Pracodawcy mylą szczególne i szkodliwe warunki pracy

Działająca przy Sejmie Rada na podstawie materiałów przygotowanych przez Państwową Inspekcję Pracy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjęła stanowisko, w którym zwróciła uwagę na problemy wynikające przy stosowaniu obowiązującej od początku 2009 r. ustawy o emeryturach pomostowych.

Zmieniła ona wcześniejsze zasady kwalifikowania prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze - odeszła od ustalanych odgórnie przez rząd wykazów stanowisk pracy uprawniających do "pomostówki". Zamiast tego wprowadzono rodzaje prac, które uprawniają do wcześniejszej emerytury, ale pod warunkiem, że są wykonywane w okolicznościach zdefiniowanych w ustawie jako szczególne warunki pracy lub praca o szczególnym charakterze.

Kiedy można rozwiązać umowę z pracownikiem w wieku przedemerytalnym >>

Jednocześnie ustawa powierzyła pracodawcom tworzenie wykazów stanowisk, na których wykonywane są prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Jednak, jak zwróciła uwagę Rada Ochrony Pracy, pojawiają się w tej dziedzinie problemy z interpretacją przepisów. Chodzi przede wszystkim o to, że pracownicy często mylą pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze z pracą w warunkach szkodliwych.

Jak tłumaczyła ekspert Pracodawców RP dr Monika Gładoch, praca w warunkach szkodliwych oznacza zatrudnienie w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych natężeń szkodliwych dla zdrowia czynników rakotwórczych, chemicznych lub fizycznych (np. nadmierny hałas). Przepisy z tej dziedziny definiują przede wszystkim obowiązki pracodawców w dziedzinie BHP (np. konieczność zapewnienia nauszników ochronnych). Z uregulowań o pracy w szkodliwych warunkach, w przeciwieństwie do przepisów dotyczących pracy w szczególnych warunkach, nie wynika uprawnienie do emerytury pomostowej. Pracownik może jednak z tego tytułu dostawać dodatek do wynagrodzenia.

Rada Ochrony Pracy w wydanym stanowisku oceniła też, że sądy wydają sprzeczne orzeczenia w postępowaniach dotyczących pracy w warunkach szczególnych. Sądy rozpatrują bowiem odwołania pracodawców od decyzji inspektorów pracy, którzy mogą nakazać wpisanie lub wykreślenie pracownika z listy pracujących w szczególnych warunkach. Z tego powodu Rada zwróciła się do resortu sprawiedliwości o przeprowadzenie odpowiednich szkoleń dla sędziów, a do Naczelnego Sądu Administracyjnego - o uchwałę wyjaśniającą przepisy.