Czy pracownica, która zrezygnowała z części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka, może wykorzystać urlop dodatkowy

W przypadku rezygnacji przez matkę dziecka z części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka nie może ona już wykorzystać dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego z dodatkowego urlopu będzie mógł skorzystać tylko ojciec wychowujący dziecko.

UZASADNIENIE

Od 1 stycznia 2010 r. pracownica ma możliwość podjęcia decyzji o wydłużeniu urlopu – zarówno macierzyńskiego, jak i na warunkach urlopu macierzyńskiego. Po ich zakończeniu może bowiem skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 182¹ Kodeksu pracy). W przeciwieństwie do zwykłego urlopu macierzyńskiego o wykorzystaniu urlopu dodatkowego swobodnie decyduje osoba uprawniona.

Dodatkowy urlop macierzyński może wykorzystać również pracownik – ojciec wychowujący dziecko. Ma do tego prawo wówczas, gdy matka dziecka:

• zrezygnowała na rzecz ojca dziecka z dalszej części podstawowego urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu go w wymiarze co najmniej 14 tygodni,
• wykorzystała już podstawowy urlop macierzyński (art. 182² § 1 Kodeksu pracy).

Po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego pracownica może zrezygnować z dalszej jego części, ale tylko pod warunkiem, że „przejmie” ją pracownik ojciec dziecka (art. 180 § 5 Kodeksu pracy). Zatem w tym przypadku rezygnacja z urlopu macierzyńskiego jest ograniczona podstawowym warunkiem – opieka nad dzieckiem nie zostaje skrócona, lecz „przechodzi” w niewykorzystanym wymiarze na drugiego z rodziców.

Dodatkowego urlopu macierzyńskiego bądź na warunkach macierzyńskiego udzielamy jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego (art. 182¹ § 2 Kodeksu pracy). Określenie „bezpośrednio” możemy w tym przypadku rozumieć jedynie jako „od następnego dnia”. Wynika to z zasady udzielania urlopów macierzyńskich na dni kalendarzowe (a nie na dni pracy – tak jak w przypadku urlopów wypoczynkowych).

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka powoduje zrzeczenie się prawa do dalszej jego części. Matka dziecka nie będzie bowiem mogła wykorzystać dodatkowego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim, co jest warunkiem przyznania prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Nie ma już zatem możliwości „powrotu” do wykorzystywania urlopu macierzyńskiego w jego dodatkowym wymiarze.

WAŻNE!

Rezygnując z części podstawowego urlopu macierzyńskiego pracownica traci prawo do możliwości skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Ponadto, w sytuacji gdy matka rezygnuje z podstawowego urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka, przepisy przyznają prawo skorzystania z uprawnienia do dodatkowego urlopu macierzyńskiego ojcu dziecka, czyli osobie, która w tym przypadku wyczerpała podstawowy wymiar urlopu macierzyńskiego.

Podstawa prawna

• art. 180 § 5, art. 182¹, art. 182² Kodeksu pracy.