REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pomniejszenie urlopu wypoczynkowego za okresy nieobecności w pracy

Jakub Ziarno
Prawnik z kilkunastoletnim doświadczeniem w obszarze prawa pracy, pracował m.in. jako inspektor Państwowej Inspekcji Pracy, był też redaktorem naczelnym kilku miesięczników i portali o tematyce kadrowej. Obecnie prowadzi działalność doradczą i szkoleniową dla służb kadrowych i pracodawców, jest autorem kilkuset publikacji z zakresu prawa pracy.
Pomniejszenie urlopu wypoczynkowego za okresy nieobecności w pracy. / Fot. Fotolia
Pomniejszenie urlopu wypoczynkowego za okresy nieobecności w pracy. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Proporcjonalne pomniejszenie urlopu wypoczynkowego ma miejsce w przypadku dłuższych nieobecności w pracy. Zalicza się do nich m.in. trwający co najmniej 1 miesiąc urlop bezpłatny czy urlop wychowawczy. W jaki sposób należy dokonywać proporcjonalnego pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego?

Jak pomniejszać proporcjonalnie urlop wypoczynkowy za okresy nieobecności w pracy

Dłuższa nieobecność pracownika w pracy w ściśle określonych przypadkach skraca wymiar jego urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wypoczynkowego nie podlega zmniejszeniu, jeżeli pracownik przed rozpoczęciem okresu nieobecności wykorzystał już cały przysługujący mu urlop.

Autopromocja

Pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego dokonuje się po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:

  • urlopu bezpłatnego,
  • urlopu wychowawczego,
  • odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,
  • tymczasowego aresztowania,
  • odbywania kary pozbawienia wolności,
  • nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Polecany produkt: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Wskazówka 1. Wymiar urlopu wypoczynkowego po okresie nieobecności obniża się o miesiące nieprzepracowane

Przepisy prawa pracy nie określają, w jaki konkretnie sposób należy dokonywać proporcjonalnego pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. W szczególności nie jest jasne, czy należy ustalać wymiar urlopu za pełne, przepracowane miesiące czy za liczbę przepracowanych miesięcy pomniejszoną o pełne, nieprzepracowane miesiące. W praktyce najczęściej stosuje się drugą z tych metod, tj. od liczby miesięcy pozostawania w zatrudnieniu w danym roku odejmuje się 1/12 za każdy pełny miesiąc nieobecności pracownika w pracy.

Rekomendowany produkt: 100 pytań o urlopy wypoczynkowe + CD

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik o 4-letnim stażu pracy, zatrudniony od początku 2015 r., był nieobecny w pracy z powodu tymczasowego aresztowania od 5 marca do 14 maja 2015 r. Okres nieobecności obejmował 2 pełne miesiące i 10 dni. Ustalając wymiar urlopu wypoczynkowego za 2015 r. należy odjąć pracownikowi 2/12 z całorocznej puli. Wymiar urlopu wypoczynkowego za 2015 r. (przy założeniu, że w 2015 r. nie wystąpią już kolejne okresy nieobecności, a pracownik pozostanie w zatrudnieniu u pracodawcy co najmniej do końca 2015 r.) wyniesie zatem: 20 dni x 10/12 = 17 dni, po zaokrągleniu.

Wskazówka 2. Zmniejszenie wymiaru urlopu następuje tylko w roku powrotu pracownika do pracy oraz za pełne lata nieobecności

Pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego dokonuje się tylko w roku kalendarzowym, w którym pracownik powrócił do pracy. Urlop wypoczynkowy nie ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu za rok, w którym rozpoczęła się nieobecność, jeżeli pracownik w tym roku nie powrócił do pracy.

Zadaj pytanie: FORUM

Pracownik o 6-letnim stażu pracy korzystał z urlopu bezpłatnego od 1 lipca 2014 r. do 30 kwietnia 2015 r. Urlop wypoczynkowy za 2014 r. ustala się pracownikowi w pełnym wymiarze (tj. 20 dni). Natomiast urlop wypoczynkowy za 2015 r. należy pomniejszyć o 4/12 z tytułu urlopu bezpłatnego. Wymiar urlopu wypoczynkowego za cały 2015 r. wynosi więc: 20 dni x 8/12 = 14 dni, po zaokrągleniu.

