REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego

Leszek Jaworski
Leszek Jaworski
Zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego. /fot. Fotolia
Zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego. /fot. Fotolia
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W sytuacji gdy pracownik, który otrzymał świadczenie urlopowe, zmarł przed rozpoczęciem urlopu, pracodawca może żądać od spadkobierców pracownika zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego. Nie został bowiem spełniony podstawowy warunek, od którego uzależnione jest prawo do świadczenia. Odzyskanie nienależnie wypłaconego świadczenia przez pracodawcę będzie jednak trudne, a nawet niemożliwe.

PROBLEM 

Autopromocja

Jesteśmy pracodawcą spoza sfery budżetowej i zatrudniamy 15 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. W związku z tym zdecydowaliśmy się nie tworzyć w 2012 r. zakładowego funduszu świadczeń socjalnych tylko wypłacaliśmy świadczenia urlopowe. Jeden z naszych pracowników miał zaplanowany urlop od 4 do 17 grudnia 2012 r. Dzień przed urlopem, wypłaciliśmy mu świadczenie urlopowe. W tym dniu pracownik miał zawał i został przewieziony do szpitala, gdzie po 2-tygodniach zmarł. Czy możemy żądać od rodziny pracownika zwrotu świadczenia urlopowego? 

ROZWIĄZANIE 

Mogą Państwo żądać zwrotu świadczenia urlopowego od spadkobierców pracownika, bowiem zostało ono wypłacone nienależnie. Pracownik nie zdążył bowiem skorzystać z 14-dniowego urlopu wypoczynkowego, w związku z czym nie został spełniony podstawowy warunek, od którego uzależnione jest prawo do tego świadczenia. 

Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz dzieci, jeżeli spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z FUS. Dopiero w razie braku takich osób, prawa majątkowe zmarłego pracownika (m.in. niewypłacone wynagrodzenie) wchodzą do spadku i podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych przewidzianych przez przepisy Kodeksu cywilnego. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Inaczej jest z obowiązkami o charakterze majątkowym ze stosunku pracy (np. obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń), które nie są objęte powyższą regulacją. Wchodzą one do masy spadku jako długi i przechodzą wyłącznie na spadkobierców, zgodnie z ogólnymi regułami prawa spadkowego. 

Polecamy również serwis: Rozliczanie wynagrodzeń

WAŻNE !

Spadkobiercy zmarłego pracownika ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania zmarłego proporcjonalnie do udziału w nabytym spadku. 

Nabycie spadku przez spadkobiercę stwierdza sąd (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Zatem pracodawca może żądać zwrotu nienależnie pobranego świadczenia urlopowego od spadkobierców zmarłego pracownika. Należy jednak zwrócić uwagę, że jeśli spadkobierca nie chce dziedziczyć po zmarłym, ma możliwość odrzucenia spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania (art. 1020 w zw. z art. 1015 Kodeksu cywilnego). 

Świadczenie nienależne 

Świadczenie urlopowe pracodawca wypłaca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Państwa pracownik w związku z chorobą przebywał w szpitalu. Nie skorzystał zatem z planowanego urlopu wypoczynkowego. A zatem odpadł podstawowy warunek, od którego uzależnione jest prawo do tego świadczenia. Dlatego wypłacone pracownikowi świadczenie należy uznać za nienależne. 

W takim przypadku należy odnieść się do przepisów Kodeksu cywilnego, a konkretnie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Z ich treści wynika, że kto uzyskał bez podstawy prawnej korzyść majątkową kosztem innej osoby, zobowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe – do zwrotu jej wartości (art. 405 Kodeksu cywilnego). Przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 Kodeksu cywilnego). 

Bezpodstawność wzbogacenia, jaka powstaje w sytuacji pobrania nienależnego świadczenia, polega na tym, że w świetle przepisów prawnych wzbogaconemu nie należy się korzyść majątkowa otrzymana od zubożonego pod postacią jego świadczenia. W Państwa przypadku wzbogacony (zmarły pracownik) w następstwie Państwa działania jako zubożonego (pracodawcy) podjętego w celu wykonania określonego zobowiązania uzyskał korzyść, która w rzeczywistości, jako świadczenie, mu nie przysługiwała. 

Przepisy prawa pracy wskazują kilka terminów wypłaty świadczeń ze stosunku pracy. Ile czasu ma pracodawca, aby bez opóźnienia zrealizować wypłaty i nie popełnić wykroczenia – napiszemy w kolejnych numerach Sposobu na płace. 

Zobacz również: Zmiana etatu w trakcie miesiąca – wynagrodzenie i ekwiwalent za urlop

Dochodzenie roszczeń od spadkobierców 

Dochodząc zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego należy liczyć się z trudnościami, jakie mogą pojawić się, gdy zdecydują się Państwo wystąpić do następców prawnych pracownika z żądaniem zwrotu świadczenia. Należy bowiem pamiętać, że obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu (art. 409 Kodeksu cywilnego). 

PRZYKŁAD 

Pracownik, który otrzymał nienależne świadczenie urlopowe przed urlopem, podczas pobytu w szpitalu (związanego z zawałem przebytym przed rozpoczęciem wypoczynku) wydał otrzymane środki przeznaczając je na leki i żywność. Po kilku dniach zmarł. Wobec tego przed śmiercią nie był wzbogacony. Domaganie się przez pracodawcę zwrotu wypłaconej kwoty od spadkobierców zmarłego pracownika będzie szczególnie utrudnione. 

