Poszkodowani wskutek choroby zawodowej mogą dochodzić od pracodawców świadczeń uzupełniających według przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych.
Aby uznać chorobę za zawodową konieczne jest ustalenie, że choroba jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych, zespół objawów choroby odpowiada skutkom biologicznym długotrwałego oddziaływania czynnika szkodliwego oraz istnieje lub jest wysoce prawdopodobny związek przyczynowy między: zachorowaniem, kalectwem, śmiercią, a warunkami pracy.
Państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zawiadomienie o podejrzeniu choroby zawodowej w ramach rutynowego postępowania:
- powiadomi o skierowaniu pracodawcę i jednostkę służby medycyny pracy, z którą pracodawca zawarł umowę o sprawowanie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami,
- skieruje pracownika na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej do właściwej jednostki orzeczniczej.
Były pracodawca jest obowiązany współpracować z lekarzem jednostki orzeczniczej w szczególności w zakresie udostępnienia dokumentów:
- dotyczących przebiegu zatrudnienia,
- umożliwiających ocenę czy i w jakim stopniu na zachorowanie na chorobę ujętą w wykazie miały sposób wykonywania pracy (narażenie zawodowe) lub czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy:
– czynniki fizyczne w szczególności: hałas, drgania, promieniowanie (jonizujące, laserowe, podczerwone), pole elektromagnetyczne, ciśnienie (podwyższone, obniżone), mikroklimat (zimny, gorący).
Dla oceny działania czynników fizycznych istotny jest rodzaj czynnika, wartość stężeń i natężeń i okres narażenia zawodowego.
– czynniki chemiczne – toksyczne substancje występujące w postaci (gazów, aerozoli, par, dymów, cieczy, roztworów, ciał stałych).
Dla oceny działania czynników fizycznych istotny jest rodzaj czynnika, wartość stężeń i natężeń i okres narażenia zawodowego.
– czynniki biologiczne, w szczególności bakterie, wirusy, grzyby, drożdże, pasożyty, drewno i pył drzewny, pierwotniaki, a także bezpośredni kontakt z chorymi zakaźnie lub z materiałem pochodzącym od tych chorych oraz z czynnikami powodującymi choroby inwazyjne, uczuleniowe i nowotworowe.
Przy ocenie działania czynników biologicznych uwzględnia się rodzaj czynnika lub czynników, ustalenie czasu kontaktu oraz stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika;.
– czynniki o działaniu uczulającym (alergeny) – rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika.
– czynniki o działaniu rakotwórczym – substancje i preparaty chemiczne zakwalifikowane do kategorii 1 i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym wymienione w załącznikach do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (DzU nr 280, poz. 2771 ze zm.).
– sposób wykonywania pracy – obciążenia fizyczne związane w szczególności z obsługą urządzeń mechanicznych (statyczne np. wykonywanie pracy w wymuszonej pozycji ciała, ruchy monotypowe, ucisk na pnie nerwowe, nadmierne obciążenie mięśni i układu kostnego oraz dynamiczne – wymuszone aktywnością ruchową związaną z konkretnym stanowiskiem pracy (mierzone wydatkiem energetycznym), a obciążenia wysiłkiem fizycznym z uwzględnieniem chronometrażu czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie narządów lub układów organizmu ludzkiego.
Poszkodowani wskutek choroby zawodowej mogą dochodzić od pracodawców świadczeń uzupełniających według przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych art. 415, art. 444–446 kc. O wysokości świadczenia, orzeka sąd, może być również zawarta ugoda.
Podstawą naprawienia szkody na osobie jest art. 444 k.c. zaś zasądzenia zadośćuczynienia art. 445 k.c. W świetle wymienionych przepisów odpowiedzialność cywilnoprawna pracodawcy ma charakter uzupełniający.
Podstawa prawna:
- art. 2351 Kodeksu pracy.