REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnica między premią a nagrodą

Sosnowski Krzysztof
Radca prawny. Z Kancelarią Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy związany od 2011 roku. Pracuje głównie przy projektach: dotyczących wewnątrzzakładowych aktów prawa pracy (regulaminy, zakładowe układy zbiorowe pracy, porozumienia z organizacjami związkowymi), w obszarze relacji ze związkami zawodowymi i zbiorowego prawa pracy głównie w związku z restrukturyzacją przedsiębiorstw, w tym również organizacji i współpracy z radami pracowników, dotyczących indywidualnych stosunków pracy, przygotowania umów oraz w bieżącej obsłudze klientów. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. Autor licznych publikacji z zakresu prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Współautor publikacji: Musisz to wiedzieć! (Infor Biznes 2020), Elastyczne formy zatrudnienia (Infor 2019).
Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. Kancelaria Prawa Pracy
Warszawska kancelaria specjalizująca się wyłącznie w pomocy pracodawcom w zakresie zbiorowego i indywidualnego prawa pracy oraz świadczeń pracowniczych
Różnica między premią a nagrodą. / Fot. Fotolia
Różnica między premią a nagrodą. / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Premia i nagroda są w praktyce mylone i uznawane za te same świadczenia wynikające ze stosunku pracy. Tymczasem Kodeks pracy wspomina tylko o nagrodach. Premie nie zostały uregulowane w ustawie kodeksowej. Czym się różnią?

Premia a nagroda

Jednym z bardziej interesujących tematów dla wszelkiego rodzaju pracowników, w tym także organizacji pracowniczych zajmujących się ochroną praw pracowników jest problem wysokości miesięcznego wynagrodzenia. W niniejszym artykule pominę aspekt minimalnego wynagrodzenia a także indywidualnych ustaleń, jakie każdy pracownik zawiera z pracodawcą, chciałbym się przede wszystkim skupić na premiach i nagrodach przyznawanych przez pracodawcę.

Autopromocja

Na samym początku należy stwierdzić, iż w praktyce obydwa pojęcia są często mylone bądź też uznawana za to samo świadczenie. Pojęcie nagrody a także zasady jej przyznawania są opisane w kodeksie pracy w art. 105. Natomiast pojęcie premii w kodeksie pracy nie występuje. Tym mianem przyjęło się określać inne (dodatkowe) składniki wynagrodzenia wymienione w art. 78 KP.

Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia12.7.2005 r. sygn. akt III APa 89/05, OSA 2006, Nr 6, poz. 18, s. 79 pamiętać należy, iż obligatoryjnym elementem wynagrodzenia za pracę jest wynagrodzenie zasadnicze, natomiast inne, dodatkowe składniki wynagrodzenia, wynikają z decyzji podmiotu stanowiącego przepisy płacowe bądź z woli stron zawierających umowę o pracę. W związku z przytoczonym orzeczeniem należy stwierdzić, że premia jest składnikiem wynagrodzenia które pracodawca może przyznać pracownikom bądź nie, w tym względzie premia jest bardzo podobna do nagrody, gdyż jest uzależniona od woli pracodawcy, problem o którym pracodawcy i pracownicy często zapominają dotyczy braku uznaniowości przyznania należnej premii.

Rekomendowany produkt: 100 pytań o wynagrodzenia w 2015 r. (książka)

Jasne, konkretne, sprawdzalne warunki wypłaty premii

W momencie gdy pracodawca zobowiązał się do udzielania premii, czy to w umowie o pracę, czy też w różnego rodzaju regulaminach obowiązujących u pracodawcy bądź też w układach zbiorowych, każdy pracownik ma roszczenie o wypłatę premii pod warunkiem jednak, iż przewidziane są jasne, konkretne i sprawdzalne warunki wypłaty premii. Takie twierdzenie jest zgodne z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 21.9.2006 r. sygn. akt II PK 13/06, OSNAPiUS 2007, Nr 17-18, poz. 254, s. 746, które mówi, że pracodawca, ustalając spełnienie przez pracownika ocennych warunków przyznania świadczenia, dysponuje pewnym zakresem swobody, lecz jeśli są to warunki konkretne i sprawdzalne, to świadczenie jest premią, a nie nagrodą. Jak widać pracodawca ma możliwość uznać, iż jakieś warunki konieczne do przyznania premii nie zostały przez pracownika spełnione w takich jednak przypadkach pracownik może wystąpić przeciwko pracodawcy z roszczeniem o zapłatę premii.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zapraszamy na FORUM

Wykładnia celowościowa

Sąd Najwyższy wyraźnie zaznaczył w orzeczeniu z dnia 22.11.2001 r. sygn. akt I PKN 691/00, OSNAPiUS 2003, Nr 21, poz. 513, s. 981, że swoboda pracodawcy nie może być bezwzględna i musi być interpretowana zgodnie z wykładnią celowościową. Oznacza to, że pracownik, który wykonał zadanie, po wykonaniu którego pracodawca był zobowiązany wypłacić premie, to taki obowiązek pozostaje, nawet jeśli pracownik wykonał to zadanie po terminie bądź w sposób nie w pełni spełniający cel danego zadania. Zgodnie z orzeczeniem sądu pracownik zachowuje prawo do premii z tym zastrzeżeniem, iż pracodawca ma prawo obniżyć wysokość premii, a nie pozbawić jej pracownika pod warunkiem jednak, że zadanie zachowało tę samą wartość dla pracodawcy (premia w pełnej wysokości) bądź ma proporcjonalnie zmniejszoną wartość (premia proporcjonalnie zmniejszona).

