Nie, przepisy nie nakładają obowiązku poddawania wolontariuszy szkoleniu w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Na korzystającym ze świadczeń ciąży natomiast obowiązek przekazywania wolontariuszom informacji o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Wolontariuszem – w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – jest osoba fizyczną, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dalej: ustawa). Uregulowania zawarte w tej ustawie w relacji do przepisów Kodeksu pracy maja charakter szczególny. W odniesieniu do wolontariuszy przepisy Kodeksu pracy i przepisy wydanych na jego podstawie aktów wykonawczych mają zastosowanie ograniczone.
W świetle wymienionych ustaw obowiązku informowania wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami nie należy postrzegać jako obowiązku poddania wolontariusza szkoleniu w dziedzinie bhp na zasadach obowiązujących pracowników.
Z uwagi na obowiązek poinformowania wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i warunkach bezpieczeństwa związanych z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami informacja powinna obejmować w szczególności problematykę:
- czynników środowiska występujących w miejscu wykonywania świadczenia,
- zagrożeń i ryzyka dla zdrowia, jakie mogą powodować te czynniki.
Wolontariusz powinien być poinformowany w szczególności o:
- występujących w środowisku wykonywania świadczenia czynnikach szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych,
- możliwości wpływu oddziaływania środowiska, w którym jest wykonywane świadczenie w szczególności niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wynikiem zagrożeń występujących w środowisku lub związanych ze sposobem wykonywania świadczenia,
- zdarzeniach wypadkowych i przyczynach je powodujących,
- bezpiecznych i higienicznych warunków wykonywania świadczeń.
W związku z tym, pracodawca musi wyposażyć wolontariuszy w odzież i obuwie robocze (jeżeli przemawiają za tym względy bezpieczeństwa i higieny pracy) oraz w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem – odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
Środki ochrony indywidualnej powinny:
- zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami, zapewniając bezpieczeństwo użytkownikom, a jednocześnie nie stanowiąc same z siebie zwiększonego zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa innych osób oraz mienia, przy założeniu prawidłowej obsługi, a także użytkowaniu zgodnie z przeznaczeniem,
- być dobierane z uwzględnieniem wymagań ergonomii oraz stanu zdrowia wolontariusza,
- umożliwiać normalne wykonywanie wszystkich czynności w warunkach istniejących w środowisku wykonywania świadczenia,
- być przeznaczone do ochrony użytkownika przed kilkoma jednocześnie występującymi zagrożeniami, spełniać wymagania właściwe dla każdego z występujących zagrożeń. W przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej – środki te powinny dać się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych,
- być odpowiednio – po wykonaniu niezbędnych regulacji – dopasowane do użytkownika.
Obowiązek przekazywania wolontariuszom informacji o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami spoczywa na osobie, która legitymuje się ukończonym wymaganym szkoleniem w dziedzinie bhp posiadających zasób wiedzy, doświadczenia zawodowego oraz predyspozycje dydaktyczne zapewniające właściwe przekazanie wymaganej informacji.
Podstawa prawna:
- art. 2 pkt 3, art. 45 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (DzU z 2010 r. nr 234, poz. 1536).