Pracodawca powinien bezwzględnie i niezwłocznie zastosować się do zalecenia Społecznego Inspektora Pracy. Powinien też podjąć inne obowiązujące go czynności związane z występowaniem w procesie produkcji substancji bądź czynników rakotwórczych. Obowiązki pracodawcy dokładnie określone są w Kodeksie pracy oraz rozporządzeniu w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Pracodawca, stosując nawet w śladowych ilościach substancje rakotwórcze, powinien wiedzieć, jakie zagrożenia niesie ich stosowanie w procesie produkcji oraz jakie obowiązki nałożone są na niego w związku z ich stosowaniem bądź wytwarzaniem.
UZASADNIENIE
Pracodawcy, którzy w procesach produkcji zatrudniają pracowników w warunkach narażenia na substancje, preparaty, czynniki bądź procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym, mają wiele obowiązków wynikających z przepisów. W tym zakresie nie ma podziału na ilość czasu pracy, jak również nie uwzględnia się czynnika takiego jak stałe stanowisko pracy.
Obowiązki nałożone na pracodawców uwzględniają jedyne kryterium – występowanie czynników bądź substancji rakotwórczych.
WAŻNE!
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zastąpienie czynników rakotwórczych innymi substancjami bądź preparatami. Jeżeli nie ma możliwości ich zastąpienia, pracodawca ma obowiązek rejestrowania wszystkich czynników.
W rejestrze czynników rakotwórczych powinny być zawarte następujące dane:
- wykaz procesów technologicznych z określeniem czynnika, na jakim etapie produkcji i w jakiej formie występuje, czy w procesie produkcji jako składnik, zanieczyszczenie czy produkt uboczny, podanie ilości produkcji bądź stosowania,
- wykaz stanowisk pracy (bez względu na ilość oraz czas narażenia na czynniki),
- liczba pracowników narażonych na ich działanie,
- rodzaje działań i środków podjętych przez pracodawcę, ograniczających stopień narażenia na te czynniki.
Wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i sposób ich rejestrowania, sposób prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach oraz wzory dokumentów określone są w rozporządzeniu w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Na pracodawcy ciąży również obowiązek ewidencjonowania osób wykonujących pracę przy narażeniu na ich działanie.
Pracodawca ponadto ma obowiązek:
- informowania pracowników wykonujących pracę z czynnikami rakotwórczymi o:
– zagrożeniach dla zdrowia spowodowanych przez czynniki rakotwórcze oraz
– podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko,
- stosowania środków zapobiegawczych, np.:
– zmniejszania liczby osób i ograniczaniu czasu pracy,
– ograniczania do minimum uwalniania czynników rakotwórczych do środowiska pracy,
– stosowania środków ograniczających ekspozycje czynników,
– stosowania metod pomiaru stężeń bądź natężeń czynników umożliwiających szybkie wykrycie wzrostu poziomu narażenia na czynniki,
– stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz
– zapewniania bezpiecznego gromadzenia substancji bądź odpadów.
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 222 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 11 września 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (DzU nr 121, poz. 571).