Czy należy płacić w Polsce składki za pracownika oddelegowanego do pracy do państwa spoza UE

RADA

Podczas pracy w Kuwejcie pracownik będzie nadal podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce. ZUS nie wyda formularza potwierdzającego fakt ubezpieczenia społecznego w Polsce, na podstawie którego osoba ta byłaby zwolniona z obowiązku ubezpieczeń w Kuwejcie. Podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce nie będzie uprawniać pracownika do korzystania z publicznej służby zdrowia w Kuwejcie.

UZASADNIENIE

Zagadnienie obowiązku ubezpieczenia społecznego w sytuacji wysłania pracownika z Polski do pracy w niektórych państwach, które nie należą do UE ani EOG, jest uregulowane w podpisanych przez Polskę umowach międzynarodowych dotyczących zabezpieczenia społecznego. Umowy te określają państwo – stronę umowy, którego ustawodawstwo dotyczące zabezpieczenia społecznego jest właściwe w danym przypadku. W ten sposób zapobiegają podwójnemu ubezpieczeniu, tzn. ubezpieczeniu w obu państwach – stronach umowy.

Gdy umowa tego rodzaju nie została zawarta, to ma zastosowanie ustawodawstwo ubezpieczeniowe obu państw, a w konsekwencji w obu państwach może powstać obowiązek ubezpieczenia.

Polska nie zawarła umowy o zabezpieczeniu społecznym z Kuwejtem. W związku z tym pracownik wysłany z Polski do pracy w Kuwejcie podlega w tym okresie obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce. Przez wysłanie pracownika do pracy za granicę należy rozumieć sytuację, w której:

• pracownik udaje się na polecenie swojego polskiego pracodawcy na terytorium innego państwa, w celu czasowego wykonywania tam pracy na rzecz tego pracodawcy;
• wysłanie następuje w ramach stosunku pracy istniejącego w państwie wysyłającym (w Polsce),
• wynagrodzenie przysługujące wysłanemu pracownikowi ma obowiązek wypłacać wysyłający go pracodawca.

Jeżeli powyższe warunki są spełnione, to podczas wykonywania pracy w Kuwejcie pracownik będzie podlegał polskim przepisom o zabezpieczeniu społecznym. W konsekwencji nadal obowiązkowo będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce, a pracodawca (jako płatnik składek) będzie miał obowiązek opłacania za niego składek do ZUS. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tej osoby w Polsce będzie jego przychód pomniejszony o równowartość diet za każdy dzień pobytu w Kuwejcie (39 euro za dobę). Przy czym podstawa wymiaru składek za cały miesiąc nie może być niższa niż prognozowane na 2010 r. wynagrodzenie w gospodarce narodowej (tj. 3146 zł).

Ze względu na to, że Polska nie podpisała z Kuwejtem umowy o zabezpieczeniu społecznym, ZUS nie wyda formularza potwierdzającego podleganie przez pracownika ubezpieczeniom w Polsce. Takie formularze są stosowane tylko w przypadku zawarcia umowy międzynarodowej o zabezpieczeniu społecznym.

Brak umowy oznacza jednocześnie, że podczas pracy w Kuwejcie pracownik będzie również podlegać tamtejszym przepisom o zabezpieczeniu społecznym. Jeżeli wynika z nich, że sam fakt wykonywania pracy w Kuwejcie jest obowiązkowym tytułem do ubezpieczenia, to również w Kuwejcie pracownik będzie musiał zostać zgłoszony do ubezpieczeń (podwójne ubezpieczenie).

Konsekwencją braku umowy jest również to, że pracownik nie może korzystać z publicznej służby zdrowia w Kuwejcie na podstawie polskiego ubezpieczenia zdrowotnego. Gdy nie została podpisana umowa międzynarodowa, fakt podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w państwie wysyłającym nie ma żadnego znaczenia dla państwa przyjmującego.

Podstawa prawna:

• art. 6 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.),
• art. 29 ustawy budżetowej na rok 2010 z 22 stycznia 2010 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 102).