Zdaniem GIODO pracodawca nie może żądać od organizacji związkowej imiennej listy pracowników

Stanowisko Sądu Najwyższego

Omawiany problemy był już wielokrotnie rozpatrywany przez Sąd Najwyższy. Linia orzecznicza nie jest jednak w tym zakresie jednolita. Początkowo Sąd Najwyższy uznawał, że pracodawca nie może żądać od związków zawodowych imiennej listy pracowników korzystających z obrony związkowej (uzasadnienie wyroku z 21 kwietnia 1999 r., I PKN 36/99, OSNAPiUS 2000/13/57). Sąd Najwyższy przyznał w tym wyroku, że pracodawca powinien indywidualnie zwracać się do organizacji związkowych z zapytaniem, czy dany pracownik korzysta z ochrony związkowej. Dopiero w przypadku pozytywnej odpowiedzi związku udzielonej w ciągu 5 dni będzie zobowiązany z tą organizacją przeprowadzać wymagane konsultacje.

Odmienne stanowisko Sąd Najwyższy zajął w wyroku z 23 stycznia 2002 r. (I PKN 809/2000, OSNP 2004/2/31) oraz ostatnio w uzasadnieniu do wyroku z 7 maja 2007 r. (II PK 305/06). W obu tych wyrokach Sąd Najwyższy uznał, że pracodawca ma prawo żądać od związków zawodowych imiennej listy pracowników korzystających z obrony związkowej.

Zdaniem Ewy Podgórskiej-Rakiel, specjalisty z Biura Prawnego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”

Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych powinna w moim przekonaniu wywołać niezbędną dyskusję dotyczącą listy imiennej członków i osób, których obrony podjęła się organizacja związkowa, w kontekście ochrony danych osobowych. Stanowisko GIODO podważa bowiem ostatnio prezentowaną linię orzeczniczą Sądu Najwyższego w kwestii sposobu ustalania kręgu osób reprezentowanych przez zakładową organizację związkową w indywidualnych sprawach pracowniczych.

W świetle ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanie danych ujawniających przynależność związkową jest zabronione, chyba że zezwala na to przepis szczególny. Z całą pewnością organizacja związkowa ma obowiązek poinformować pracodawcę o osobach podlegających szczególnej ochronie przed zwolnieniem z pracy z tytułu przynależności związkowej, bo tak wyraźnie stanowi przepis ustawy o związkach zawodowych. W odniesieniu do pozostałych członków organizacji i pracowników, którzy nie będąc członkami chcą być reprezentowani w sprawach pracowniczych przez związek, brak już tak jednoznacznej normy prawnej zezwalającej na udostępnienie listy imiennej.

Decyzja GIODO potwierdza, że obowiązek uzyskania informacji o przynależności danego pracownika do związku zawodowego spoczywa na pracodawcy każdorazowo w momencie zaistnienia sprawy indywidualnej wynikającej ze stosunku pracy, co do której przepisy prawa wymagają współdziałania ze związkiem.

WAŻNE!

Zdaniem Sądu Najwyższego nie ma podstaw, aby pracodawca był zobowiązany do ustalania w każdej sprawie pracowniczej, czy pracownik podlega obronie związkowej.

W ocenie Sądu Najwyższego organizacja związkowa jest zobowiązana przedstawić imienną listę pracowników należących do związku na żądanie pracodawcy i w przypadku zmian powinna ją również aktualizować.