z wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w styczniu 2008 r. należy pobrać m.in. składkę na ubezpieczenia rentowe w wysokości 1,5% podstawy wymiaru. Powinni Państwo odprowadzić składkę na ubezpieczenia rentowe w niższej wysokości, niż gdyby została naliczona w kwietniu 2007 r. - zamiast składki w wysokości 6,5% podstawy wymiaru należy zapłacić ją w wysokości 1,5% podstawy wymiaru.
Raport za styczeń br., w którym rozliczą Państwo składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wyrównania wynagrodzenia i wynagrodzenia za nadgodziny wypłaconego pracownikowi w tym miesiącu, należy sporządzić z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 xx. Kod ten oznacza, że raport jest składany za osobę, której wypłacono przychód w miesiącu przypadającym po miesiącu, w którym ustał jej tytuł do ubezpieczeń. Nie należy składać raportu z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx, który stosuje się rozliczając składki od przychodu wypłaconego pracownikowi w miesiącu, w którym trwał jeszcze tytuł do ubezpieczeń, tj. umowa o pracę.
Podstawa prawna:
- art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4, art. 11, art. 12, art. 16 ust. 1b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
- § 3 ust. 7 rozporządzenia z 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz kolejności zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze (DzU nr 165, poz. 1197 ze zm.),
- rozporządzenie z 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (DzU nr 149, poz. 982 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Joanna Kalinowska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych