Możliwe jest zawarcie kilku umów o pracę z tym samym pracodawcą. Jednak, żeby takie działanie nie zostało zakwestionowane przez organy kontrolne lub w razie sporu sądowego, muszą być spełnione pewne warunki. Jakie?
- Zawarcie umowy o pracę
- Dwie umowy o pracę z tym samym pracownikiem
- Obowiązek zapewnienia odpoczynku dobowego i tygodniowego
- Uprawnienia pracownicze w razie zatrudnienia na dwie umowy
Zawarcie umowy o pracę
Nawiązując stosunek pracy:
- pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a
- pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Strony zawierają umowę o pracę, określającą rodzaj pracy, wynagrodzenie czy wymiar czasu pracy. Zwykle między pracownikiem i pracodawcą zawierana jest jedna umowa o pracę. W praktyce jednak zdarzają się sytuacje, gdy między tym samym pracownikiem i tym samym pracodawcą zawierany jest dodatkowy stosunek pracy.
Dwie umowy o pracę z tym samym pracownikiem
Przepisy prawa pracy nie regulują wprost kwestii dopuszczalności pozostawania pracownika w kilku stosunkach pracy z jednym pracodawcą. Z tego powodu należy zwrócić uwagę, jak to zagadnienie było traktowane przez sądy.
Przykładowo w wyroku z 13 marca 1997 r. (sygn. akt I PKN 43/97) Sąd Najwyższy orzekł, że z tym samym pracodawcą w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy - może łączyć go z nim tylko jedna umowa. Nie jest zatem dopuszczalne, aby pracodawca zawarł z pracownikiem dwie umowy o pracę na tym samym stanowisku pracy.
Zawieranie dodatkowej umowy o pracę z własnym pracownikiem dopuszczalne jest jedynie wtedy, gdy jej przedmiotem będzie praca innego rodzaju niż dotychczasowa, a wykonywanie jej nie będzie kolidowało z normalnym czasem pracy pracownika (wyrok SN z 8 stycznia 1981 r., sygn. akt II URN 186/80). Tak więc pracodawca zawierający z tym samym pracownikiem dwie umowy o pracę musi dopilnować, aby umowy te - na łącznie więcej niż jeden etat - różniły się rodzajem wykonywanej pracy i zakresem obowiązków.
Obowiązek zapewnienia odpoczynku dobowego i tygodniowego
Zawarcie dwóch umów o pracę z tym samym pracownikiem nie powinno kolidować z przepisami dotyczącymi obowiązku zapewnienia odpoczynku dobowego i tygodniowego. W każdej dobie pracownik ma prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Ponadto w każdym tygodniu pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Obejmuje on co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
W związku z powyższym nie można zatrudnić pracownika na podstawie dwóch oddzielnych umów o pracę, każda na cały etat, ponieważ pracownik nie będzie w stanie wypracować czasu pracy przy zachowaniu wymaganego przepisami odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Uprawnienia pracownicze w razie zatrudnienia na dwie umowy
Dwa stosunki pracy to podwójne obowiązki. Pracodawca zatrudniający pracownika na podstawie dwóch umów o pracę jego wynagrodzenie liczy oddzielnie dla każdego stosunku pracy. Wynagrodzenie podlega też odrębnej ochronie.
Dla każdej umowy pracodawca przeprowadza szkolenie bhp. Tak samo jest w przypadku profilaktycznych badań lekarskich.
Z każdego stosunku pracy pracownikowi odrębnie przysługują uprawnienia pracownicze, takie jak prawo do urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego, macierzyńskiego, rodzicielskiego, czy wychowawczego. To samo dotyczy też urlopów bezpłatnych czy szkoleniowych.
Pracownikowi zatrudnionemu na dwie umowy o pracę z każdej z nich przysługują także odprawy, np. z tytułu zwolnień grupowych, emerytalno-rentowa czy pośmiertna. Z każdej umowy pracownik ma też prawo do powszechnie obowiązujących odszkodowań i innych świadczeń – np. chorobowych.
W razie zatrudnienia na podstawie więcej niż jedna umowa o pracę pracodawca nie musi prowadzić podwójnych akt osobowych. Są one bowiem zakładane dla pracownika, a nie do konkretnej umowy.