Gdyby nienależne świadczenie weszło do spadku po pracowniku, wówczas pracodawca, chcąc je odzyskać, może podnieść, że spadkobiercy pracownika stali się bezpodstawnie wzbogaceni, i żądać od nich jego zwrotu (art. 410 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 405 Kodeksu cywilnego oraz art. 300 Kodeksu pracy). 

W praktyce może się zdarzyć, że spadkobiercy pracownika dobrowolnie zwrócą pracodawcy należności, które zmarły był dłużny firmie. Wówczas pracodawca może je przyjąć, nie czekając na prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia praw do spadku po pracowniku. 

Pracodawca występując do spadkobierców pracownika z żądaniem zwrotu wypłaconego świadczenia urlopowego, które przeszło na nich z chwilą śmierci pracownika (otwarcia spadku), zanim ci złożyli oświadczenia dotyczące spadku (lub zanim upłynął termin wyznaczony im w tym celu przez ustawodawcę), musi liczyć się z ich odmową, gdyż mogą oni odrzucić spadek. 

WAŻNE!

Spadkobierca, który zaspokoi roszczenie pracodawcy w całości, a następnie odrzuci spadek, nie może żądać od pracodawcy zwrotu świadczenia jako nienależnego. 

Zadaj pytanie: Forum Kadry - Urlopy

Żądanie zwrotu świadczenia 

Jeżeli spadkobiercy pracownika dobrowolnie nie zwrócą wypłaconego świadczenia, wówczas pracodawca musi ich wezwać do spełnienia roszczenia. O tym, do jakich osób takie wezwanie powinno być skierowane, decyduje treść prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia praw do spadku.
Nie oznacza to jednak, że pracodawca będzie musiał czekać na zgłoszenie się spadkobierców pracownika. Ma on bowiem prawo wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nabycia praw do spadku po pracowniku (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). 

Jeżeli spadkobiercy pracownika mimo wezwania nie zaspokoją roszczeń pracodawcy o wykonanie zobowiązań, które odziedziczyli w spadku po pracowniku, to pracodawca może żądać ich spełnienia przed sądem pracy (właściwym rzeczowo i miejscowo), ponieważ roszczenia te wynikają ze stosunku pracy. 

WAŻNE!

Roszczenia majątkowe ze stosunku pracy, przysługujące pracodawcy od spadkobierców pracownika, przedawniają się – co do zasady – z upływem 3 lat od dnia ich wymagalności (art. 291 § 1 Kodeksu pracy). 

Zakaz potrącenia 

Nie zawsze pracodawca może dokonać potrącenia nienależnie wypłaconego świadczenia urlopowego. Potrącenia takiego nie można dokonać z innych praw majątkowych przysługujących rodzinie zmarłego pracownika, np. z wynagrodzenia lub ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Wynagrodzenie przysługujące pracownikowi z tytułu świadczonej pracy podlega bowiem szczególnej ochronie i pracodawca nie może bez zgody pracownika potrącać z należnego mu wynagrodzenia jakichkolwiek kwot poza wymienionymi w art. 87 Kodeksu pracy. 

Co prawda, w przepisach Kodeksu pracy przewidziano także możliwość potrącania z wynagrodzenia należnego pracownikowi także innych należności, niż wskazane w art. 87 § 1 i 7 Kodeksu pracy, jednak warunkiem ich potrącenia jest uzyskanie od pracownika zgody na piśmie. 

Powyżej opisana ochrona wynagrodzenia obejmuje swym zakresem pensję pracownika także w przypadku jego śmierci. W konsekwencji, pracodawca nie może dokonać potrącenia. Pogląd ten znajduje pośrednie potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z 18 października 1971 r. (sygn. akt I PR 15/71), w którym wyraził pogląd, że obowiązek wynagrodzenia szkody spowodowanej czynem niedozwolonym, polegającym na przywłaszczeniu ściśle określonej sumy pieniężnej na szkodę firmy, jest obowiązkiem majątkowym i należy do spadku. (...) 

Nie znajdzie też zastosowania instytucja potrącenia uregulowana w Kodeksie cywilnym. Warunkiem potrącenia z art. 498 Kodeksu cywilnego jest tożsamość podmiotów będących jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. W przedstawionym przez Państwa przypadku taka tożsamość nie będzie zachodzić. Kolejnym warunkiem potrącenia jest to, aby obie wierzytelności były wymagalne. Tymczasem obowiązek następców prawnych pracownika wykonania zobowiązań, które odziedziczyli po pracowniku, aktualizuje się, co do zasady, po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia przez nich praw do spadku. 

Natomiast obowiązek pracodawcy wypłaty im należności pozostałych po zmarłym pracowniku wymagalny jest niezwłocznie po śmierci pracownika. Z powyższego wynika, że pracodawca nie może powstrzymywać się ze spełnieniem obowiązków wynikających z art. 631 § 2 Kodeksu pracy, wskazując na fakt, że jego wierzyciele są zarazem jego dłużnikami. 

Podstawa prawna:

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Sposób na płace

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    REKLAMA

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA

    Kim jest technik sterylizacji medycznej?

    Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    REKLAMA