Ile jest szkół coachingu na polskim rynku? Jakie są ich oferty edukacyjne? Jak je ze sobą porównywać? Jakimi kryteriami warto kierować się przy podejmowaniu decyzji o wyborze szkoły najlepszej z punktu widzenia indywidualnych potrzeb? Gdzie uzyskać kompleksową i wyczerpującą informację na ten temat, stanowiącą wskazówkę i bazę do dalszych samodzielnych poszukiwań?
Odpowiedzi na te i podobne pytania znaleźć już można w raporcie „Szkoła dla coacha: zestawienie ofert edukacyjnych szkół coachingu w Polsce”. „Personel i Zarządzanie” jest patronem medialnym tego przedsięwzięcia.
Cel, metodologia, rezultaty
Raport powstał na podstawie badania kwestionariuszowego, do którego zaproszone zostały 33 szkoły coachingu*. Celem badania było porównanie istniejącej oferty edukacyjnej szkół coachingu w Polsce pod kątem kryteriów mogących być podstawą wyboru dla osób myślących zarówno o stawianiu pierwszych kroków w roli coacha, jak i doświadczonych specjalistów, którzy chcą podnosić swoje kompetencje w tej dziedzinie. Absolwenci szkół, a także osoby stojące po raz pierwszy przed wyborem szkoły zostali zapytani o opinie, motywacje i potrzeby w oddzielnym badaniu ankietowym.
Oferty szkół zostały zestawione pod kątem następujących kryteriów:
- Kryteria ilościowe: akredytacja szkoły, cena, liczba dni/godzin szkoleniowych, częstotliwość spotkań, liczba absolwentów, edycja kursu, wyniki ankiet ewaluacyjnych.
- Kryteria jakościowe:
– merytoryczne: koncepcje filozoficzne, zawartość programowa, model coachingu, model kompetencji coacha, kodeks etyczny coacha, specjalizacja szkoły (na czym szkoła koncentruje się w nauczaniu coachingu?), doświadczenie trenerów;
– metodologiczne: sposób rekrutacji kandydatów, metody szkoleniowe, stosunek teorii do praktyki, jakość materiałów dydaktycznych, wsparcie mentora, superwizja, możliwość doświadczenia coachingu w roli klienta, sposób przeprowadzania egzaminu i certyfikacja;
– inne: możliwość dalszego kształcenia i certyfikacji w szkole, możliwość kształcenia według standardów międzynarodowych, wsparcie uczestnika po zakończeniu szkolenia.
Oprócz listy szkół coachingu na rynku polskim, opisu kryteriów i wyjaśnienia terminów oraz czynników mających wpływ na jakość oferty edukacyjnej szkoły i specyfikę nauczania, raport zawiera również informacje na temat samej profesji coachingu, sposobów certyfikacji, działalności stowarzyszeń coachingowych, trendów w rozwoju coachingu w Polsce i na świecie itp.
Struktura szkół coachingu
Na podstawie analizy jakościowej przesłanych kwestionariuszy i zawartości stron internetowych wyłania się obraz coachingowego rynku edukacyjnego w Polsce. Na 33 szkoły biorące udział w badaniu 22 to firmy szkoleniowe, 11 to szkoły wyższe z ofertą studiów podyplomowych (z czego trzy szkoły wyższe realizują swoje programy przy współpracy z firmami szkoleniowymi).
Rosnąca w Polsce liczba studiów podyplomowych na temat coachingu odzwierciedla tendencje globalne – coachingowe programy szkoleniowe prowadzone na uczelniach zaczynają zdobywać na całym świecie coraz większe uznanie. Coaching zyskuje też coraz więcej podstaw naukowych, np. przy Uniwersytecie Harwardzkim został utworzony Instytut Coachingu, który zajmuje się m.in. przyznawaniem grantów na badania naukowe związane z efektywnością tej metody. Oferta studiów podyplomowych oferowanych przez polskie szkoły wyższe jest bardzo zróżnicowana: od kursów kładących nacisk na aspekty teoretyczne po szkolenia łączące podejście akademickie z praktycznymi warsztatami, a nawet treningami interpersonalnymi.
Wśród szkoleń uniwersalnych, z reguły kilkupoziomowych, przeznaczonych dla coachów początkujących i średniozaawansowanych, wyróżniają się oferty niestandardowe, tematyczne, między innymi szkoła artcoachingu dla osób chcących pracować w środowisku artystycznym, szkoła telecoachingu czy też szkolenia w zakresie coachingu grupowego. Większość szkoleń przeznaczonych jest dla coachów początkujących i średniozaawansowanych. Dla coachów zaawansowanych ciekawe mogą być kursy krótsze, ale intensywne, poszerzające dotychczas posiadany warsztat, np. o nowe podejścia i modele, jednak propozycja warsztatów specjalistycznych dla tego rodzaju klientów wydaje się o wiele uboższa, i to nie tylko w Polsce. Można znaleźć szkolenia specjalistyczne, np. coaching biznesowy, chrześcijański, masterclasy (szkolenia koncentrujące się na pojedynczych aspektach pracy coacha) czy coaching grupowy.
