Symbol 04-O. Co daje orzeczenie w 2025 i 2026 r.? [Przykłady]

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności? / Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności? / shutterstock

Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności? Czy taki kod daje osobie niepełnosprawnej specjalne przywileje? Jakie są aktualne przepisy w 2025 i 2026 r.?

Kody i symbole w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności

Zarówno orzeczenie o niepełnosprawności (dla dzieci do ukończenia 16 roku życia), jak i orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera kilka ważnych informacji. Ustala się w nim m.in. symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania.

Autopromocja

Wskazania mogą dotyczyć przykładowo uczestnictwa w terapii zajęciowej, konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne czy korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji. Z kolei symbole przyczyn niepełnosprawności odzwierciedlają rozpoznanie uszkodzenia lub choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej.

Przepisy wymieniają tu następujące symbole przyczyn niepełnosprawności:

• 01-U – upośledzenie umysłowe;

• 02-P – choroby psychiczne;

• 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;

04-O – choroby narządu wzroku;

• 05-R – upośledzenie narządu ruchu;

• 06-E – epilepsja;

• 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;

• 08-T – choroby układu pokarmowego;

• 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;

• 10-N – choroby neurologiczne;

• 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;

• 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

Ważne

Orzeczenie może zawierać więcej niż jeden taki kod, jednak nie więcej niż trzy.

Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu?

Symbol 04-O oznacza choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni.

Zakres naruszenia sprawności organizmu spowodowany przez te choroby bierze się pod uwagę przy kwalifikowaniu do określonego stopnia niepełnosprawności.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Zgodnie z przepisami, zaliczenie osoby niepełnosprawnej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:

• przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;

• wykonywania pracy zdalnej.

Co daje kod 04-O w orzeczeniu? [Przepisy 2025]

To, jaką pomoc może uzyskać osoba z niepełnosprawnością tak naprawdę zależy od konkretnej sytuacji. Istotne znaczenie ma tu przede wszystkim stopień niepełnosprawności. Dlatego zakres możliwych ulg i trzeba rozpatrywać w kontekście wszystkich elementów orzeczenia. Poniżej kilka wybranych przywilejów.

Kod 04-O a karta parkingowa i dofinansowanie z PFRON

Przykład

Osoby z niepełnosprawnościami wzroku mogą starać się o kartę parkingową, jeżeli spełniają też pozostałe warunki. Aktualnie kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. W orzeczeniu powinno znaleźć się odpowiednie wskazanie. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności orzeczenie musi zawierać jeden z symboli: 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) i 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia).

Przykład

Pracodawca spełniający określone warunki może starać się o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością. W 2025 r. dofinansowanie miesięcznie dla całego etatu wynosi 2760 zł (dla znacznego stopnia niepełnosprawności; 1550 zł (dla stopnia umiarkowanego) i 575 zł (stopnia lekkiego). W przypadku osób z orzeczonymi chorobami psychicznymi, upośledzeniem umysłowym, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją oraz niewidomych, kwoty te są odpowiednio zwiększane. W praktyce zatem kod 04-O uprawnia do uzyskania dofinansowania w wysokości 4140 zł (w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności), 2585 zł (w przypadku stopnia umiarkowanego), 1265 zł (w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności).

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą – 75% tych kosztów.

Przykład

Osoby z dysfunkcją wzroku (z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności) mogą też ubiegać się o dofinansowanie do zakupu sprzętu elektronicznego. Nabór wniosków rozpocznie się 1 marca i potrwa do końca sierpnia 2025 r. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej PFRON. Pomocy udzielają też niektóre powiatowe centra pomocy rodzinie.

Pamiętajmy, iż osobom z niepełnosprawnością wzroku przysługują też ulgi w komunikacji miejskiej i PKP, a także specjalne uprawnienia podczas głosowania w wyborach. Warto też dowiedzieć się w swojej gminie o dostępne usługi opiekuńcze oraz wymogi, jakie należy spełnić, by uzyskać pomoc pieniężną np. w formie zasiłków.

Czy będzie reforma systemu?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje aktualnie nad zmianami w systemie orzekania o niepełnosprawności. Reforma ma dotyczyć m.in.:

  • orzekania przez specjalistów odpowiednich dla danej niepełnosprawności,
  • uproszczenie całego systemu,
  • niezależność komisji odwoławczej oraz
  • szczegółową analizę dokumentacji medycznej przez orzeczników.

