W przypadku elektryka, którego charakter pracy będzie polegać na świadczeniu usług zarówno w siedzibie pracodawcy, jak i w innych miejscach na terenie Warszawy, należy jako jego miejsce wykonywania pracy określić siedzibę pracodawcy poprzez wskazanie konkretnego adresu oraz terenu konkretnych dzielnic Warszawy lub całego miasta. Nie ma żadnej różnicy między miejscem pracy a miejscem wykonywania pracy.
UZASADNIENIE
Strony stosunku pracy powinny w umowie o pracę określić miejsce wykonywania pracy (art. 29 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy). Miejsce pracy w umowie o pracę nie może być określone ogólnikowo, ale powinno wskazywać na konkretny adres lub oznaczony obszar, na którym pracownik stale (zwykle) wykonuje obowiązki pracownicze w granicach obowiązujących go norm czasu pracy.
Jeżeli w umowie o pracę strony nie postanowiły inaczej, miejscem pracy jest siedziba pracodawcy. W tym przypadku odpowiednie zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, według których o miejscu wykonywania zobowiązania mającego związek z przedsiębiorstwem (zakładem pracy) rozstrzyga miejsce, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa (czyli zarząd zakładu pracy).
Nie ma przeszkód, żeby wskazać pracownikowi w umowie o pracę dwa miejsca pracy, jeżeli ma on wykonywać pracę w obu tych miejscach. Tak będzie w przypadku Państwa pracownika.
Pojęcie miejsca pracy nie zostało określone w przepisach Kodeksu pracy. Przez miejsce pracy należy jednak rozumieć jednostkę przestrzeni, gdzie pracownik stale (z reguły) rozpoczyna, świadczy i kończy codzienną pracę. Nie musi to być miejsce, w którym pracodawca ma swą siedzibę. Od tak określonego miejsca pracy, będącego jednym z warunków umowy o pracę, odróżniano dotychczas miejsce wypełniania obowiązków pracowniczych, czyli wykonywania poszczególnych czynności, które składają się na dany rodzaj pracy. Chodziło w tym przypadku o miejsca usytuowane bądź to w zakładzie pracy, w którym pracownik miał swoje stałe miejsce pracy, bądź poza siedzibą tego zakładu, gdy wykonywał pracę wymagającą przemieszczania się i przebywania w różnych miejscach oddalonych od siedziby pracodawcy lub innego miejsca wskazanego jako miejsce pracy. Taki pogląd nie znajduje jednak obecnie uzasadnienia, gdyż pojęcia „miejsce wykonywania pracy” i „miejsce wypełniania obowiązków pracowniczych” są pojęciami tożsamymi.
Pracodawca ma jednak prawo w ramach polecenia służbowego zlecić pracownikowi – w ramach jego miejsca wykonywania pracy – świadczenie poszczególnych czynności w różnych miejscach, np. elektryk z miejscem pracy na terenie Warszawy może otrzymać od przełożonego polecenie wykonania naprawy instalacji w mieszkaniu klienta mieszczącym się na Bielanach. Miejsce wykonywania zleconych czynności służbowych powinno być tak ustalone, aby pracownik miał możliwość wykonywania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
WAŻNE!
Pracodawca ma prawo polecić pracownikowi wykonywanie konkretnych czynności służbowych w różnych miejscach, ale w ramach jego umownego miejsca wykonywania pracy.
Pracodawca zatrudniając pracownika ma na względzie potrzeby zakładu pracy, co przesądza o miejscu świadczenia pracy przez pracownika. Najczęściej z miejscem wykonywania pracy związany jest rodzaj wykonywanej pracy i dlatego może być ono określone w różny sposób. I tak, jeżeli pracownik jest kierowcą i charakter jego pracy polega na stałym przemieszczaniu się, to należałoby jako jego miejsce pracy wskazać w umowie o pracę teren, np. województwo mazowieckie lub Poznań, na którym faktycznie porusza się w ramach swojej pracy. W przypadku np. pracownika wołomińskiej filii banku z główną siedzibą w Warszawie miejscem pracy takiego pracownika będzie adres w Wołominie, a nie adres centrali warszawskiej.
PRZYKŁAD
Pracownik sieci handlowej Mix, która ma 4 sklepy w Krakowie, jest zatrudniony na stanowisku sprzedawcy. W umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy wskazano Kraków, pracodawca chciałby bowiem kierować swoich pracowników w różnych okresach miesiąca do różnych sklepów. Takie działanie nie znajduje uzasadniania, gdyż z charakteru pracy sprzedawcy nie wynika, że jego praca polega na stałym przemieszczaniu się i świadczeniu pracy w różnych miejscach. Taki sprzedawca powinien mieć w umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy określony konkretny sklep ze wskazaniem jego adresu. Określenie terenu całego miasta jako miejsca pracy pracownika sieci handlowej byłoby dopuszczalne, jeżeli byłby on np. dostawcą, a jego praca polegałaby na rozwożeniu do wszystkich sklepów towaru i bywaniu w różnych sklepach kilka razy w miesiącu.
W sprawie definicji i określenia miejsca pracy wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. W wyroku z 9 lutego 2010 r. (I PK 157/09) SN stwierdził, że „stałe miejsce pracy oznacza punktowo lub terytorialnie oznaczony obszar, na którym pracownik stale (zwykle) wykonuje obowiązki pracownicze w granicach obowiązujących go norm czasu pracy. Za nieskuteczne – co do zasady – należy uznać uzgodnienie jako stałego miejsca pracy obszaru całych państw lub nawet kontynentów, skoro racjonalnie niemożliwe jest stałe świadczenie pracy na tak rozległych terenach (miejscach pracy). Jako wyjątek od tej zasady i tylko wówczas, gdy z natury lub właściwości konkretnego stosunku pracy wynika obowiązek stałego wykonywania obowiązków pracowniczych na całym krajowym lub międzynarodowym obszarze (miejscu) pracy, umownie uzgodnionym jako miejsce wykonywania pracy, istnieje możliwość przyjęcia, że pracownik nie znajduje się w podróży służbowej w czasie wykonywania obowiązków pracowniczych”.
Podstawa prawna
- art. 29 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy,
- art. 454 § 2 Kodeksu cywilnego.