Wiele osób jest tak zaangażowanych w pracę, że nawet podczas urlopu, szczególnie przez pierwsze dni ma problem z "odłączeniem się". Niekiedy rozdzielenie pracy od życia osobistego, nawet podczas urlopu bywa trudne - szczególnie dotyczy to pracowników szczebla kierowniczego. Jednak czy podczas urlopu trzeba odbierać od pracodawcy telefon? Czy pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym ma obowiązek kontrolowania poczty elektronicznej i odpisywania pracodawcy na maile? Czy pracodawca może kontaktować się z pracownikiem na urlopie?
- Obowiązek czy prawo do odłączenia się podczas urlopu?
- Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?
- Kara porządkowa za nieobieranie telefonu podczas urlopu
- Dyżur i gotowość w czasie urlopu wypoczynkowego
- Odwołanie pracownika z urlopu - mail na prywatną skrzynkę pracownika
- Czy pracownik ma obowiązek kontrolowania maila podczas urlopu wypoczynkowego?
Obowiązek czy prawo do odłączenia się podczas urlopu?
Pracownicy mają prawo ale i obowiązek do tzw. "odłączenia się" do bycia offline - szczególnie podczas urlopu wypoczynkowego. Ciągła dostępność (dostępność dla pracodawcy, przełożonych, współpracowników) może odbić się na zdrowiu. Najczęściej przejawia się długotrwałym stresem prowadzącym do wypalenia zawodowego czy też problemami zdrowotnymi w postaci np. chorób zawodowych czy nawet depresji. Jak podkreśla UE: Nieustanna praca może mieć konsekwencje zdrowotne, ponieważ odpoczynek jest niezbędny dla dobrego samopoczucia. Zbyt długie siedzenie przed ekranem i zbyt długa praca źle wpływa na koncentrację, powoduje przeciążenie poznawcze i emocjonalne oraz może prowadzić do bólów głowy, zmęczenia oczu, ogólnego zmęczenia, niepokoju, wypalenia lub niedoborów snu. Ponadto statyczna pozycja i powtarzalne ruchy mogą powodować napięcie mięśni i zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, szczególnie w środowiskach pracy, które nie spełniają norm ergonomicznych. Stąd tak ważny jest w tym wszystkim urlop wypoczynkowy, nieprzerwany, niezaburzony, bez pracy, bez maili, bez telefonów. Przepisy przepisami, zasady zasadami, a życie życiem. Jak jest więc w praktyce?
Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?
Generalnie nie, pracownik nie ma obowiązku zabierania telefonu służbowego na urlop wypoczynkowy, tak więc nie również obowiązku odbierania telefonu od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego. Co ważne, pracodawca nie może też żądać od pracowników odbierania na urlopie wypoczynkowym połączeń kierowanych w celach służbowych na telefon prywatny.
Pracownik, który korzysta z urlopu wypoczynkowego, zwolniony jest czasowo z obowiązku świadczenia pracy i pozostaje czasowo poza sferą pracowniczego podporządkowania. Co oczywiste, nie utrzymuje w tym okresie stałego, codziennego kontaktu z pracodawcą. Nie należy zatem wymagać od niego, z powołaniem się na art. 60 KC w związku z art. 300 KP, aby odczytywał intencję pracodawcy odwołania z urlopu wypoczynkowego, z faktów konkludentnych, na przykład z rozmowy telefonicznej przeprowadzonej w przedostatnim dniu urlopu, w której uzyskuje informację, że jest potrzebny w pracy - tak podkreślał w jednej ze spraw Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2017 r., sygnatura akt II PK 26/16.
To na pracodawcy ciąży obowiązek znalezienia takiej formy komunikacji z pracownikiem, aby swoje oświadczenie o odwołaniu go z urlopu skutecznie mu przekazać. Niekiedy może okazać się to bardzo trudne, jeżeli pracownik nie zabrał ze sobą telefonu służbowego na urlop ani nie korzysta podczas urlopu ze skrzynki mailowej. Nie wydaje się również zasadne, aby pracodawca przychodził do domu pracownika, aby zakomunikować mu, że odwołuje go z urlopu.
Wynika to z tego, że urlop pełni funkcję regeneracyjną, to czas na relaks i powrót sił po pracy. Oczywiście to, jak urlop jest wykorzystywany zależy tylko do woli pracownika, jednak powinien on być niezakłócony i powinien trwać nieprzerwalnie. Jedynie w szczególnych okolicznościach pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego. Tylko, gdy jego obecności w pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu.
Urlop a praca
Urlop a praca
Shutterstock
Pracodawca może jedynie ustalić w przepisach wewnątrzzakładowych obowiązek odbierania połączeń przychodzących na telefon służbowy w czasie urlopu, obowiązek ten może dotyczyć wyłącznie pracowników kluczowych dla firmy lub niezbędnych w razie awarii. (kierownicy, kadra menadżerska)
Kara porządkowa za nieobieranie telefonu podczas urlopu
Pracodawca nie może nałożyć na pracownika kary upomnienia czy nagany jak i nie może ukarać pracownika karą pieniężną, z tego powodu, że podczas urlopu nie odbierał od pracodawcy telefonu. Jeśli pracodawca pociągnie pracownika do takiej odpowiedzialności porządkowej, pracownik może odwołać się od kary do sądu pracy.
Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.
Dyżur i gotowość w czasie urlopu wypoczynkowego
Pracodawca, który zobowiązuje pracownika do dyżuru w czasie jego urlopu wypoczynkowego, bezwzględnie narusza prawa pracownicze. Pracodawca nie może nałożyć na pracownika obowiązku pozostawania w gotowości do wykonywania pracy w trackie urlopu. Pracodawca nie może zobowiązać pracownika do pozostawania w stałym dostępie do internetu lub telefonu podczas urlopu wypoczynkowego. Jeżeli taka sytuacja wystąpi pracownik może złożyć skargę na pracodawcę do Państwowej Inspekcji Pracy.
Odwołanie pracownika z urlopu - mail na prywatną skrzynkę pracownika
Skuteczne odwołanie pracownika z urlopu wymaga od pracodawcy złożenia jednoznacznego oświadczenia woli w sposób pozwalający pracownikowi zapoznać się z jego treścią (art. 167 § 1 w związku z art. 300 KP i art. 61 KC). Wymogu tego nie spełnia wysłanie przez pracodawcę wiadomości na prywatną skrzynkę mailową pracownika, zwłaszcza gdy takiego środka komunikacji nie wykorzystywano wcześniej do komunikacji między stronami stosunku pracy.
Czy pracownik ma obowiązek kontrolowania maila podczas urlopu wypoczynkowego?
Nie, pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie ma obowiązku kontrolowania poczty elektronicznej. Uszczegóławiając, pracownik korzystający z urlopu wypoczynkowego nie ma obowiązku codziennego kontrolowania prywatnej poczty elektronicznej, zwłaszcza, gdy pracodawca nie wykazał, że wykorzystywał ten sposób komunikacji z pracownikiem w dotychczasowej praktyce kontaktów zawodowych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2017 r., sygnatura akt II PK 26/16).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tj. Dz.U. z 2025 r. poz. 807)