RADA
Oświadczenie pracownika na piśmie o zrzeczeniu się przez niego odprawy emerytalnej nie zwalnia Państwa z obowiązku wypłacenia mu odprawy emerytalnej.
UZASADNIENIE
Kodeks pracy gwarantuje, że pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Kodeksowa regulacja wypłaty odprawy emerytalnej sprawia, że odprawa ta jest świadczeniem powszechnym, przysługującym każdemu pracownikowi, który spełnia warunki uprawniające do emerytury i którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę.
Świadczenie, jakim jest odprawa emerytalna, w ścisłym słowa znaczeniu nie jest wynagrodzeniem, ale z uwagi na fakt, iż jest ona świadczeniem pieniężnym wynikającym ze stosunku pracy, należy uznać, że podlega takiej samej ochronie jak wynagrodzenie. Pogląd taki został również wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. wyrok II PK 317/05). Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia wynika wprost z przepisu Kodeksu pracy. Przedmiotem tego zakazu jest wprawdzie prawo do wynagrodzenia, ale wobec takiego rozszerzenia ochrony wynagrodzenia należy przyjąć, że zakaz ten obejmuje również zrzeczenie się przez pracownika prawa do odprawy emerytalnej. Jeżeli zatem pracownik złożyłby oświadczenie woli na piśmie o zrzeczeniu się odprawy emerytalnej, takie oświadczenie z mocy prawa będzie nieważne.
Należy uznać, że zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia wyklucza jakąkolwiek możliwość składania przez pracownika oświadczenia woli o możliwości zrzeczenia się prawa do odprawy emerytalnej niezależnie od przyczyny, która miałaby wpływ na taką decyzję pracownika. W sytuacji przedstawionej przez Państwa, motywem, jakim kieruje się pracownik przy zrzeczeniu się prawa do odprawy, jest dalsze podjęcie przez niego zatrudnienia u Państwa. Złożenie takiego oświadczenia przez pracownika nie może zwalniać Państwa od obowiązku wypłaty pracownikowi odprawy. Zakaz zrzeczenia się odprawy emerytalnej jest zakazem bezwzględnym.
Podstawa prawna:
• art. 9 § 1, art. 84, art. 921 §1, art. 242 § 1, art. 291 § 1, art. 300 Kodeksu pracy,
• art. 58 Kodeksu cywilnego.
Magdalena Opalińska
specjalista w zakresie prawa pracy
Orzecznictwo uzupełniające:
• Ochronie przewidzianej w Rozdziale II Działu Trzeciego Kodeksu pracy, oprócz wynagrodzenia za pracę w ścisłym znaczeniu, podlegają należności przysługujące pracownikowi na podstawie przepisów prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. i spełniające podobne funkcje, jak wynagrodzenie za pracę. Należność zagwarantowana w umowie o pracę, niemająca swojego odpowiednika w przepisach prawa pracy i niebędąca wynagrodzeniem za pracę ani niespełniająca podobnej funkcji, nie mieści się w tak rozumianym przedmiocie ochrony. (Wyrok Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2006 r., II PK 317/05, OSNP 2007/13-14/185)
• Z art. 84 k.p. wynika zakaz nie tylko całkowitego, lecz także częściowego zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia. Zakaz ten ma charakter bezwzględny i obejmuje zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia za pracę w drodze wszelkich oświadczeń woli pracownika, w tym również w drodze ugody sądowej. (Wyrok Sądu Najwyższego z 3 lutego 2006r., II PK 161/05, OSNP 2007/3-4/41)
• Świadczenia finansowe należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy wobec przejścia na emeryturę, w tym odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa, nie są wyłączone spod działania przepisów o ochronie wynagrodzenia. Jakkolwiek w formule wykładni gramatycznej należności te nie mają charakteru prawnego wynagrodzenia za pracę wykonywaną, to będąc świadczeniami o charakterze finansowym (płacowym) ze stosunku pracy - podlegają ochronie jako objęte ogólną kategorią wynagradzania pracowników w ujęciu art. 91 k.p., z którego mogą być potrącane należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 k.p. tylko za pisemną zgodą pracownika. (Wyrok sądu apelacyjnego z 29 sierpnia 1994 r., III APr 44/94, OSA 1994/10/79)