Zbliża się okres Pierwszy Komunii Świętych dzieci. Wiele osób zastanawia się czy na komunię dziecka przysługuje urlop okolicznościowy? Ogólnie na co przysługuje urlop okolicznościowy? Jakie są zasady udzielania urlopu okolicznościowe? Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop okolicznościowy w 2024 roku? Kiedy i komu należy się urlop okolicznościowy? Kto płaci za urlop okolicznościowy ZUS czy Pracodawca? Ile razy w roku można wziąć urlop okolicznościowy?
- Kiedy i komu należy się urlop okolicznościowy?
- Na co przysługuje urlop okolicznościowy?
- Jakie są urlopy okolicznościowe i ile dni?
- Czy na komunię dziecka przysługuje urlop okolicznościowy?
- Urlop okolicznościowy z powodu ślubu dziecka
- Kiedy można wykorzystać urlop okolicznościowy na ślub dziecka?
- Zawiadomienie - kiedy i jak to zrobić?
- Wniosek o urlop okolicznościowy
- Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop okolicznościowy w 2023 roku?
Kiedy i komu należy się urlop okolicznościowy?
Urlop okolicznościowy to pojęcie potoczne, ale dotyczy on zdarzeń i okoliczności, w których za czas nieobecności lub zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia czy też otrzymuje pieniężną rekompensatę, a niekiedy zyskuje nawet dodatkowe dni wolne od pracy. Jakie to są okoliczności i ile dni usprawiedliwionej nieobecności przysługuje?
Na co przysługuje urlop okolicznościowy?
Przyczyny uniemożliwiające stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie oraz usprawiedliwiające nieobecność pracownika w pracy mogą być różne. Począwszy od urlopu, choroby, opieki nad dzieckiem, skończywszy na zdarzeniach losowych i okolicznościach wprost wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy z dnia 15 maja 1996 r. (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1632), takich jaki np. stawienie się przed organem w związku z wezwaniem, ślub, udział w pogrzebie czy uczestniczenie w akcji ratowniczej. Trzeba więc wyróżnić zwolnienia od pracy oraz okoliczności osobiste dotyczące pracownika, które uprawniają go do dodatkowych dni wolnych od pracy.
Jakie są urlopy okolicznościowe i ile dni?
Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący albo 2 dni albo 1 dzień w zw. z wystąpieniem okoliczności osobistych, tj. ślubu, narodzin czy zgonu i pogrzebu. Wszystko zależy od danej okoliczności występującej w życiu pracownika. Mogą to być:
W razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.
Istnieje również możliwość podzielenia tych dwóch dni, np. jeden dzień na organizację dokumentacji i wydarzeń związanych ze ślubem a drugi na samą uroczystość. Co ważne, są to dodatkowe 2 dni urlopu. Nie mieszczą się one w 20-to czy 26-cio dniowym urlopie wypoczynkowym. Trzeba jednak pamiętać, że urlop okolicznościowy to nie urlop na żądanie, który wynosi 4 dni i wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego .
W razie ślubu dziecka pracownika (przepisy nie mówią nic na temat pasierbicy czy pasierba) albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieobecności spowodowanej ww. okolicznościami.
Czy na komunię dziecka przysługuje urlop okolicznościowy?
Nie, przepisy wśród zdarzeń, na które przysługuje urlop okolicznościowy, nie wymieniają Pierwszej Komunii Świętej dziecka.
Urlop okolicznościowy z powodu ślubu dziecka
Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy nie w razie każdego ślubu pracownika lub jego dziecka, ale tylko takiego ślubu, który wywiera skutki cywilnoprawne. Co ważne, małżeństwo zawarte w formie przewidzianej przez prawo kanoniczne wywołuje takie same skutki, jak małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, jeżeli spełnione zostały wymagania określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Jednocześnie nie ma przeszkód prawnych, aby pracodawca udzielił pracownikowi zwolnienia od pracy w razie ślubu kościelnego, jeżeli pracownik (czy rodzic dziecka biorącego ślub) nie skorzystał ze zwolnienia od pracy z okazji wcześniejszego zawarcia ślubu cywilnego.
Kiedy można wykorzystać urlop okolicznościowy na ślub dziecka?
Zwolnienie od pracy z powodu ślubu dziecka powinno pozostawać w związku czasowym z przyczyną tego zwolnienia. W praktyce pracownicy najczęściej wykorzystują zwolnienia w dniach, w których mają miejsce okoliczności uzasadniające zwolnienie od pracy, np. w dniu ślubu lub w dniu pogrzebu. Jednak z przepisów nie wynika, aby zwolnienia te przysługiwały tylko w te dni. Zwolnienia od pracy przysługują bowiem w razie zaistnienia tych okoliczności. Ich celem jest nie tylko umożliwienie pracownikowi udziału w uroczystościach, ale również umożliwienie załatwienia koniecznych formalności z tym związanych. Zwolnienie od pracy może być udzielone również przed ślubem dziecka np. w związku z koniecznością załatwienia niezbędnych formalności, a także po ślubie dziecka, jednak w bliskim odstępie czasowym.
Zawiadomienie - kiedy i jak to zrobić?
Oczywiście pracownik zobowiązany jest uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy (szczególnie jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia, np. ślub czy ślub dziecka). Wówczas pracownik powinien złożyć pisemny wniosek o urlop okolicznościowy.
Jeżeli jednak nie da się przewidzieć nagłej nieobecności w pracy (np. akcja ratownicza czy zgon członka rodziny) pracownik powinien niezwłocznie (tj. najszybciej jak to możliwe) zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy.
Pracownik nie musi zawiadamiać o swojej nieobecności pracodawcy osobiście, może tego dokonać przez inną osobę. Może też skontaktować się telefonicznie, mailowo czy drogą pocztową. Oczywiście z zastrzeżeniem, że w zakładzie pracy nie obowiązują inne zasady w tym zakresie.
Niedotrzymanie ww. terminu pozostanie bez konsekwencji tylko wtedy jeżeli zajdą usprawiedliwione szczególne okoliczności uniemożliwiające terminowe dopełnienie przez pracownika obowiązku (np. jego obłożna choroba połączona z brakiem lub nieobecnością domowników czy też z innym zdarzeniem losowym, np. wypadek).
Wniosek o urlop okolicznościowy
Wniosek powinien zostać złożony w formie pisemnej z wyprzedzeniem umożliwiającym pracodawcy zapewnienie organizacji pracy podczas nieobecności pracownika. Wniosek powinien zawierać:
określenie pracodawcy,
określenie pracownika,
datę urlopu okolicznościowego,
wskazanie okoliczności czyli np. ślub dziecka,
podpis pracownika.
Pracodawca może wymagać od rodzica dziecka biorącego ślub przedstawienia dla wglądu następujących dokumentów: odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka, odpisu aktu małżeństwa.
Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop okolicznościowy w 2023 roku?
Za czas urlopu okolicznościowego płaci albo pracodawca (pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia) albo rekompensatę pieniężną za czas zwolnienia od pracy wypłaca właściwy organ. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, w 2023 roku stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.