„Finalizowane są prace nad regulacjami, które uporządkuję sytuację osób orzekanych mających choroby genetyczne i choroby rzadkie. Prace trwają od początku kadencji rządu i na bieżąco są konsultowane ze stroną społeczną. Uregulowana zostanie również sytuacji dzieci otrzymujących orzeczenia na krótki czas, co usprawni proces i odciąży rodziny oraz system” – informuje MRPiPS w swoim komunikacie.

Kadry
Nadgodziny a lekki stopień niepełnosprawności. Jakie są przepisy w 2025 r.?
27 lut 2025

Czy osoba niepełnosprawna w stopniu lekkim może pracować w nadgodzinach? To pytanie, które często zadają sobie pracownicy i pracodawcy. Podpowiadamy jakie normy obowiązują w 2025 roku.

Nie zatrudnię kobiety, ponieważ zajdzie w ciążę czyli seksizm w miejscu pracy [WYWIAD]
27 lut 2025

Nierówność płci w środowisku pracy wciąż jest widoczna. Czym jest seksizm i jakie formy przybiera? Jakie działania można podjąć dla wyrównywania szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy? O seksizmie, nierówności i o tym, że płeć nie decyduje o wartości i kompetencjach pracownika opowiada psycholog Aleksandra Kolińska.

Wynagrodzenia pracowników młodocianych od 1 marca 2025 r. Jaka wysokość wpłaty na PFRON od marca 2025 r.?
27 lut 2025

W czwartym kwartale zeszłego roku wzrosło przeciętne wynagrodzenie. W związku z tym od 1 marca 2025 r. wzrośnie wynagrodzenie pracowników młodocianych. Pracodawcy będą też musieli dokonywać wyższych wpłat na PFRON.

Osoba prawna otrzyma środki z PPK po śmierci uczestnika na podstawie jego testamentu
27 lut 2025

Jeśli uczestnik PPK chce, aby po jego śmierci środki z rachunku PPK trafiły do określonej osoby fizycznej, może wskazać tę osobę instytucji finansowej prowadzącej rachunek PPK. Z takiego rozwiązania nie można jednak skorzystać, gdy środki mają trafić np. do fundacji. W takim przypadku potrzebny jest testament uczestnika PPK.

Oszustwo na zwolnienie z pracy. Uwaga na fałszywe wiadomości e-mail. Nowy sposób cyberprzestępców
27 lut 2025

Cyberprzestępcy wymyślili nową metodę phishingu. Wysyłają fałszywe e-maile o zwolnieniu z pracy. Argumentem często są ogólne zwolnienia w firmie. Kliknięcie w link lub otworzenie załącznika może dużo kosztować odbiorcę wiadomości. Jak rozpoznać fałszywe zwolnienie z pracy za pomocą e-maila?

Odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę
26 lut 2025

W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy możliwe jest skrócenie trzymiesięcznego wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem. Z tego tytułu pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania za pozostałą część skróconego okresu wypowiedzenia.

Rekompensata za dyżur pracownika. Co z dyżurem w nocy?
26 lut 2025

Pracodawca może polecić pracownikowi pełnienie poza godzinami pracy dyżuru w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym miejscu. Czy pracownikowi przysługuje rekompensata za dyżur?

Jak odważyć się na to, co przeraża w pracy i w życiu czyli JUMP Kim Perrel
26 lut 2025

Kiedy człowiek ma marzenie, plan, wizję, ale brakuje mu odwagi, powinien sięgnąć po książkę „JUMP. Odważ się na to co się przeraża w pracy i w życiu” Kim Perrel. Należy brać ją jak lekarstwo na lęki i problemy z wyjściem ze strefy komfortu.

Choroby kręgosłupa. Co z orzeczeniem o niepełnosprawności w 2025 r.? [Przykłady]
26 lut 2025

Czy na choroby kręgosłupa można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności? Jakie przywileje wiążą się z posiadaniem takiego dokumentu? Oto aktualne przepisy i najważniejsze przykłady!

Nagroda jubileuszowa: Nieprawidłowa podstawa naliczenia i nieterminowa wypłata to często popełniane błędy
26 lut 2025

Nieprawidłowe ustalenie podstawy naliczenia nagrody jubileuszowej to jeden z najczęściej popełnianych błędów przez samorządy. Zdarzają się też przypadki nieterminowych wypłat tych nagród – wynika z wystąpień pokontrolnych opublikowanych przez Regionalne Izby Obrachunkowe.

pokaż więcej
Proszę czekać...