Mogą Państwo skierować pracownika na badanie okresowe, mimo że te badania ma ciągle aktualne, ponieważ pogorszył się jego stan zdrowia.
Okresowym badaniom lekarskim podlegają pracownicy, których poprzednie orzeczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku, traci ważność. Data kolejnego badania jest podana na zaświadczeniu lekarskim dopuszczającym pracownika do pracy i zależy m.in. od rodzaju wykonywanej pracy.
Przepisy Kodeksu pracy nie dają więc wprost podstawy do skierowania pracownika na badania okresowe w przypadku, gdy posiada on ważne zaświadczenie lekarskie. Mając jednak na uwadze ciążący na pracodawcy ustawowy obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a także orzecznictwo Sądu Najwyższego, należy uznać, że w przypadku pogorszenia się stanu zdrowia pracownika pracodawca ma prawo skierować go na badania okresowe, mimo ważnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku.
O ważności zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan zdrowia pracownika wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004/12/209), w którym uznał, że: „aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 k.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika”.
Skierowanie na badania okresowe jest uzasadnione w sytuacji, gdy pogorszenie stanu zdrowia nastąpiło w stopniu, który uniemożliwia lub znacznie utrudnia wykonywanie pracy na danym stanowisku oraz gdy istnieje podejrzenie, że dalsze wykonywanie pracy na tym stanowisku może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika lub innych osób. Ocena, czy obserwowane przez pracodawcę lub zgłoszone przez pracownika pogorszenie stanu zdrowia powinno skutkować skierowaniem na badania okresowe, mimo posiadania przez pracownika aktualnego orzeczenia lekarskiego, należy do pracodawcy. Na pracodawcy bowiem spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 94 pkt 4 Kodeksu pracy).
W przedstawionej sytuacji skierowanie pracownika na badanie okresowe będzie uzasadnione, ponieważ pogorszył się jego stan zdrowia, który utrudnia mu wykonywanie pracy. Podejmując decyzję o skierowaniu pracownika na badania powinni Państwo jednak pamiętać, że w przypadku nadużywania swoich uprawnień i nieuzasadnionego kierowania pracownika na badania można spotkać się z zarzutem dyskryminacji pracownika.
Podstawa prawna:
- art. 94 pkt 4, art. 229 Kodeksu pracy,
- § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 ze zm.).