Mój pracodawca od 3 miesięcy nie wypłaca mi wynagrodzenia, chcę rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Mam 61 lat i 40-letni staż pracy. Czy będę miał prawo do świadczenia przedemerytalnego?
Tak, jeżeli zarejestruje się Pan jako bezrobotny. Prawo do świadczenia przedemerytalnego mają bezrobotni, których stosunek pracy zakończył się w związku z likwidacją lub upadłością pracodawcy, jego niewypłacalnością lub z przyczyn niedotyczących pracowników, a leżących po stronie pracodawcy.
Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobom, z którymi stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia. Zgodnie z tymi regulacjami jest to:
- rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników (zgodnie z przepisami ustawy z o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub na podstawie Kodeksu pracy),
- rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,
- wygaśnięcie stosunku pracy w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,
- rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 Kodeksu pracy).
O świadczenie przedemerytalne może ubiegać się osoba zarejestrowana jako bezrobotna, która przez co najmniej pół roku pobierała zasiłek i w tym czasie nie odmówiła proponowanej pracy. Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:
- do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
- do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
- do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta i 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
- zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
- do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub
- do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.
W celu uzyskania świadczenia przedemerytalnego należy złożyć wniosek do odpowiedniej jednostki terytorialnej ZUS. Wniosek trzeba złożyć w terminie 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Do wniosku należy dołączyć:
- świadectwo pracy z informacją o podstawie prawnej rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego,
- dokument pozwalający na ustalenie przyczyn uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy (w przypadku, jeżeli świadectwo pracy nie potwierdza tych okoliczności),
- postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości firmy (dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą),
- dokument wydany przez powiatowy urząd pracy potwierdzający co najmniej półroczny okres pobierania zasiłku, aktualny status bezrobotnego oraz brak odmowy przyjęcia zatrudnienia,
- zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy potwierdzające zarejestrowanie jako bezrobotny po utracie prawa do renty,
- świadectwo pracy potwierdzające zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,
- decyzję powiatowego urzędu pracy o utracie zasiłku dla bezrobotnych (w przypadku osób, które utraciły do niego prawo),
- dokumenty potwierdzające lata składkowe i nieskładkowe oraz ewentualne okresy pracy w gospodarstwie rolnym.
ZUS przyznaje świadczenie przedemerytalne w formie decyzji. Od niekorzystnej decyzji osoba zainteresowana może odwołać się do sądu.
Podstawa prawna:
- art. 2, art.7–8 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (j.t. DzU z 2013 r. poz. 170),
- art. 55 § 11 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 1028),
- art. 5 i art. 7 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami Kodeksu pracy (DzU nr 90, poz. 844, ost. zm. DzU z 2008 r. nr 86, poz. 525),
- art. 2 pkt 29, art. 33 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. DzU z 2013 r. poz. 674, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 829).