RADA
Najkorzystniejszym z systemów czasu pracy, w jakim mogą Państwo zatrudnić tego kierowcę, to system równoważnego czasu pracy z możliwością przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin.
UZASADNIENIE
Do kierowców małych samochodów służbowych zatrudnionych na podstawie stosunku pracy stosujemy przepisy ustawy o czasie pracy kierowców. Takie stanowisko zajął Główny Inspektorat Pracy (pismo z 16 października 2007 r., nr GNP-302-4560-464/07/PE). Oznacza to, że wybierając system czasu pracy dla kierowców zakładowych, kierowców dyrektorów, prezesów itp., należy w pierwszej kolejności kierować się ustawą o czasie pracy kierowców.
Żadne powszechnie obowiązujące przepisy, czy to Kodeksu pracy czy ustawy o czasie pracy kierowców, nie zawierają rozwiązania, które pozwalałoby na niewliczanie do czasu pracy kierowcy okresów jego oczekiwania np. na dyrektora, którego ma zabrać z narady. Dlatego jedynym wyjściem dla pracodawcy jest wprowadzenie takiego systemu czasu pracy, który pozwoli w większym stopniu uelastycznić czas pracy tego kierowcy. Taki zabieg spowoduje obniżenie liczby godzin nadliczbowych, w jakich ten pracownik będzie wykonywał pracę, a tym samym obniży koszty zatrudnienia kierowcy. W przedstawionym przez Państwa przypadku takie korzyści bezsprzecznie przyniesie wprowadzenie dla kierowcy równoważnego systemu czasu pracy z możliwością przedłużenia dobowego wymiaru do 12 godzin.
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony na stanowisku kierowcy w poniedziałek zawoził dyrektora na naradę. Podróż do miejsca docelowego trwała 4 godziny, po czym kierowca oczekiwał na dyrektora przebywającego na naradzie kolejne 3 godziny i następnie droga powrotna do siedziby zakładu trwała kolejne 4 godziny. Podobny wyjazd odbywał się w następnym dniu, tj. we wtorek. Zatem łącznie pracownik wykonywał w każdym z tych dni pracę przez 11 godzin. W kolejnym dniu, tj. w środę, dyrektor nie miał zaplanowanych żadnych wyjazdów i kierowca cały dzień spędził w zakładzie w oczekiwaniu na ewentualne polecenie wyjazdu.
W przedstawionym przypadku zatrudniając kierowcę w podstawowym systemie czasu pracy (8 godzin na dobę), należy mu zaewidencjonować pracę w poniedziałek i wtorek przez 11 godzin oraz w środę przez 8 godzin. Powoduje to, że w poniedziałek i wtorek pracownik wykonywał pracę łącznie przez 6 godzin nadliczbowych, które muszą mu zostać zrekompensowane odpowiednim wynagrodzeniem. Gdyby pracownik ten był zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy z możliwością przedłużenia dobowego wymiaru do 12 godzin, problem godzin nadliczbowych nie wystąpiłby. Praca w poniedziałek i wtorek po 11 godzin byłaby jego normalnym czasem pracy. Ponadto zaplanowanie kierowcy dnia wolnego w środę rekompensuje dłuższą pracę w poniedziałek i wtorek.
Pracodawca ma za zadanie organizować czas pracy zatrudnionych pracowników i zapewnić taką liczbę zadań, która pozwoli na pełne wykorzystanie czasu pracy w okresie rozliczeniowym. W przeciwnym przypadku pracodawca będzie zobowiązany do wypłacania pracownikowi wynagrodzenia jednie za gotowość do pracy, która jest traktowana jak faktycznie świadczona przez pracownika praca.
W przedstawionej sytuacji najbardziej korzystne dla Państwa byłoby wprowadzenie dla kierowcy przerywanego systemu czasu pracy. Zastosowanie tego systemu pozwala na wprowadzenie w ciągu doby jednej przerwy trwającej nie dłużej niż 5 godzin. Jedynie gdy kierowca wykonuje przewozy regularne, przerwa ta może trwać maksymalnie 6 godzin, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy nie przekracza 7 godzin. Za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju. Jednak w praktyce wprowadzenie takiego systemu dla Państwa kierowcy jest mało realne, gdyż trudno sobie wyobrazić możliwość ustalenia przez pracodawcę z góry harmonogramu pracy dla tego kierowcy, co jest wymagane w tym systemie. Gdyby jednak pozwalał na to charakter obowiązków kierowcy, pracodawca może wprowadzić dla niego system przerywanego czasu pracy. Dokonuje się tego w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy, a u pracodawców, u których nie działa zakładowa organizacja związkowa – w umowie o pracę (art. 18 ust. 3 ustawy o czasie pracy kierowców).
Przestawionego problemu nie rozwiązuje natomiast wprowadzenie dla kierowcy zadaniowego systemu czasu pracy. Jeśli dotyczy to kierowców prezesów czy dyrektorów, jest to niemożliwe, gdyż w tym przypadku trudno mówić o określonych zadaniach, które ma do wykonania kierowca.
WAŻNE!
Wprowadzenie systemu zadaniowego dla kierowców zajmujących się wożeniem kadry kierowniczej jest niedopuszczalne.
Ponadto w systemie zadaniowym pracownik ma dużą samodzielność w zakresie czasu wykonywania zadań wyznaczonych przez pracodawcę oraz miejscu ich wykonywania. W przypadku kierowcy zakładowego, którego podstawowym obowiązkiem jest wożenie szefa na spotkania, spełnienie tych warunków właściwych do zastosowania systemu zadaniowego jest niemożliwe. Wprowadzenie takiego systemu dla kierowcy mogłoby być zatem uznane za niedopuszczalne obejście przepisów prawa pracy o godzinach nadliczbowych.
Podstawa prawna:
- art. 128 § 1 Kodeksu pracy,
- art. 15–17, art. 18 ust. 3 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.).