Jako zleceniodawca będzie Pan płatnikiem składek należnych do ZUS ze wszystkimi tego konsekwencjami. Nie będzie Pan natomiast pełnił roli płatnika podatku. Szczegóły w uzasadnieniu.
Umowy zlecenia mogą być zawierane także między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Nie ma w tym zakresie żadnych wyłączeń. Również przepisy ubezpieczeniowe nie stawiają wymogu, aby zleceniodawca był przedsiębiorcą prowadzącym własną działalność gospodarczą. Płatnikiem składek, w rozumieniu ustawy systemowej, jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej).
Bycie zleceniodawcą i pełnienie z tego tytułu roli płatnika składek wiąże się z określonymi obowiązkami, spośród których najważniejsze to:
- zgłoszenie się jako płatnik składek na druku ZUS ZFA, który należy złożyć w ZUS w formie papierowej w terminie 7 dni od daty zatrudnienia zleceniobiorcy,
- wyrejestrowanie się na formularzu ZUS ZWPA w terminie 7 dni od daty zakończenia trwania umowy zlecenia,
- zgłoszenie przyjmującego zlecenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA (lub na druku ZUS ZZA w przypadku podlegania przez zatrudnionego wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu) w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 xx,
- wyrejestrowanie zleceniobiorcy z ubezpieczeń w terminie 7 dni od daty rozwiązania lub wygaśnięcia umowy zlecenia,
- comiesięczne przygotowywanie i składanie/wysyłanie deklaracji ZUS DRA oraz imiennego raportu ZUS RCA (lub RZA, jeśli zleceniobiorca jest objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym) w terminie do 15. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni,
- terminowe opłacanie należnych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Płatnicy rozliczający składki za nie więcej niż 5 osób mogą przekazywać za ubezpieczonych dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe w formie papierowej lub elektronicznej.
Płatnicy składek będący osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej należności składkowe mogą opłacać w formie gotówkowej lub bezgotówkowej (art. 47 ust. 4c ustawy systemowej). Za termin dokonania zapłaty składek uważa się (art. 60 § 1 Ordynacji podatkowej, w zw. z art. 31 ustawy systemowej):
- przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty składek na rachunek ZUS w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
- w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego płatnika lub rachunku płatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej na podstawie polecenia przelewu.
Osoby fizyczne nieprowadzące własnej działalności gospodarczej, zatrudniające wyłącznie w ramach umowy zlecenia inną osobę fizyczną, nie mają obowiązku naliczania i opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Jeśli przyjmujący zlecenie z tytułu zawartej umowy podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wówczas od wypłacanego mu wynagrodzenia automatycznie należy obliczać składkę wypadkową (art. 12 ust. 1 ustawy systemowej). Zleceniobiorca może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Do celów podatkowych umowa zlecenia zawarta między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej generuje przychód z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej pdof). W konsekwencji zleceniodawca nie pełni obowiązków płatnika w rozumieniu przepisów ustawy o pdof. W opisanych okolicznościach obowiązek wpłacenia zaliczek podatkowych w trakcie roku podatkowego nie obciąża także zleceniobiorcy. Dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym przyjmujący zlecenie jest zobligowany wykazać dochód z tytułu podpisanej umowy wraz z innymi dochodami i od łącznej sumy obliczyć należny za dany rok podatek dochodowy. Takie stanowisko jest potwierdzone przez wykładnię organów podatkowych (np. interpretacja podatkowa dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 lipca 2011 r., sygn. ILPB2/415–504/11–4/AJ).
Podstawa prawna:
- art. 4 pkt 2 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 36 ust. 4, art. 36 ust. 11, art. 47–47a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- art. 60 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. Nr 186, poz. 1444 ze zm.).
Uzupełniające interpretacje podatkowe:
- Do przychodów z osobiście wykonywanej działalności z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, zalicza się wyłącznie przychody otrzymywane od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. (Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 lipca 2011 r., ILPB2/415–504/11–4/AJ)