Kiedy może zostać zatrudniony asystent nauczyciela?
Na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2014 roku, poz. 642) została wprowadzona do ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2156 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o systemie oświaty, instytucja asystenta nauczyciela. Osoba ta pełnić ma funkcje wspomagające w stosunku do nauczycieli w szkole podstawowej, w tym specjalnej i integracyjnej, a także do osób niebędących nauczycielami, zatrudnionych za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkoły artystycznej - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, prowadzących zajęcia w klasach I-III. Ustawa o systemie oświaty przewiduje także zatrudnianie asystentów wychowawców świetlicy.
Asystent nauczyciela wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem osoby, którą wspiera (art. 7 ust. 1e ustawy o systemie oświaty).
Polecamy produkt: Gazeta Samorządu i Administracji
Wymagania stawiane kandydatom na stanowisko asystenta nauczyciela
Asystent nauczyciela powinien posiadać wykształcenie co najmniej na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej oraz stosowne przygotowanie pedagogiczne (art. 7 ust. 1f ustawy o systemie oświaty).
Z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1264 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, wynika, iż osoba zatrudniona na stanowisku asystenta nauczyciela powinna posiadać tytuł zawodowy magistra, tytuł zawodowy licencjata bądź dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli. Powinna również dysponować odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym.
Zgodnie z § 1 pkt 3 rozporządzenia poprzez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną - w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, natomiast w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin. O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego.
Ustawa o systemie oświaty wymaga również, aby przeciwko kandydatowi na stanowisko asystenta nauczyciela nie toczyło się postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne. Nie może on być również skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. W celu potwierdzenia braku karalności kandydat obowiązany jest przedstawić dyrektorowi szkoły przed nawiązaniem stosunku pracy informację z Krajowego Rejestru Karnego (art. 7 ust. 1f in fine w zw. z art. 7 ust. 1ba ustawy o systemie oświaty).
Stosunek pracy asystenta nauczyciela
Jak wynika z art. 7 ust. 1f ustawy o systemie oświaty, asystenta nauczyciela zatrudnia się na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Oznacza to, iż do stosunku pracy nawiązanego z nauczycielem mianowanym nie mają zastosowania zasady określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1379 z późn. zm.). Stosunek pracy asystenta nauczyciela podlega wyłącznie przepisom Kodeksu pracy, w szczególności dotyczącym czasu pracy, wymiaru urlopu itp. Jednakże ustawa o systemie oświaty zastrzega, aby wynagrodzenie asystenta nauczyciela było ustalone na poziomie nie wyższym niż przewidziane dla nauczyciela dyplomowanego (art. 7 ust. 1f ustawy o systemie oświaty).
Ocena środowiska nauczycielskiego
Wprowadzenie instytucji asystenta nauczyciela spotkało się z negatywną reakcją środowiska nauczycielskiego. Wskazuje się bowiem, iż zakres potrzebnych do zatrudnienia na tym stanowisku kwalifikacji jest zawyżony w stosunku do zakresu obowiązków. Wątpliwości wzbudza również celowość podporzadkowania stosunku pracy asystenta nauczyciela przepisom Kodeksu pracy.