Polska została już zauważona jako potencjalnie duży rynek i należy spodziewać się powiększenia oferty renomowanych i bardziej specjalistycznych szkoleń. Eksperci liczą też na rozwój kompetencji rodzimych trenerów i konsultantów: coraz częściej pojawiają się inicjatywy stworzenia pogłębionych szkoleń specjalistycznych opartych na nowych, rodzimych modelach i koncepcje.
Akredytacje i licencje
Ważną kwestią różnicującą oferty szkół są akredytacje. Programy szkół coachingu akredytowane są przez instytucje międzynarodowe i rodzime. Wyróżnić można trzy rodzaje akredytacji:
1. Niezależna, zewnętrzna – rolą akredytatora jest bezstronne sprawdzenie/potwierdzenie jakości modelu, programu, prowadzących, wewnętrznych procedur szkoły. W Polsce takie akredytacje posiada pięć szkół:
- International Coach Federation (ICF): CoachWise™/Coaching Center, Corporate Coach U Poland, RSC European Alliance Poland, Ericsson Coaching International/Wszechnica UJ),
- European Association for NLP: Polski Instytut NLP,
- European Coaching Institute: Noble Manhattan,
- European Mentoring and Coaching Council – w trakcie starań o akredytację Normann Bennet Academy;
2. Wewnętrzna, licencja – rolą akredytatora jest transfer wiedzy lokalnemu partnerowi, trenowanie prowadzących, zarządzanie jakością wg wewnętrznych standardów szkoły – są to m.in. Coach U, International Coaching Community, CoachWise, Noble Manhattan, Ericsson Coaching etc.);
3. Lokalna – szkoła posiada swój własny, autorski program, samodzielnie potwierdzając jego jakość – są to m.in. programy oferowane przez lokalne ośrodki szkoleniowe i szkoły wyższe.
Inwestycja czasu i pieniędzy
Ceny kursów coachingu w polskich szkołach wahają się pomiędzy 4,5 tys. zł (studia podyplomowe) a 20 tys. zł. Większość szkół proponuje ratalny system spłat, zniżki dla absolwentów (np. szkoły wyższe), jedna z firm proponuje system pożyczek na naukę, inna – system finansowania szkolenia: uczestnik płaci 2/3 sumy, w momecie kiedy osiągnie odpowiedni pułap przychodu, notabene przy pomocy szkoły (International Tele Coaching Partnership).
Decyzja o szkoleniu coachingowym to inwestycja nie tylko finansowa, lecz także czasowa. Najkrótszy kurs coachingu na polskim rynku trwa sześć dni (Corporate Coach U Polska), najdłuższy – dwa lata (Polski Instytut NLP), średnia to rok, z częstotliwością comiesięcznych dwu-, trzydniowych spotkań. Każdy z programów zaspokaja inne potrzeby.
Liczba coachów rośnie
Biorąc pod uwagę, że najwięcej respondentów ankiety dla klientów szkół coachingu za najważniejsze kryterium wyboru szkoły podało rekomendacje, oczywiste jest, że im więcej absolwentów ukończyło dany kurs, tym większa możliwość uzyskania opinii na jego temat. Jednak kursy, które dopiero wchodzą na rynek, mogą okazać się równie ciekawe i nowatorskie. W takim przypadku warto przyjrzeć się bliżej innym czynnikom. Największą liczbą absolwentów (650 osób) może pochwalić się obecnie International Coaching Community Polska – najstarsza szkoła coachingu w kraju. 300 osób ukończyło Akademię Coachingu CoachWise prowadzoną przez Coaching Center, ok. 100 absolwentów posiada Coach U Poland, Ericsson Institute/Wszechnica UJ i GWP. Podobnie kształtują się wskaźniki związane z edycją szkolenia: ICC przeprowadziło 48 szkoleń, CoachWise – 10 edycji, GWP – 9, Ericsson College – 7, Corporate Coach U – 6.
W grupie kryteriów ilościowych najtrudniejsze okazało się porównanie ofert pod kątem wyników ankiet ewaluacyjnych. Na 18 szkół, które udzieliły szczegółowej odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu, tylko cztery podzieliły się wynikami ewaluacji. Część szkół nie miała takiej możliwości ze względu na fakt, że oferowane przez nie programy dopiero wchodzą na rynek.
| |
PRZYPIS
* Lista Szkół Coachingu zaproszonych do badania znajduje się na stronie www.personel.infor.pl w zakładce „Narzędzia i Uzupełnienia”.