REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wpływ tymczasowego aresztowania na uprawnienia pracownicze

Piotr Górny

REKLAMA

Pracodawca musi pamiętać, że przepisy Kodeksu pracy związane z tymczasowym aresztowaniem dotyczą wyłącznie umów o pracę, a więc nie mają zastosowania do stosunków pracy na podstawie powołania, mianowania i wyboru.

W okresie tymczasowego aresztowania wobec nieświadczenia pracy pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. Osoba tymczasowo aresztowana aż do czasu wygaśnięcia umowy o pracę lub jej rozwiązania za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia pozostaje pracownikiem. Formalnie więc podlega np. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu (art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), chociaż podstawa wymiaru składki oraz sama składka wynosi 0 zł. Podobnie jest w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, których wysokość podstawy zależy od wynagrodzenia za pracę.

Autopromocja

Przykład
Wynagrodzenie tymczasowo aresztowanego Wojciecha W. wynosiło 3000 zł. W okresie aresztowania pracodawca podwyższył wszystkim pracownikom wynagrodzenia o 3% w celu zrekompensowania skutków inflacji. Skoro podwyżka dotyczyła wszystkich pracowników, nominalne wynagrodzenie Wojciecha W. również powinno wzrosnąć o 3%. W dokumentach kadrowo-płacowych powinno pojawić się więc wynagrodzenie nominalne w wysokości 3090 zł. Jednak wynagrodzenie do wypłaty wynosi 0 zł, tak samo jak składki na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w wykazie pracowników, np. do celów zwolnień grupowych, pracownik aresztowany musi być wykazany.

Wygaśnięcie umowy po 3 miesiącach

Prawo pracy wiąże tymczasowe aresztowanie z wygaśnięciem umowy o pracę. Umowa o pracę wygasa z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że pracodawca wcześniej rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 66 § 1 k.p.).

Do 3-miesięcznego okresu wlicza się czas zatrzymania oraz właściwego tymczasowego aresztowania (wyrok SN z 13 lutego 1997 r., I PKN 6/97). Odbywanie przez skazanego pracownika kary pozbawienia wolności nie jest tożsame z tymczasowym aresztowaniem, więc nie podlega wliczeniu do tego okresu. Tymczasowe aresztowanie ma miejsce zawsze tylko przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy karnej, a odbywanie kary pozbawienia wolności jest wykonaniem kary już orzeczonej prawomocnym orzeczeniem.

Pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem tymczasowo aresztowanym w trybie art. 53 k.p., po upływie 1 miesiąca usprawiedliwionej nieobecności (jest nią tymczasowe aresztowanie).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy aresztowanie pracownika przerywa urlop >>

Możliwe jest też zastosowanie art. 52 k.p., czyli zwolnienia dyscyplinarnego, jeżeli fakt popełnienia przez pracownika przestępstwa jest oczywisty (np. ujęcie na gorącym uczynku w miejscu popełnienia przestępstwa), a sam czyn jest tego rodzaju, że uniemożliwia dalsze zatrudnianie pracownika.

Przykład
Bezpośrednio po 2-miesięcznym okresie aresztowania pracownik rozpoczął odbywanie kary pozbawienia wolności. Umowa o pracę nie ulega wygaśnięciu. Aby pracodawca mógł rozwiązać stosunek pracy, musi uzyskać zgodę pracownika na zawarcie porozumienia stron lub rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.


Rozwiązanie umowy o pracę na podstawie art. 52 lub 53 k.p. nie jest obowiązkowe, ale zależy od decyzji pracodawcy (wskazuje na to kodeksowe sformułowanie „ma prawo”) oraz wymagane jest złożenie stosownego oświadczenia, które wywołuje skutki, jeżeli strona wyrazi taką wolę.

Wygaśnięcie umowy o pracę jest czym innym niż jej rozwiązanie za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Skutek wygaśnięcia następuje z mocy prawa, a więc niezależnie od woli stron i bez potrzeby składania jakichkolwiek oświadczeń, czy to przez pracodawcę czy przez pracownika. Umowa o pracę wygasa nawet wtedy, gdy obie strony chciały kontynuować zatrudnienie. Oczywiście dla porządku pracodawca może poinformować pracownika o fakcie i dacie wygaśnięcia umowy, ale takie pismo ma wyłącznie charakter informacji i nie wywiera żadnych skutków prawnych.

