Wstępne badania lekarskie do pracy - czas na zatrudnienie

PRZECZYTAJ TAKŻE: ZMIANY WE WSTĘPNYCH BADANIACH DO PRACY

PROBLEM

Kandydat do pracy, którego chcemy zatrudnić w naszej firmie, otrzymał zaświadczenie lekarskie dopuszczające go do pracy. W jakim terminie (do ilu dni) należy zatrudnić kandydata, aby nie musiał ponownie wykonywać tych badań? Ile czasu są one ważne?

RADA

Przepisy prawa pracy nie określają konkretnego terminu, w jakim kandydat na pracownika powinien zostać zatrudniony po wykonaniu badań wstępnych. Orzeczenie lekarskie uzyskane w wyniku badań wstępnych zachowuje aktualność w okresie w nim wymienionym. Traci jednak ważność w momencie wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika. Jeżeli więc jeszcze nie minął wskazany w orzeczeniu termin ważności badania wstępnego oraz nie doszło do sytuacji, które wpłynęłyby na stan zdrowia pracownika, mogą go Państwo dopuścić do pracy.

Zobacz: Badania lekarskie kierowców

UZASADNIENIE

Przepisy prawa pracy nie określają, do kiedy orzeczenie dopuszczające pracownika do pracy jest aktualne, a kiedy traci swoją aktualność, tj. nie wskazują konkretnej daty ważności takiego orzeczenia, np. 1 miesiąc, 3 miesiące itp. Wątpliwości w tym zakresie wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004/12/209), w którym wskazał, że:

aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 k.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której pracownik ma być dopuszczony do pracy. Takie orzeczenie zachowuje aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika.

Zatem za aktualne uznaje się takie orzeczenie, które zostało wydane w odpowiednim trybie (a więc na podstawie rozporządzenia z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy), stwierdzające stan zdrowia pracownika w dniu, w którym pracownik ma być dopuszczony do pracy. Orzeczenie wydane przed dopuszczeniem pracownika do pracy jest ważne w okresie wymienionym w tym orzeczeniu. Traci jednak ważność, gdy w tym czasie stan zdrowia pracownika (lub kandydata na pracownika) ulegnie zmianie, np. wystąpi choroba trwająca dłużej niż 30 dni (art. 229 § 2 Kodeksu pracy). W takim przypadku pracownika trzeba ponownie skierować na wstępne badania lekarskie.

Zobacz również: Młodociani - badania lekarskie

PRZYKŁAD

Kandydat na pracownika poddał się wstępnym badaniom profilaktycznym i 18 marca 2013 r. uzyskał od lekarza medycyny pracy orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku. Pierwotnie umowa o pracę miała być podpisana 25 marca br., ale z powodów rodzinnych kandydat musiał pilnie wyjechać za granicę. Do kraju wrócił 14 kwietnia 2013 r. i następnego dnia podpisał z pracodawcą umowę o pracę. W tym czasie nie chorował ani nie uległ żadnemu wypadkowi. Pracodawca nie musiał więc ponownie kierować go na badania wstępne.

W opisanej przez Państwa sytuacji, umowa o pracę powinna zostać zawarta po przeprowadzeniu wstępnych badań profilaktycznych, najlepiej jak najszybciej. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby umowa została podpisana w innym, późniejszym terminie, jeśli zachodzi uzasadniony powód (np. przedłuża się podpisanie kontraktu, od którego zależy zwiększenie zatrudnienia u pracodawcy, kandydat musi załatwić ważne sprawy rodzinne itp.). Pomiędzy badaniami wstępnymi a nawiązaniem stosunku pracy powinna jednak istnieć rozsądna więź czasowa. Im więcej czasu upłynie od wydania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy do momentu nawiązania stosunku pracy i dopuszczenia pracownika do pracy, tym większe jest prawdopodobieństwo, że w tym czasie stan zdrowia kandydata na pracownika ulegnie zmianie, co w konsekwencji będzie skutkowało koniecznością wykonania ponownych badań profilaktycznych.

Zobacz także: Umowa o badania profilaktyczne

PRZYKŁAD

Kandydat na pracownika poddał się wstępnym badaniom lekarskim i 18 marca 2013 r. uzyskał od lekarza medycyny pracy orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku. Umowa o pracę miała zostać podpisana następnego dnia, ale w drodze do zakładu pracy kandydat został potrącony przez samochód i trafił do szpitala. Leczenie po wypadku trwało do 22 kwietnia 2013 r. W takiej sytuacji przed podpisaniem umowy o pracę kandydat powinien ponownie poddać się badaniom profilaktycznym w celu ustalenia, czy mimo wypadku jest zdolny do pracy na danym stanowisku.

Bez względu na to, jakim badaniom podlega dana osoba (wstępnym, okresowym czy kontrolnym), pracodawca nie może dopuścić jej do wykonywania pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 Kodeksu pracy).

Polecamy również: Forum Kadry - Badania wstępne przy podobnej pracy

Rodzaje i warunki przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich

Badania wstępne	Badania okresowe	Badania kontrolne
1	2	3
podlegają im kandydaci przyjmowani do pracy, pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. W drodze wyjątku takich badań nie muszą znowu przechodzić osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą	przeprowadza się je w terminach wskazanych przez lekarza medycyny pracy w celu ustalenia, czy stan zdrowia pracownika umożliwia mu w dalszym ciągu pracę na zajmowanym stanowisku	są obowiązkowe w sytuacji, gdy pracownik stawia się do pracy po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni

Podstawa prawna:

● art. 229 § 1–2 i § 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz.)

● załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej ochrony zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 240, poz. 1611)

Więcej w MONITORZE prawa pracy i ubezpieczeń - Zamów prenumeratę >>