Gdy nieobecność pracownika obejmuje pełny rok kalendarzowy, w ogóle nie ustala się urlopu wypoczynkowego za ten rok.

Pracownik o 13-letnim stażu pracy odbywał karę pozbawienia wolności od 20 września 2013 r. do 30 kwietnia 2015 r. W takim przypadku za 2013 r. pracownik otrzymuje urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze. Za 2014 r. pracownikowi w ogóle nie należy się urlop wypoczynkowy. Natomiast urlop za 2015 r. należy ustalić w proporcji do okresu przepracowanego, tj. 26 dni x 8/12 = 18 dni, po zaokrągleniu.

Wskazówka 3. Krótkie nieobecności można sumować

Nieobecności z ww. przyczyn trwające krócej niż 1 miesiąc nie wpływają na wymiar należnego pracownikowi urlopu wypoczynkowego.

Pracownik korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od 10 kwietnia do 5 maja 2015 r. Okres nieobecności obejmował 26 dni, a więc był krótszy niż 1 miesiąc. Pracownik otrzyma urlop wypoczynkowy ustalony w taki sposób, jak gdyby świadczył pracę przez cały kwiecień i maj 2015 r.

Niepełny wymiar czasu pracy a urlop wypoczynkowy i nadgodziny

Wątpliwości dotyczą tego, czy pojedyncze nieobecności krótsze niż 1 miesiąc, przerywane okresami efektywnego świadczenia pracy, należy sumować i dokonywać pomniejszenia w przypadku, gdyby razem obejmowały 1 miesiąc lub więcej. W tym zakresie można spotkać się zarówno z poglądem o możliwości sumowania okresów nieobecności, jak i z poglądem, że wymiar urlopu ulega zmniejszeniu tylko z tytułu okresów nieobecności trwających nieprzerwanie co najmniej 1 miesiąc. Przeważa pogląd, że takie okresy nieobecności sumuje się, traktując każde 30 dni nieobecności jak 1 miesiąc.

Pracownik o 14-letnim stażu pracy korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od 4 do 25 marca 2015 r. (22 dni) oraz w okresie od 10 do 23 kwietnia 2015 r. (14 dni). Łącznie okresy nieobecności obejmowały 36 dni. Wymiar urlopu za 2015 r. należy pomniejszyć o 1/12, a więc wyniesie on: 26 dni x 11/12 = 24 dni, po zaokrągleniu.

Z przepisów nie wynika również, czy sumowaniu podlegają niejednorodne okresy nieobecności. Przeważa jednak pogląd, że można sumować okresy nieobecności wynikające z różnych przyczyn (takie stanowisko zaprezentowano w piśmie Państwowej Inspekcji Pracy z 5 sierpnia 2009 r.).

Od 15 marca do 12 kwietnia 2015 r. pracownik przebywał w areszcie. Po wyjściu z aresztu stawił się na kilka dni do pracy, ale zaprzestał przychodzenia do pracy od 21 kwietnia 2015 r. Nieobecność trwała do 27 kwietnia br. 28 kwietnia br. pracownik stawił się w pracy. W tym samym dniu pracodawca wręczył mu dyscyplinarne zwolnienie z pracy z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Proporcjonalnie należny pracownikowi wymiar urlopu za 4 miesiące pozostawania w zatrudnieniu w 2015 r. (styczeń –kwiecień) trzeba pomniejszyć o 1/12 jego wymiaru, gdyż zsumowane okresy nieobecności pracownika w tym roku przekraczają 1 miesiąc. Pracownikowi przysługuje zatem za ten rok urlop w wymiarze 3/12 z 20 lub 26 dni.