Odwołanie do sądu pracy

Pracownik, wobec którego pracodawca wadliwie zastosował sankcję wygaśnięcia umowy, ma prawo odwołania się do sądu pracy na zasadach podobnych jak w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Z uwagi na natychmiastowy skutek wygaśnięcia umowy o pracę jest ono bardziej zbliżone do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracownik ma 14 dni na złożenie pozwu o przywrócenie do pracy z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy lub o odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W razie wydania w sprawie karnej wyroku uniewinniającego lub umorzenia postępowania pracownik, którego umowa o pracę wygasła, ma prawo do ponownego zatrudnienia, pod warunkiem zgłoszenia gotowości do pracy w ciągu 7 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego pracodawca zobowiązany jest ponownie zatrudnić pracownika na dotychczasowym, równorzędnym lub innym zgodnym z jego kwalifikacjami stanowisku, odpowiadającym w zasadzie poprzednim warunkom wynagrodzenia, jeżeli szczególne okoliczności nie stoją temu na przeszkodzie (uchwała SN z 19 grudnia 1980 r., I PZP 42/80).

Wynagrodzenie pracownika przebywającego w areszcie >>

Przykład
Sąd rejonowy uniewinnił Jolantę S. od zarzutu popełnienia przestępstwa. Zgłosiła się ona do pracodawcy, żądając natychmiastowego ponownego zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek ponownie zatrudnić pracownika uniewinnionego prawomocnym orzeczeniem, czyli takim, od którego nie przysługują środki odwoławcze. Pracodawca może w takim wypadku uzależnić ponowne zatrudnienie od złożenia przez Jolantę S. odpisu orzeczenia z klauzulą prawomocności.

Sytuacje wykluczające powrót do pracy

Pracownik nie ma prawa ponownego zatrudnienia, gdy postępowanie karne zostało umorzone z powodu przedawnienia lub amnestii, a także w sytuacji warunkowego umorzenia postępowania karnego. Amnestia wiąże się z darowaniem kary już orzeczonej, a więc po stwierdzeniu popełnienia przestępstwa. Warunkowe umorzenie postępowania znajduje też zastosowanie w sytuacji, gdy sąd stwierdza, że przestępstwo zostało popełnione, ale skazanie z określonych przyczyn byłoby niecelowe.

W zasadzie ponowne zatrudnienie po wygaśnięciu stosunku pracy jest czym innym niż przywrócenie do pracy, gdyż oznacza zawarcie nowej umowy o pracę. Okres „przerwy” nie jest okresem zatrudnienia ani okresem zrównanym z okresem zatrudnienia, tak więc pracownik nie nabywa w tym czasie żadnych uprawnień pracowniczych.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo Sądu Najwyższego:

  • wyrok z 13 lutego 1997 r. (I PKN 6/97, OSNP 1997/19/376),
  • uchwała z 19 grudnia 1980 r. (I PZP 42/80, OSNC 1981/6/99).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    Emerytury niższe od kwietnia 2024 r. - kiedy przejść na emeryturę?

    Emerytury będą niższe od 1 kwietnia 2024 r. - od tego dnia obowiązuje nowa tablica średniego dalszego trwania życia z GUS. Kiedy przejść na emeryturę? Którą tablicę ZUS bierze pod uwagę - z momentu złożenia wniosku o emeryturę czy osiągnięcia wieku emerytalnego?

    Social media zmieniają mózgi ich użytkowników. Zmniejszają zdolność koncentracji. Ale można odwrócić ten proces. Jak?

    Z każdym rokiem nasza zdolność koncentracji spada – alarmują eksperci od psychologii i kognitywistyki. W ciągu ostatniej dekady średni czas skupienia przeciętnego człowieka obniżył się o 28 sekund. Winny jest internet, a zwłaszcza social media. Da się to jednak odwrócić – zauważają specjaliści z platformy Preply. 

    REKLAMA

    Nowoczesne zarządzanie ludźmi. Jak skutecznie improwizować w zwinnym zespole?

    Improwizacja w pracy zazwyczaj kojarzy się dość pejoratywnie - strategie, plany, systemy, zasady działania i współdziałania wydają się nie dawać przestrzeni na spontaniczność. Z drugiej strony „Agile” jawi się jako remedium na sztywność i konieczność dostosowania się do zmian otoczenia czy też reagowania na to, co nieprzewidywalne. Gdzie znaleźć złoty środek? Jak w regułach i zasadach stworzyć przestrzeń na samoorganizację, kreatywność i inicjatywę?

    To nie jest prima aprilis: Od 1 kwietnia 2024 r. ZUS obliczy niższe emerytury

    Od 1 kwietnia 2024 r. zaczną obowiązywać nowe tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Na ich podstawie będą przyznawane emerytury zgłoszone od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA