Warunki nabycia niebieskiej karty UE reguluje dyrektywa Rady 2009/50/WE (dalej zwana dyrektywą). Państwa członkowskie mają obowiązek wdrożyć ten akt prawny do prawa krajowego najpóźniej do 19 czerwca 2011 r. (art. 23 ust. 1 dyrektywy). Termin ten obowiązuje również Polskę.
Jak uzyskać niebieską kartę UE – wymagania formalne
Celem dyrektywy jest zachęcanie wykwalifikowanych pracowników spoza Unii Europejskiej do przyjazdu i osiedlenia się w jednym z państw członkowskich UE. W związku z tym warunkiem pozytywnego rozpatrzenia wniosku o niebieską kartę UE jest posiadanie i odpowiednie udokumentowanie wyższych kwalifikacji w zawodzie, w którym dana osoba zamierza podjąć pracę w państwie członkowskim UE.
WAŻNE!
Przez wyższe kwalifikacje zawodowe rozumie się kwalifikacje uzyskane w ramach kształcenia na poziomie wyższym (pod warunkiem że czas studiów wynosił co najmniej 3 lata).
Państwo członkowskie może jednak dopuścić wyjątkowo, że poświadczeniem kwalifikacji będzie posiadanie co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego (art. 2 lit. g i h dyrektywy).
Ważne jest również istnienie związku między posiadanymi wyższymi kwalifikacjami a pracą, jaka będzie wykonywana w państwie członkowskim UE (art. 5 ust. 1 lit. b i c dyrektywy).
Warunkiem przyjęcia obywatela państwa trzeciego jest także dołączenie do wniosku ważnej umowy o pracę zawartej na okres co najmniej jednego roku (ewentualnie, jeżeli prawo krajowe danego państwa członkowskiego tak stanowi, wiążącej oferty o pracę).
Przy czym, jak wskazuje art. 5 ust. 3 dyrektywy, roczne wynagrodzenie brutto wyliczone na podstawie tej umowy nie może być niższe niż tzw. krajowy próg wynagrodzenia za pracę. Z kolei próg ten nie może być niższy niż 1,5 średniego rocznego wynagrodzenia brutto w danym państwie członkowskim. W przypadku szczególnego zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowanych pracowników z państw trzecich próg ten może być jednak obniżony.
Inne dokumenty, które powinny zostać dołączone do wniosku o wydanie niebieskiej karty UE, to:
- ważny dokument podróży,
- dowód objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym (ewentualnie, jeżeli państwo członkowskie dopuści taką możliwość, wniosek o objęcie takim ubezpieczeniem), a dodatkowo
- wiza,
- wniosek o wizę, gdy wymaga tego państwo członkowskie,
- dowód posiadania ważnego zezwolenia na pobyt, ewentualnie krajowej wizy długoterminowej.
Dyrektywa dopuszcza, aby państwo członkowskie wprowadziło wymóg wskazania przez wnioskodawcę swojego adresu zamieszkania w państwie przyjmującym. Dodatkowo również państwo członkowskie może ustalić maksymalną liczbę obywateli państw trzecich, którzy mogą wjechać na jego terytorium w celu podjęcia wysoko wykwalifikowanej pracy.
Korzyści wynikające z posiadania niebieskiej karty UE
Posiadacz niebieskiej karty UE w państwie członkowskim, które ją wydało, ma prawo wykonywać pracę spełniającą warunki określone we wniosku o wydanie karty. Po upływie 2 lat legalnego zatrudnienia w państwie członkowskim posiadacz niebieskiej karty może uzyskać dostęp do prac wymagających wysokich kwalifikacji na równi z obywatelami tego państwa.
Oznacza to, że w okresie pierwszych 2 lat pobytu na terytorium państwa członkowskiego warunki wykonywania pracy zmienią się w stosunku do warunków określonych we wniosku o kartę. Posiadacz karty powinien o tej zmianie poinformować odpowiednie władze państwa przyjmującego, a gdy prawo krajowe tak stanowi, uzyskać zezwolenie na zmianę tych warunków. Zawiniony brak powiadomienia czy wykonywanie pracy niezgodnie z warunkami przyjęcia jest podstawą wycofania karty albo odmowy przedłużenia okresu jej ważności. Jeżeli państwo członkowskie nie zdecyduje się przyjąć zasady równego traktowania w zakresie dostępu do prac wymagających wysokich kwalifikacji, to obowiązek powiadomienia będzie istniał również po upływie pierwszych 2 lat legalnego zatrudnienia w tym państwie.
WAŻNE!
Utrata zatrudnienia przez posiadacza niebieskiej karty UE sama w sobie nie stanowi podstawy wycofania karty, jeżeli poinformuje on o braku zatrudnienia odpowiednie organy państwa przyjmującego. Karta zostanie wycofana dopiero wówczas, gdy nie będzie on miał zatrudnienia przez kolejne 3 miesiące lub sytuacja ta wystąpi częściej niż raz w okresie ważności karty.
Inną korzyścią płynącą z posiadania karty jest prawo do równego traktowania z obywatelami państwa przyjmującego w zakresie m.in. warunków pracy, dostępu do towarów, usług (także do usług pośrednictwa pracy świadczonych przez urzędy pracy), kształcenia i szkolenia zawodowego oraz nabycia praw do lokali mieszkalnych. W zakresie dostępu do szkoleń i kształcenia zawodowego, a także nabycia praw do lokali mieszkalnych państwa członkowskie mogą jednak wprowadzić ograniczenia zasady równego traktowania w stosunku do posiadaczy karty.
Ponadto, posiadacz niebieskiej karty UE legalnie przebywający w państwie członkowskim, które wydało mu tę kartę, przez okres 18 miesięcy może przenieść się wraz z członkami rodziny do innego państwa członkowskiego w celu podjęcia tam pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Wówczas nie później niż w ciągu miesiąca od przybycia do drugiego państwa członkowskiego powinien on (lub jego pracodawca) złożyć do właściwych organów tego państwa wniosek o wydanie niebieskiej karty UE, a członkowie jego rodziny wniosek o zezwolenie na pobyt jako członkowie rodziny.
Dodatkowe korzyści płynące z posiadania niebieskiej karty UE wiążą się dla członków rodziny z łatwiejszym nabyciem prawa pobytu i dostępem do rynku pracy w państwie przyjmującym, a także z nabyciem przez posiadacza tej karty statusu długoterminowego rezydenta UE. W tym celu dyrektywa wprowadza odstępstwa od warunków nabycia zezwolenia na pobyt oraz dostępu do rynku pracy przez członków rodziny obywatela państwa trzeciego określonych w dyrektywie Rady 2003/86/WE z 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (DzUrz UE L 251 z 3.10.2003 r., s. 12; DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 19, t. 6, s. 224) oraz warunków nabycia statusu długoterminowego rezydenta UE określonych w dyrektywie Rady 2003/109/WE z 25 listopada 2003 r. dotyczącej statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi (DzUrz UE L 16 z 23.01.2004 r., s. 44; DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 19, t. 6, s. 272).
Podstawa prawna:
- dyrektywa Rady 2009/50/WE z 25 maja 2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (DzUrz UE L 155 z 18.06.2009 r., s. 17).