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda natomiast przysługuje pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu. Mogą być im przyznawane nagrody i wyróżnienia. Odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika.  

Uznaniowość

Nagroda w przeciwieństwie do premii jest świadczeniem całkowicie uznaniowym. To pracodawca decyduje, czy pracownik jego zdaniem zasłużył na nagrodę, czy też nie. W skrajnych przypadkach może dojść do absurdu, iż pracownik, który przez dłuższy okres czasu wykazywał się w pracy nadzwyczajną pracowitością i inicjatywą, nie otrzyma od pracodawcy żadnej nagrody, gdyż ten nie zauważy jego zaangażowania w pracę, równocześnie nagradzając pracownika, który przez dłuższy czas bumelował, jednak pracodawca zauważył jedynie jak wypełnił pewne zadanie, za które uznał, iż należy mu się nagroda. Nie powinno jednak dochodzić do takich sytuacji, gdyż pracodawca zobowiązany jest do stosowania się do wyrażonych w art. 112, 113, 183a, 292 k.p. oraz art. 94 pkt 2b k.p. zasad równego traktowania i niedyskryminacji w stosunkach pracy. Z tego powodu należy powtórzyć za Sądem Najwyższym „iż uznanie w zakresie przyznawania nagród nie tworzy wcale ani uprawnienia do stosowania dowolności, ani do nadużywania kompetencji, ani też - co jest oczywiste - do dyskryminowania dowolnie określonych osób czy ich grup” wyrok SN z dnia 9.12.1990 r., I PR 170/90, OG 1991, Nr 3, poz. 64.

Pozbawienie premii z powodu kary porządkowej

Roszczenie

Charakter roszczeniowy odnośnie nagrody zmienia się w momencie, gdy pracodawca wyrazi oświadczenie woli skierowane do pracownika dotyczące udzielenia mu nagrody. Po złożeniu takiego oświadczenia pracownikowi zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia  21.9.1990 r., sygn. akt  I PR 236/90, Sł. Prac. 1991, Nr 6, s. 28 ma roszczenie przeciwko pracodawcy o wypłatę tego świadczenia w przypadku, gdy pracodawca po złożeniu oświadczenia odmówi wydania nagrody.

Premie uznaniowe

Najczęściej spotykanym błędem dotyczącym przyznawania premii i nagród jest przyznawanie pracownikom przez pracodawców tak zwanych premii uznaniowych. Takie świadczenie przyznawane często na podstawie regulaminu wynagradzania, mimo iż uznawane za premie premią nie jest, gdyż brak jest w regulaminie obiektywnych przesłanek przyznania premii pracowników w takich przypadkach. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 13.1.2005 r. sygn. akt II PK 115/04, Legalis przyznane świadczenie pod nazwą premia uznaniowa w rzeczywistości jest nagrodą, gdyż nie ma charakteru prawnego "premii" jako szczególnego stałego składnika wynagrodzenia za pracę, lecz ma znamiona prawne "nagrody" w rozumieniu art. 105 KP.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141)

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    Emerytury niższe od kwietnia 2024 r. - kiedy przejść na emeryturę?

    Emerytury będą niższe od 1 kwietnia 2024 r. - od tego dnia obowiązuje nowa tablica średniego dalszego trwania życia z GUS. Kiedy przejść na emeryturę? Którą tablicę ZUS bierze pod uwagę - z momentu złożenia wniosku o emeryturę czy osiągnięcia wieku emerytalnego?

    Social media zmieniają mózgi ich użytkowników. Zmniejszają zdolność koncentracji. Ale można odwrócić ten proces. Jak?

    Z każdym rokiem nasza zdolność koncentracji spada – alarmują eksperci od psychologii i kognitywistyki. W ciągu ostatniej dekady średni czas skupienia przeciętnego człowieka obniżył się o 28 sekund. Winny jest internet, a zwłaszcza social media. Da się to jednak odwrócić – zauważają specjaliści z platformy Preply. 

    REKLAMA

    Nowoczesne zarządzanie ludźmi. Jak skutecznie improwizować w zwinnym zespole?

    Improwizacja w pracy zazwyczaj kojarzy się dość pejoratywnie - strategie, plany, systemy, zasady działania i współdziałania wydają się nie dawać przestrzeni na spontaniczność. Z drugiej strony „Agile” jawi się jako remedium na sztywność i konieczność dostosowania się do zmian otoczenia czy też reagowania na to, co nieprzewidywalne. Gdzie znaleźć złoty środek? Jak w regułach i zasadach stworzyć przestrzeń na samoorganizację, kreatywność i inicjatywę?

    To nie jest prima aprilis: Od 1 kwietnia 2024 r. ZUS obliczy niższe emerytury

    Od 1 kwietnia 2024 r. zaczną obowiązywać nowe tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Na ich podstawie będą przyznawane emerytury zgłoszone od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2025 r.

    REKLAMA