Wskazówka 4. Jeśli powód nieobecności w pracy jest inny niż okresy wymienione w Kodeksie pracy – pracownik zachowuje cały urlop

Pracodawca nie może pomniejszyć proporcjonalnie urlopu wypoczynkowego pracownika w sytuacji, gdy nieobecność jest spowodowana inną przyczyną niż wymieniona w art. 1552 § 1 Kodeksu pracy. Wymiar urlopu pozostaje więc niezmieniony, gdy nieobecność jest spowodowana np.:

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego

Pracownik zachowuje prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego nawet w sytuacji, gdy jego nieobecność z tych przyczyn obejmowała pełny rok kalendarzowy (uchwała SN z 4 kwietnia 1995 r., I PZP 10/95, OSNP 1995/18/228).

Pracownica o 5-letnim stażu pracy, zatrudniona u pracodawcy na pełny etat od 1 lutego 2011 r., w 2013 r. zaszła w ciążę. Od drugiego trymestru ciąży korzystała ze zwolnienia lekarskiego obejmującego okres od 1 listopada 2013 r. do 17 kwietnia 2014 r. 18 kwietnia 2014 r. nastąpił poród, po którym do 16 kwietnia 2015 r. pracownica przebywała kolejno na urlopach: macierzyńskim podstawowym i dodatkowym oraz rodzicielskim. 17 kwietnia 2015 r. powróciła do pracy. Mimo nieobecności trwającej łącznie od 1 listopada 2013 r. do 16 kwietnia 2015 r. pracownica zachowuje cały 20-dniowy urlop wypoczynkowy za 2013, 2014 oraz 2015 r.

Prawa do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze nie traci również pracownica, która korzysta u pracodawcy z możliwości łączenia pracy na część etatu z korzystaniem z proporcjonalnej części urlopu rodzicielskiego (odpowiedź Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 8 maja 2014 r. na zapytanie poselskie nr 6509).

Pracownica o 7-letnim stażu pracy złożyła wniosek o dopuszczenie jej do pracy na 1/2 etatu w okresie 26-tygodniowego urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku urlop wypoczynkowy należy się pracownicy w pełnym, 20-dniowym wymiarze (tj. 160 godzin), mimo że jej faktyczny czas pracy obejmuje tylko połowę nominalnych godzin pracy.

Wskazówka 5. Nieobecność w pracy nie wpływa na wymiar urlopu w sytuacji, gdy został on wykorzystany wcześniej

Gdyby urlop wypoczynkowy za dany rok został przez pracownika wykorzystany w całości jeszcze przed wystąpieniem dłuższej nieobecności, to urlop należny za późniejsze okresy zatrudnienia nie ulega pomniejszeniu.

W okresie od 13 kwietnia do 11 maja 2015 r. pracownikowi o 3-letnim stażu pracy udzielono 20 dni urlopu wypoczynkowego należnego za 2015 r. Pracownik złożył następnie wniosek o urlop bezpłatny w okresie od 1 czerwca do 30 listopada 2015 r. Mimo że efektywnie będzie świadczył pracę tylko przez kilka miesięcy, a wykorzystał cały należny urlop wypoczynkowy za 2015 r., nie ma żadnych dodatkowych zobowiązań w stosunku do pracodawcy. Nie można zatem pomniejszyć wymiaru urlopu należnego mu za kolejny rok zatrudnienia.

Prawo do urlopu - najważniejsze informacja o urlopach wypoczynkowych

Wskazówka 6. Warunkiem pomniejszenia urlopu wypoczynkowego jest powrót do pracy

Jeśli rozwiązanie umowy o pracę następuje jeszcze w trakcie nieobecności pracownika, może pojawić się wątpliwość, czy istnieje podstawa prawna do pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. Sformułowanie art. 1552 § 1 Kodeksu pracy prowadzi bowiem do wniosku, że warunkiem pomniejszenia urlopu jest zakończenie nieobecności i powrót pracownika do pracy.

Pracownik korzystał z urlopu bezpłatnego od 15 stycznia 2015 r. do dnia rozwiązania stosunku pracy, tj. do 31 maja 2015 r. W tej sytuacji nie ma podstaw do pomniejszenia pracownikowi wymiaru urlopu za czas korzystania z urlopu bezpłatnego, gdyż nie zrealizował się warunek pomniejszenia urlopu w związku z powrotem pracownika do pracy.

