Rewolucyjne zmiany w prawie pracy od 1 stycznia 2026 r.: dłuższe urlopy, nowe zasady kontroli PIP, modyfikacja w zasadach utraty zasiłku chorobowego, podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń zależnych od płacy minimalnej. Nieco wcześniej wchodzą w życie przepisy o jawności wynagrodzeń.
- Dłuższe urlopy wypoczynkowe od 2026 r.
- Zmiany w zasadach utraty zasiłku chorobowego
- Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę 2026
- Zmiany w wynagrodzeniach od grudnia
- Zmiany w kontroli PIP 2026
- Zmiany w zatrudnianiu stażysty
Dłuższe urlopy wypoczynkowe od 2026 r.
Z czego wynikają dłuższe urlopy wypoczynkowego od stycznia 2026 r.? Jest to konsekwencja zmian zasad naliczania stażu pracy. Jak wiadomo, liczba dni urlopowych uzależniona jest od lat pracy. Jeżeli dana osoba pracowała krócej niż 10 lat, ma prawo do 20 dni urlopu w roku kalendarzowym. Dłuższy, czyli co najmniej 10-letni staż pracy uprawnia do 26 dni urlopu w roku. Do stażu pracy dla celów obliczania długości urlopu wypoczynkowego wlicza się także okresy nauki (Czytaj więcej »). Skoro od 2026 r. do stażu pracy zalicza się, oprócz stosunku pracy, także poprzednią pracę na podstawie umów cywilnoprawnych czy prowadzonej działalności gospodarczej to wielu pracownikom wydłuża się w ten sposób urlop wypoczynkowy. Zamiast 20 dni będą uprawnieni do 26 dni urlopowych. Kto od stycznia 2026 r. będzie miał, w związku z wejściem w życie nowych przepisów, wydłużony staż pracy? Chodzi o osoby, które legitymują się uprzednimi okresami:
- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (także osoby współpracujące),
- wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy agencyjnej),
- innej udokumentowanej pracy wykonywanej za granicą,
- bycia członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
- zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, jeśli za ten czas odprowadzane były składki emerytalno-rentowe.
Sprawdź, jakie jeszcze uprawnienia nabędą pracownicy w związku ze zmianą przepisów dotyczących stażu pracy od 2026 r. »
Zmiany w zasadach utraty zasiłku chorobowego
W 2026 r. ma wejść w życie przepis traktujący o tym, że ZUS może żądać od lekarza wystawiającego zwolnienie lekarskie przesłania dokumentacji medycznej. Zakład będzie kontrolował czy pracownik podczas zwolnienia nie wykonywał pracy lub nie wykonywał innych aktywności wbrew wystawionemu L4. Jeśli choroba pracownika wyklucza działania podejmowane przez samego zainteresowanego, ZUS może podjąć decyzję o utracie zasiłku chorobowego.
Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę 2026
Jak co roku, z początkiem stycznia mamy do czynienia z podwyżką minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej. Najniższa płaca wzrośnie z 4666 zł brutto do 4806 zł brutto. Obecnie stawka godzinowa na zleceniu lub umowie oświadczeniu usług wynosi 30,50 zł brutto, a od nowego roku będzie to kwota 31,40 zł brutto.
Jakie świadczenia pracownicze rosną wraz z podwyżką minimalnego wynagrodzenia za pracę? Jednym z nich jest odprawa wypłacana pracownikom przy zwolnieniach grupowych. Nie może być wyższa niż 15-krotność minimalnej płacy czyli w 2026 r. limit ten wyniesie 72090 zł brutto. Co więcej, zmieniają się również kwoty:
- dodatku za pracę w porze nocnej;
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy i przestój;
- odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, mobbing lub dyskryminację;
- wynagrodzenia gwarancyjnego za niewykonywanie pracy z powodu rozkładu czasu pracy;
- kwoty wolnej od potrąceń;
- świadczenia pieniężnego dla praktykanta;
- minimalnej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego;
- kosztu zatrudnienia pracownika z minimalnym wynagrodzeniem.
Zmiany w wynagrodzeniach od grudnia
Od 24 grudnia 2025 r. zmieniają się zasady dotyczące jawności wynagrodzeń pracowników. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom do pracy szczegółowe informacje o oferowanym wynagrodzeniu w formie papierowej lub elektronicznej i to z odpowiednim wyprzedzeniem. Co więcej, nie będą mogli pytać kandydatów o wysokość aktualnego wynagrodzenia ani pobieranego w poprzednich miejscach pracy. Duże emocji budzą przepisy o konieczności konstruowania neutralnych płciowo ogłoszeń o pracę.
Zmiany w kontroli PIP 2026
Na 2026 r. przewidziano także zmiany w kontroli prowadzonej przez PIP. Głośna kwestia dotyczy przyznania inspektorom pracy uprawnień do przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę. Byłoby to stosowane w przypadkach nadużywania umów cywilnych w sytuacjach faktycznego stosunku pracy.
Zmiany w zatrudnianiu stażysty
W planach są również zamiany dotyczące bezpłatnych staży. Taka praktyka miałaby być zakazana. Zdaniem ministerstwa za każdą pracę należy się godne wynagrodzenie. Nie powinno być sytuacji, kiedy nawet w celu zdobywania kwalifikacji i doświadczenia zawodowego osoba wykonująca pracę nie otrzymuje płacy. Proponuje się, aby pracodawca mógł zatrudniać stażystów w maksymalnej liczbie równej zatrudnieniu innych pracowników na pełne etaty. Zatrudnienie stażysty nie powinno trwać dłużej nić pół roku, a jego płaca nie może być niższa niż 35% średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Polecamy: Wideoszkolenie: Jawność i równość wynagrodzeń – co czeka pracodawców?