RADA
Nie należy odprowadzać składek od abonamentu medycznego opłacanego za pracownika przebywającego na urlopie macierzyńskim, wychowawczym lub bezpłatnym. Pracownik korzystający z takich urlopów nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy. W tym okresie pracodawca nie odprowadza za niego składek z tytułu zatrudnienia.
UZASADNIENIE
Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników należy naliczać od podstawy wymiaru, czyli od przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki pracownicy osiągają u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Tak samo w okresie zatrudnienia ustala się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników ustala się podobnie, ale nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia do kwoty trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego.
WAŻNE!
Do podstawy wymiaru składek wlicza się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.
W szczególności podstawę wymiaru składek stanowią: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Podstawą wymiaru składek są też świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy pdof).
Zakup przez pracodawcę usług medycznych, które uprawniają poszczególnych pracowników do skorzystania z określonych świadczeń, w świetle stanowiska zajmowanego ostatnio przez organy podatkowe jest traktowany jako otrzymane od pracodawcy nieodpłatne świadczenie z zakresu opieki medycznej (pismo Izby Skarbowej w Warszawie z 19 listopada 2008 r., IPPB1/415-1124/08-2/EC, pismo Izby Skarbowej w Warszawie z 18 listopada 2008 r., IPPB2/415-1239/08-2/AS). Dlatego co do zasady zakup przez pracodawcę usług medycznych stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy.
WAŻNE!
Pracodawca, który finansuje abonament medyczny, od wartości tego świadczenia powinien odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. W czasie trwania stosunku pracy może jednak ustać tytuł do pracowniczych ubezpieczeń społecznych. Następuje to m.in. w przypadkach korzystania z zasiłku macierzyńskiego i udzielenia urlopu wychowawczego lub urlopu bezpłatnego.
Osoba, która rozpocznie w macierzystym zakładzie pracy korzystanie z urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego lub urlopu bezpłatnego, do celów ubezpieczeń społecznych przestaje być traktowana jak pracownik. Jej pracowniczy tytuł do ubezpieczeń na okres urlopu jest zawieszony. W tym okresie inaczej jest także ustalana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych do 31 grudnia 2008 r. stanowiła kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego, tj. 420 zł. Natomiast w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym ustalona zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (art. 16 ustawy nowelizującej Kodeks pracy).
WAŻNE!
Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2009 r. wynosi 1276 zł i jest podstawą wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie urlopu wychowawczego.
Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne w okresie urlopu wychowawczego pracodawca nalicza od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, czyli 420 zł (art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy zdrowotnej).
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński stanowi wypłacona w danym miesiącu kwota tego zasiłku (pełna kwota zasiłku brutto przed potrąceniem zaliczki na podatek). W okresie urlopu i zasiłku macierzyńskiego pracodawca nie nalicza składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe pracownika. Urlop macierzyński nie jest również tytułem do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego w okresie tego urlopu pracodawca nie nalicza za pracownika składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W okresie korzystania z urlopu bezpłatnego nie ma podstawy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Urlop bezpłatny nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych. Tak samo w okresie urlopu bezpłatnego pracodawca nie nalicza składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
- art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 6, art. 18 ust. 1 ust. 5a i ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
- art. 12, art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 32, art. 81 ust. 1, ust. 5, ust. 6, ust. 8 pkt 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- art. 16 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 237, poz. 1654),
- obwieszczenie z 24 lipca 2008 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2009 r. (MP nr 55, poz. 499).