Inaczej jest jednak w sytuacji, gdy nieobecność rozpoczęła się 1 stycznia danego roku lub wcześniej i trwała nieprzerwanie do momentu rozwiązania stosunku pracy. W takim bowiem przypadku 1 stycznia nie nastąpiło w ogóle nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. A zatem nie ma też konieczności pomniejszania proporcjonalnego wymiaru urlopu (uchwała SN z 25 września 1980 r., V PZP 2/80, OSNC 1981/4/46).

Pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym od 1 września 2014 r. 5 maja 2015 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Urlop bezpłatny trwał nieprzerwanie do dnia rozwiązania stosunku pracy. Pracownik nie nabywa więc prawa do urlopu wypoczynkowego za 2015 r. Natomiast urlop wypoczynkowy za 2014 r. należy się pracownikowi w pełnym wymiarze.

Wskazówka 7. Urlop wychowawczy pomniejsza urlop wypoczynkowy na innych zasadach

Ogólną zasadą jest, że jeśli okres nieobecności rozpoczyna się po 1 stycznia danego roku i kończy w tym samym roku kalendarzowym, to z chwilą zakończenia nieobecności wymiar urlopu pracownika ulega zmniejszeniu.

Ustalenie wymiaru urlopu proporcjonalnego

Pracownik o 2-letnim stażu pracy odbył karę 3 miesięcy pozbawienia wolności w okresie od 9 stycznia do 8 kwietnia 2015 r. Z chwilą powrotu pracownika do pracy wymiar należnego mu urlopu wypoczynkowego ulega pomniejszeniu o 3/12, tj. wyniesie on: 20 dni x x 9/12 = 15 dni.

Odrębne zasady dotyczą jednak rozpoczętego i zakończonego w tym samym roku kalendarzowym urlopu wychowawczego. Nie pomniejsza on należnego pracownikowi wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Pracownica o 14-letnim stażu pracy złożyła wniosek o pierwszą część urlopu wychowawczego od 16 marca do 31 maja 2015 r. 1 czerwca 2015 r. powróciła do pracy. W tej sytuacji za 2015 r. pracownica zachowuje prawo do pełnego 26-dniowego urlopu wypoczynkowego. Inaczej byłoby, gdyby wniosek pracownicy o urlop wychowawczy obejmował cały 2015 r. – nie nastąpiłoby wówczas nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego za 2015 r.

Podstawa prawna:

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    Emerytury niższe od kwietnia 2024 r. - kiedy przejść na emeryturę?

    Emerytury będą niższe od 1 kwietnia 2024 r. - od tego dnia obowiązuje nowa tablica średniego dalszego trwania życia z GUS. Kiedy przejść na emeryturę? Którą tablicę ZUS bierze pod uwagę - z momentu złożenia wniosku o emeryturę czy osiągnięcia wieku emerytalnego?

    Social media zmieniają mózgi ich użytkowników. Zmniejszają zdolność koncentracji. Ale można odwrócić ten proces. Jak?

    Z każdym rokiem nasza zdolność koncentracji spada – alarmują eksperci od psychologii i kognitywistyki. W ciągu ostatniej dekady średni czas skupienia przeciętnego człowieka obniżył się o 28 sekund. Winny jest internet, a zwłaszcza social media. Da się to jednak odwrócić – zauważają specjaliści z platformy Preply. 

    REKLAMA

    Nowoczesne zarządzanie ludźmi. Jak skutecznie improwizować w zwinnym zespole?

    Improwizacja w pracy zazwyczaj kojarzy się dość pejoratywnie - strategie, plany, systemy, zasady działania i współdziałania wydają się nie dawać przestrzeni na spontaniczność. Z drugiej strony „Agile” jawi się jako remedium na sztywność i konieczność dostosowania się do zmian otoczenia czy też reagowania na to, co nieprzewidywalne. Gdzie znaleźć złoty środek? Jak w regułach i zasadach stworzyć przestrzeń na samoorganizację, kreatywność i inicjatywę?

    To nie jest prima aprilis: Od 1 kwietnia 2024 r. ZUS obliczy niższe emerytury

    Od 1 kwietnia 2024 r. zaczną obowiązywać nowe tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Na ich podstawie będą przyznawane emerytury zgłoszone od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA