Osoba zarejestrowana jako bezrobotna powinna powiadomić urząd pracy o podjęciu zatrudnienia na umowę o dzieło. Z tą chwilą utraci status bezrobotnego i jednocześnie prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Do tego ubezpieczenia może jednak przystąpić dobrowolnie lub może zostać objęta ubezpieczeniem swojego małżonka.
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zobowiązuje osobę zarejestrowaną jako bezrobotna do zawiadomienia urzędu pracy w ciągu 7 dni o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku (art. 74 ustawy o promocji zatrudnienia). Za niewykonanie tego obowiązku bezrobotny podlega karze grzywny nie niższej niż 500 zł. Sprawca nie podlega jednak odpowiedzialności, jeżeli przed dniem przeprowadzenia kontroli obowiązek ten został spełniony (art. 119 ustawy o promocji zatrudnienia).
Jeśli zatem zostanie zawarta umowa zobowiązująca do wykonywania dzieła w razie zapotrzebowania (na konkretne zamówienie), to jako taka powinna zostać zgłoszona do urzędu pracy. Do utraty statusu bezrobotnego wystarczy bowiem samo nawiązanie umowy. Nie ma przy tym znaczenia, czy w danym miesiącu taka osoba uzyskuje przychody z tytułu zawartej umowy.
Mimo że umowa o dzieło nie jest tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego, utrata statusu bezrobotnego pozbawia również prawa do ubezpieczenia zdrowotnego. Wówczas taka osoba może zostać objęta ubezpieczeniem małżonka lub może ubezpieczyć się dobrowolnie.
(!)
Osoba zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna traci status bezrobotnego i prawo do ubezpieczenia zdrowotnego z tego tytułu z chwilą podjęcia zatrudnienia bez względu na podstawę prawną zarobkowania.
Bezrobotnym jest osoba, która jest m.in. niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym w danym zawodzie lub w służbie, albo innej pracy zarobkowej, albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej, gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia).
W dalszej części definicji bezrobotnego przepisy wymieniają dodatkowe inne warunki będące podstawą do uznania osoby za bezrobotną.
W kontekście pytania należy jednak zwrócić uwagę na początek definicji bezrobotnego – nie może być to osoba zatrudniona lub wykonująca inną pracę zarobkową. Zatrudnienie oznacza wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą. Inna praca zarobkowa to wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych. Przepisy nie wprowadzają przy tym ograniczenia, zgodnie z którym przy zatrudnieniu na podstawie umów cywilnoprawnych decydujące będzie osiąganie konkretnych przychodów.
Wykonywanie tych umów zawsze powoduje utratę statusu bezrobotnego bez względu na to, czy taka osoba ma prawo do zasiłku czy nie.
Podstawa prawna:
- art. 2 ust. 1 pkt 2, pkt 11, pkt 43, art. 74, art. 119 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.)