Podjęcie pracy na podstawie umowy o dzieło nie spowoduje, że KRUS wyłączy Panią z ubezpieczenia rolniczego. Jednak w przypadku, gdy przedmiotem takiej umowy byłaby obsługa księgowa firmy, zawarcie tej umowy może zostać podważone np. przez Inspekcję Pracy. Jeśli umowa zostanie uznana np. za umowę zlecenia lub umowę o pracę, będzie Pani miała tytuł do objęcia ubezpieczeniami w ZUS, co wykluczy możliwość podlegania ubezpieczeniom w KRUS.
UZASADNIENIE
Aby pozostać w ubezpieczeniu rolników nie można podejmować takiej pracy, która powoduje powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych w ZUS. Powszechny system ubezpieczeń, w ramach którego składki są opłacane w ZUS, ma bowiem pierwszeństwo przed systemem ubezpieczenia rolniczego (art. 5 ust. 1 ustawy systemowej).
Praca na podstawie umowy o dzieło nie została wymieniona jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w ZUS. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wykonawca umowy o dzieło jest pracownikiem zlecającego (lub ewentualnie pracownikiem odbiorcy usługi świadczonej na podstawie tej umowy). Ponieważ nie pozostaje Pani obecnie w stosunku pracy z byłym pracodawcą, zawarcie z nim umowy o dzieło nie spowoduje powstania obowiązku ubezpieczeń w ZUS.
Zagrożenie
Rolnik, który nadal chce opłacać składki w KRUS, nie może podjąć pracy zarobkowej, która stanowi tytuł do objęcia ubezpieczeniami w ZUS.
Umowa o dzieło nie może być jednak podstawą wykonywania każdej pracy. Jest to umowa rezultatu i nie wolno jej zawierać na wykonywanie czynności, których charakter wskazuje na konieczność zawarcia innej umowy – np. umowy zlecenia (umowa starannego działania), czy umowy o pracę (w celu wykonywania pracy określonego rodzaju w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę oraz pod jego kierownictwem).
O ile zasadność zawarcia umowy o dzieło na świadczenie jednorazowej usługi księgowej (np. sporządzenie bilansu rocznego) nie budzi wątpliwości, o tyle zawarcie takiej umowy na świadczenie usług w zakresie obsługi księgowej firmy należy uznać za nieprawidłowe.
Taka umowa może zostać podważona przez organy kontroli (np. PIP czy ZUS). Skutkiem tego będzie powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS i wyłączenie z ubezpieczenia rolników w KRUS od dnia podjęcia pracy.
Podjęcie pracy zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia ubezpieczeniami w ZUS pozwala kontynuować ubezpieczenia w KRUS wyłącznie w przypadku rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej po co najmniej 3-letnim okresie nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu rolników. Możliwość ta obwarowana jest wywiązaniem się z formalności wobec KRUS w ustawowym terminie oraz nieprzekroczeniem limitu należnego podatku dochodowego od przychodów z tej działalności.
Podstawa prawna
- art. 5a ust. 1, art. 7 ust. 1, art. 16 ust. 3 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.),
- art. 6 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 22 § 12 Kodeksu pracy.