Ręczne prace transportowe powinny stanowić wyjątek w zakładzie pracy. Aby zapewnić pracownikom bezpieczeństwo, pracodawca powinien odpowiednio organizować pracę oraz zapewnić bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy.
Przez pojęcie „ręcznych prac transportowych” rozumie się każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich w szczególności poprzez: unoszenie, podnoszenie, przenoszenie, układanie, przesuwanie.
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy – jako organizatora procesów pracy – jest zapewnienie stosowania odpowiednich rozwiązań technicznych i organizacyjnych zmierzających do wyeliminowania ręcznych prac transportowych. W razie braku możliwości wyeliminowania takich prac, pracodawca – w celu ograniczenia zagrożeń i zmniejszenia uciążliwości związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów, a także ułatwienia wykonywania tych czynności – jest obowiązany:
- odpowiednio organizować pracę, w szczególności poprzez stosowane metod pracy zapewniających:
- ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek,
- wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy,
- ograniczenie do minimum odległości (w poziomie i w pionie) ręcznego przemieszczania przedmiotów,
- uwzględnienie wymagań ergonomii ograniczających ryzyko urazów, poprzez: zapewnienie przenoszenia ciężarów jak najbliżej ciała i w stabilnej pozycji pracownika, eliminowanie pracy wykonywanej tylko za pomocą skrętu tułowia, a także przy pochyleniu tułowia przekraczającym 45o;
- zapewnić bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy, w szczególności poprzez:
- wyposażanie pracowników w niezbędny sprzęt pomocniczy oraz środki ochrony zbiorowej oraz indywidualnej, uwzględniając zagrożenia wynikające ze sposobu opakowania przemieszczanych przedmiotów (ostre krawędzie, wystające elementy, umiejscowienie środka ciężkości, wytrzymałość opakowania),
- przestrzeganie ograniczeń ujętych w wykazie prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet oraz wykazie prac wzbronionych młodocianym.
Czynności polegające na układaniu na regałach i zdejmowaniu z nich paczek o ciężarze ok. 10 kg mogą być wykonywane zarówno jednoosobowo, jak i w zespole 2-osobowym. Najprostszym i zarazem najbardziej efektywnym sprzętem pomocniczym byłby przesuwny pomost wyniesiony nie mniej niż 1 m ponad posadzkę, odpowiednio oporęczowany, z wejściem po schodkach np. drabiniastych. Byłoby wskazane, aby wysokość wyniesienia platformy pomostu miała zakres regulacji odpowiednio wzrostu osób wykonujących pracę z użyciem takiego sprzętu. Nie rekomenduję używania drabin, bowiem trzymanie w ręku paczki w trakcie przemieszczania się po drabinie może stanowić przeszkodę bezpiecznego chwytania poręczy.
Bez względu na to, czy układanie lub zdejmowanie ciężaru będzie dokonywane jednoosobowo czy w zespole 2-osobowym, czynności powinny być identyczne, np:
- paczki do pomostu są dowożone środkiem transportowym,
- ze środka transportowego paczki sukcesywnie są przenoszone na platformę pomostu,
- leżące na platformie paczki – po uprzednim sprawdzeniu dopuszczalności obciążenia półki regału – są podnoszone z pozycji przysiadu i układane na półce regału,
- układający jest obowiązany sprawdzać stabilność ułożonych paczek.
WAŻNE!
Prace powinny być organizowane i wykonywane w sposób nie zmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady podestu.
W żadnym wypadku ciężar unoszony w celu ułożenia na półce regału nie może być podnoszony ponad głową osoby/osób znajdujących się na pomoście.
Podstawa prawna:
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (DzU nr 276, poz. 313 z późn. zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (DzU nr 114, poz. 545 z późn. zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (DzU nr 200, poz. 2047 ze zm.).